کلبه عموتام؛ شاهدی بر تاریخ سخت بردگی

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، کتاب «کلبه‌ی عمو تام» نوشته «هریت بیچر استو» نویسنده شهیر آمریکایی است که تاکنون چندین بار به زبان فارسی ترجمه شده است. وی متولد سال 1811 میلادی در شهر لیچفیلد ایالت کنتیکت آمریکا بود و در سن هشتاد و پنج سالگی در شهر هارتفورد دیده از جهان فرو بست.

هریت دورانی از عمر خود را به آموزگاری در شهر سین سیناتی اوهایو مشغول بود. او در این دوران، گرایشی ضد بردگی داشت. از سویی نیز سین سیناتی اوهایو به پناهگاه سیاهان فراری تبدیل شده بود که قصد شمال آمریکا و رفتن به کانادا را داشتند؛ بنابراین او از نزدیک شاهد ظلم و استثماری بود که سفیدپوستان آمریکایی به سیاهان روا می‌­داشتند.

وی از سال 1850 که قانون بازگرداندن بردگان فراری به صاحبانشان در آمریکا تصویب شد، بر اساس نگاه انتقادی به برده­‌داری شروع به نوشتن داستان کرد. فصل نخست رمان عمو تام نخستین بار در روزنامه «نشنال» منتشر شد. در نهایت این رمان، در قالب یک کتاب در سال 1852 منتشر و به کتابی پرفروش تبدیل شد.

هریت در این کتاب داستان برده‌ آقای «شلبیِ» مزرعه‌دار را بازگو می‌­کند. شلبی که با برده‌­هایش رفتار بدی نداشته، سفته‌هایش به دست تاجر برده‌­ای به نام «هالی» می‌­افتد و همین او را ناگزیر می‌­کند تا برخلاف میل باطنی‌­اش در یک دوراهی قرار گرفته و ناچار به انتخاب میان فروش برده­‌هایش به یک تاجر برده و فروپاشی زندگی‌، یکی را انتخاب کند. شلبی تصمیم می­‌گیرد «تام» برده وفادارش را به هالی بفروشد، اما هالی علاوه بر تام، پسر چهار ساله «الیزا» خدمه مخصوص خانم شلبی را نیز می‌خواهد و شلبی با فروش او نیز موافقت می­‌کند. الیزا ناراضی از این امر فرار می­‌کند، اما تام که مردی باایمان است با آگاهی از وضعیت اربابش، تن به خواست او می‌­دهد و تسلیم سرنوشت می­‌شود. از این پس، روایت فراز و فرود زندگی تام پس از مرزعه آقای شلبی آغاز می‌­شود.

هریت به خوبی پدیده مرسوم آمریکای آن زمان را با تمام زشتی­‌ها و زمختی‌­هایش ترسیم می­‌کند. با این حال نمی‌توان منکر روح لطیف مسیحی تام نیز شد که در سراسر داستان نمود یافته است. همین تناقض میان مصیبت­‌های تام و روح بی‌­آلایش و آرام اوست که بر زشتی برده‌­داری در این کتاب، می‌­افزاید. این اثر، همچنین نمایی از آمریکای قرن نوزدهم است و می­‌تواند بخشی از فرهنگ و گذشته این کشور را به روایت هریت بیچر استو به خواننده منتقل نماید.

این کتاب یکی از آثار مورد علاقه و توجه مقام معظم رهبری است به گونه­‌ای که ایشان در دیدار خود با مسئولان جمهوری اسلامی در 27 اسفند 1380 درباره رمان «کلبه‌ی عمو تام» فرمودند: «آمریکایی‌ها اصولی را به عنوان اصول آمریکایی معرفی می‌‏کنند و می‌‏گویند این اصول، جهان‏شمول است. این اصول، آزادی انسان، آزادی فکر، کرامت انسان، حقوق بشر و از این قبیل چیزهاست. این‌ها اصول آمریکایی‌اند؟ ...امروز یکی از تراژدی‌‏ترین آثار هنری، اثری است به نام «کلبه‌ی عمو تام» که زندگی برده‌‏داری را در آمریکا نشان می‏‌دهد که شاید قریب دویست سال است که این نوشته هنوز زنده است. واقعیّت‌های آمریکا این است؛ حکومت آمریکا این است؛ آن مشخّصه و ممیّزه‏ایی که نظام آمریکایی به دنیا نشان داده، این است؛ نه آزادی انسان، نه برابری انسان. کدام برابری؟ شما هنوز هم بین سیاه و سفید برابری قائل نیستید. همین امروز هم از نظر شما رگه سرخ‏پوستی در یک نفر آدم در هر یک از مراحل گزینش اداری یک نقطه ضعف برای او محسوب می‏‌شود. برابری انسان‌ها؟ آزادی فکر؟».

نشر افق، «کلبه‌ی عمو تام» از سری کتاب­‌های رمان‌­های جاویدان جهان را با ترجمه محسن سلیمانی، در 680 صفحه و به قیمت 30 هزار تومان در قطع جیبی منتشر کرده است. این کتاب در سال 1396 برای بار هشتم از سوی این نشر تجدید چاپ و روانه بازار شد.

انتهای پیام/4104/