مخازن کتابخانه ملی از مخازن بانک مرکزی باارزش‌تر است/ ثبت جهانی مشترک آثار چیزی از ارزش‌های فرهنگی ما کم نمی‌کند
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، صالحی امیری در نشست خبری خود، ضمن تبریک روز خبرنگار به خبرنگاران حوزه کتاب، بر ضرورت توسعه فرهنگی تاکید کرد و گفت: «اگر بر این باوریم که ایران مطابق با سند چشم‌انداز 1404 خواهان توسعه پایدار است، این هدف مستلزم جرکت روی ریل فرهنگ است؛ آنچنان که همه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... نیز به فرهنگ نیاز دارند و ریشه چالش‌های فرهنگی نظیر ارتشا، فساد،بداخلاقی، اعتیاد و ... همگی معضلات فرهنگی هستند.»
وی ضمن بیان این مطلب که توسعه فرهنگی باید بنیان توسعه در کشور قرار بگیرد، افزود: «دولت‌ها نقش بسیاری در تداون فرهنگی جامعه دارند و دولت آقای روحانی نیز در مسیر توسعه فرهنگی کشور،قدم‌های بسیار موثری برداشته که در 2 سال اخیر چشمه‌هایی از آن را دیده‌ایم. به عبارت دیگر می‌توان ادعا کرد که دولت اقای روحانی، بنیان فرهنگی دارد و ما قصد داریم در هفته دولت، به ارزیابی اقدامات فرهنگی دولت طی دو سال اخیر بپردازیم.»
| بیش از هر چیزی به اکسیر حیات‌بخشِ اخلاق در جامعه نیاز داریم زیرا جامعه غیراخلاقی، به ناکجا‌آباد می‌رود |
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با تاکید بر این مساله که جوهر فرهنگ، اخلاق است، اظهار داشت: «ما بیش از هر چیزی به اکسیر حیات‌بخشِ اخلاق در جامعه نیاز داریم زیرا جامعه غیراخلاقی، به ناکجا‌آباد می‌رود و آسیب‌ها و بحران‌های متعددی را ایجاد می‌کند.»
وی گفت: «اگر امروز آمار آسیب‌های اجتماعی در کشور ما بالا رفته، باید به دنبال پادزهر آن باشیم که اخلاق است. بدون این پادزهر نمی‌شود زیست سالمی در جامعه داشت. به نظر من آلودگی حاصل از بی‌اخلاقی در جامعه، بسیار خطرناک‌تر از آلودگی هوا و شیوع ریزگردها‌ی آلاینده است.»
صالحی امیری، همیاری روحانیون، دولت، نخبگان و اهالی مطبوعات را در این مسیر موثر خواند و خاطر نشان کرد: «متاسفانه مباحث مربوط به ضرورت اخلاق در جامعه، کمتر مورد توجه رسانه‌ها و مطبوعات قرار می‌گیرد و کمتر از آن‌ها می‌خوانیم حال آنکه باید به این مقوله بیشتر توجه شود.»
وی در ادامه به ضرورت برقراری ارتباط بین کتاب،کتابخوانی و کتابخانه‌ها اشاره کرد و گفت: «متاسفانه بین نخبگان و اهالی رسانه با کتاب، کتابخوانی و کتابخانه‌ها فاصله افتاده است. جامعه بدون این سه عنصر نمی‌تواند به سمت توسعه پایدار حرکت کند و با این نگاه، ما معتقدیم مخازن کتابخانه‌ها، خصوصا کتابخانه ملی ارزشمندتر از مخازن بانک مرکزی هستند.»
| در حال حاضر 2 میلیون و 700 هزار جلد کتاب، بیش از 38 هزار عنوان کتاب خطی، 35 هزار نسخه سنگی، 5 میلیون نشریه، یک میلیون نسخه غیر کتابی و 200 هزار پایان‌نامه در مخازن سازمان اسناد وجود دارد |
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره مخازن کتابخانه ملی توضیح داد: «ما در حال حاضر 2 میلیون و 700 هزار جلد کتاب، بیش از 38 هزار عنوان کتاب خطی، 35 هزار نسخه سنگی، 5 میلیون نشریه، یک میلیون نسخه غیر کتابی و 200 هزار پایان‌نامه در مخازن کتابخانه ملی داریم که منابعی بسیار ارزشمند هستند. به نظر ما سرمایه‌گذاری در این خوزه،از مبانی توسعه فرهنگی به شمار می‌اید و بحث شبکه‌های مجازی، ایبوک، دیجیتالسازی و سایر تکنولوژی‌های جدید،مسائلی هستند که نباید از آن‌ها غافل بمانیم.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تحولات سازمان اسناد و کتابخانه ملی، گفت: «ما بر این باوریم که کتابخانه ملی در دهه چهارمباید دستخوش تحولات زیادی شود. نخست توسعه تحولات دیجیتالسازی و اتصال به تکنولوژی جدید است که از دو سال پیش تا به امروز از اولیت‌های کاری ما بوده و در حال حاضر به آمار دیجیتالسازی هر برگ در هر ثانیه رسیده‌ایم.»
صالحی امیری افزود: «نکته دیکر این است که سازمان اسناد و کتابخانه ملی علاوه‌بر رسالت کتابداری، یک کانون فرهنگی است. ما در این راستا از سال گذشته بخش اندیشگاه ملی کتابخانه را فعال کرده‌این که در این مجموعه سال گذشته 160 نشست و در سه ماهه سال نخست 120 جلسه برگزار شده.»
وی ادامه داد: «سومین رویکرد تحول در این سازمان، توسعه روابط بین‌المللی و ارتباط با کتابخانه‌های جهان است. در حال حاضر ما با 50 کتابخانه ملی در جهان ارتباط داریم؛ ارتباط‌هایی فعال و نه تشریفاتی که با تبادل منابع، تجربیات و مباحث آموزشی همراه است. همچنین با سازمان‌های جهانی مربوطه مانند ایفلا و یونسکو نیز ارتباطات نزدیکی داریم و در حوزه کمیته حافظه جهانی با تحولات جدیدی روبه بوده‌ایم.»
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی همچنین با اشاره به فعالیت‌های مربوط به حوزه توریسم فرهنگی خاطر نشان کرد: «امروز شاهد موج توریسم در کشور خود هستیم و باید در مسیر گسترش روابط فرهنگی گام برداریم. از این رو اقدامات خوبی برای حضور شخصیت‌های خارجی در کتابخانه ملی و برقراری ارتباط‌های مثبت انجام شده است.»
| مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور مدیره 15 نفره به مباحث صنفی کتابخانه‌ها و کتابداران رسیدگی می‌کنند |
وی با اشاره به تشکیل نهادهای تازه در سازمان اسناد و کتابخانه‌های ملی توضیح داد: «یکی از نهادهای تازه تاسیس ما که «مکتب» نام دارد در واقع مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور است. در این مجمع روئسای 63 کتابخانه بزرگ کشور که هر کدام بیش از 100 هزار عنوان کتاب در خود دارند، عصو هستند و با یک هیات مدیره 15 نفره به مباحث صنفی کتابخانه‌ها و کتابداران رسیدگی می‌کنند.»
صالحی امیری اظهار داشت: «همچنین مجمع «مهتاب» نیز از دیگر نهادهای تازه تاسیس در سازمان است که با همکاری 15 مرکز اسناد در کشور ایجاد شده و هدف‌اش هماهنگ‌سازی این سازمان‌ها در تبادل اسناد و استانداردسازی‌های لازم با همپوشانی و به دور از فعالیت‌ةای رقابتی است.»
وی در بخش فعالیت در حوزه پژوهش‌های بنیادین نیز توضیح داد: «در این بخش دانشنامه فرهنگ معاصر بعد از یک‌سال کار مقدمانی فعالیت خود را آغاز کرده که با بیش از 3 هزار مقاله گردآوری می‌شود. آخرین اقدام در این بخش نیز تاریخ شفاهی است که در این پروژه تجربیات مدیران و نخبگان کشور در سطوح مختلف (از وزرا گرفته تا استانداران و سایر مسئولان) ثبت و ضبط می‌شود.»
| در سال‌های اخیر تعداد اعضای هیات علمی این سازمان از 32 نفر به 20 نفر کاهش پیدا کرده بود که با پیگری‌های انجام شده به همان 32 نفر بازخواهد گشت |
در ادامه این نشست، معاونان و مدیران سازمان اسناد و کتابخانه ملی به ارائه توضیحاتی درباره فعالیت‌های خود پرداختند. فریبرز خسروی معاون پژوهش، برنامه‌ریزی و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سخنان خود به جذب هیات علمی جدید اشاره کرد و گفت: «در سال‌های اخیر تعداد اعضای هیات علمی این سازمان از 32 نفر به 20 نفر کاهش پیدا کرده بود که با پیگری‌های انجام شده 6 نفر با حکم قطعی به جمع هیات علمی پیوستند و اقدامات پیوستن 6 تن دیگر در دست پیگیری است.»
وی همچنین برگزاری 16 دوره آموزشی با 675 شرکت‌کننده، انتشار 19 عنوان کتاب و سه نشریه علمی، تدوین چند دانشنامه و کلید خوردن دانشنامه استانها که آغازی برای تدوین دانشنامه ایران است و تدوین اصطلاح‌نامه‌های پزشکی و فرهنگ معاصر را از جملع اقدامات صورت گرفته در معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و فناوری این سازمان خواند.
غلامرضا امیرخانی، معاون سازمان اسناد و کتابخانه نیز در ارتباط با اقدامات صورت گرفته در سازمان اظهار داشت: «بزرگداشت مفاخری که در ادوار مختلف در کتابخانه ملی مسئولیت داشته‌اند، از اقدامات ما طی دو سال اخیر بوده که از آن جمله می‌توان به بزرگداشت عبدالله انوار، پوری سلطانی، دکتر پرهام و کامران فانی اشاره کرد. همچنین در مهر‌ماه و در آستانه نودمین سال‌روز تولد زنده‌یاد ایرج افشار که زمانی رییس سازمان اسناد بوده، بزرگداشتی برای ایشان برگزار خواند شد.»
| با اضافه کردن 2 مخزن تا چندین سال مشکل کمبود فضا در مخازن حل خواهد شد |
وی همچنین به افزایش ظرفیت مخاطبان کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: «متاسفانه در 8 سال قبل اقدامی برای افزایش ظرفیت مخازن صورت نگرفته بود اما با تخصیص بودجه کافی در حال حاضر مشغول اضافه کردن 2 مخزن هستیم که تا چندین سال مشکل کمبود فضا را حل می‌کند. همچنین یک سالن مطالعه در بخش هنر و ادبیات نیز اضافه شده که ارائه خدمات را به اعضا تسهیل می‌کند.»
امیرخوانی همچنین اعطای شماره رسمی به کتابخانه‌ها (شابکا)، تسهیل در طرح فیپا و راه‌اندازی تلفن گویا، چاپ منابع کتاب‌های نفیس و فاخر، چاپ فهرست نسخ خطی و همچنین فعالیت‌های کمیته خرید نشریات قدیمی را از دیگر فعالیت‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی در دو سال اخیر عنوان کرد.
در ادامه شهرام یوسفی که روز گذشته حکم معاونت اسناد را از صالحی امیری دریافت کرده نیز با اشاره به ضبط اسناد شفاهی گفت: «اسناد، چه ادبی، چه حقوقی، چه شرعی و ... هویت تاریخی ما هستند که شناسایی،مراقبت و بهره‌برداری از آن‌ها بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل یکی از برنامه‌های ما برگزاری همایشی به نام «اسناد و رسانه» در نیمه دوم سال جاری است که در آن به بررسی نحوه استفاده از اسناد در تنظیم اخبار، گزارش‌ها و مستندسازی‌های خبری خواهیم پرداخت.»
شعبانی، رییس اندیشگاه نیز با تاکید بر ضرورت گفت‌وگو، ضمن بیان این مطلب که مذاکرات هسته‌ای، نتیجه گفت‌وگو‌های مفید و مثبت تیم مذاکره کننده بود، اظهار داشت: «این اندیشگاه برای بستر سازی گفت‌وگو‌ها و تبدیل شدن به یک اتاق فکر در سال گذشته تاسیس شده و نشست‌های تخصصی، نقد و رونمایی را میزبانی کرده است.»
سلطانی‌فر مشاور سازمان در حوزه بین‌الملل نیز به تاسیس اتاق‌های مشترک بین ایران و کشورهای مختلف مانند کره و تاجیکستان اشاره کرد و گفت: «یکی از اقدامات صورت گرفته در همکاری با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تعیین رایزنان فرهنگی در تمامی کشورهای جهان به عنوان نماینده سازمان اسناد و کتابخانه‌ملی بوده است.»
| تا کنون 7 اثر جهانی، 4 اثر منطقه‌ای و 42 اثر به صورت ملی ثبت شده است |
وی همچنین درباره ثبت جهانی برخی منابع افزود: «در این بخش تا کنون 7 اثر جهانی، 4 اثر منطقه‌ای و 42 اثر به صورت ملی ثبت شده است که در راستای گسترش این اقدامات،تمام استانداران نماینده حافظه جهانی کشور شناخته شده و در راستای ثبت اسناد و آثار به ما کمک می‌کنند.»
سلطانی فر همچنین درباره توریسم فرهنگی توضیح داد: «البته هنوز انجمن تورگردان‌ها فعالیت خود را در این زمینه آغاز نگرده است اما تا کنون نزدیک به 2 هزار توریست از کتابخانه ملی بازدید داشته‌اند.»
در بخش پایانی این نشست که به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص داشت، صالحی امیری در پاسخ به خبرنگار آنا درارتباط با روند ثبت آثار در حافظه جهانی، ثبت مشترک آثار و مقابله با برخی اظهارات کذب از سوی کشورهای همسایه که قصد مصادره کردن میراث فرهنگی ایران را دارند، گفت: «ثبت جهانی، پیچیدگی‌های حقوقی بسیاری دارد و ما باید در نهایت، بهترین تصمیم را در زمینه ثبت مشترک و یا اختصاصی آثار و اسناد بگیریم که با منافع ملی هماهنگی داشته باشد.»
وی افزود: «تا زمانی که ما از در اختیار داشتن مدارک و شواهد کافی برای ثبت یک اثر اطمینان داریم،به دنبال ثبت اختصاصی آن هستیم، اما گاهی پذیرفتن ثبت مشترک، در مقابل ثبت آن اثر به نام کشوری دیگر،انتخاب بهتری است.»
وی گفت: «البته باید توجه داشته باشید که ثبت مشترک، چیزی از ارزش‌های فرهنگی ما کم نمی‌کند. در واقع فرهنگ به ما تعلق دارد اما فیزیک یک اثر، ممکن است به نام کشوری دیگر و یا به صورت مشترک با ایران ثبت جهانی شود.»
انتهای پیام/