تحریم نفتی آمریکا کلید طلایی توسعه ملی و فراملی ایران

بر خلاف آنچه برای افکار عمومی تحلیل می‌شود، تحریم، کلید طلایی پیشرفت و خوداتکایی ملت است. در دنیای رقابتی عموما تحریم به آن معنا که همه چیز را قفل کند در اجرا امکان ندارد؛ چراکه کشورها برای حفظ منافع ملی خود از روی اجبار دنبال پیروی بی‌چون و چرا از یک خط فکری استکباری نیستند؛ همچنان که اکنون تعارضات پیچیده بین آمریکا و کشورهای چین، روسیه و هند به‌عنوان قدرت‌های برتر به‌وجود آمده است.

 کشورهایی که در معرض تهدید تحریم هستند؛ اگر به دنبال سیاسی‌کاری و فرافکنی برای پوشاندن ضعف‌های مدیریتی خود نباشند در واقعیت تحریم‌ها را سد محکم توسعه نخواهند یافت؛ بلکه فرصتی برای توانمندسازی داخلی خواهند پنداشت.

رهبر معظم انقلاب همواره توجه به صادرات غیر نفتی را سال‌هاست گوشزد کرده‌اند، اما اراده‌ای در دولت‌ها برای تثبیت این امر نبود و دلیل آن وجود نقدینگی از نفت است که ناکارایی‌ها و خسارات مدیریتی را پنهان می‌کند؛ ذخایر نفتی ایران همواره دولت‌ها را تنبل و اراده‌ها را برای رسیدن به توسعه پایدار سست کرده است.

تا زمانی که خام‌فروشی نفت باشد، هیچ تحول بنیادین در مسیر توسعه و پیشرفت کشور رخ نخواهد داد؛ چراکه ارز حاصل از فروش نفت تأمین‌کننده بخش اعظم بودجه است و ارزآوری از تولید و صادرات غیرنفتی امری حیاتی قلمداد نمی‌شود؛ بنابراین تحریم همان کلید طلایی توسعه همه‌جانبه کشور ما خواهد بود، اگر اراده‌ها و ظرفیت‌ها از خودتحریمی آزاد شود. 

ایران اسلامی کشوری ثروتمند است و ذخایر طبیعی بسیاری در آن جمع شده است، اما همین ثروت عظیم تا زمانی که رویکرد دولت‌ها خام فروشی باشد، اقتصاد متلاطم همچنان باقی خواهد ماند.

بسیار فاخر بود که ارز نفتی برای بسترسازی توسعه همه‌جانبه به‌کار برده می‌شد؛ چراکه عملاً در مصارف جاری بخش عظیمی از ارز نفتی هدر می‌رود و این همان انحراف اصلی در ثبات توسعه  کشور بعد از 40 سال است که خروجی آن با گردن‌فرازی گاه و ناگاه آمریکا، اوضاع داخلی متلاطم و بعضاً غیرقابل کنترل می‌شود.

نگاه به بیرون دولت‌ها زمانی ارزش محسوب می‌شود که برای تسلط بر بازارهای جهانی باشد  نه برای تظلم در راستای ثبات داخلی اقتصادی یک کشور در دستور کار قرار گیرد. روند فرسایشی کنونی اگر همچنان باقی بماند، کشور دچار سرطان اقتصادی غیر قابل کنترل خواهد شد و در این شرایط نهایت همت ما این خواهد بود که جسد اقتصاد کشور را بر دوش ملت قرار داده و فریاد وامصیبتا بکشیم که نه سودی به حال ملت خواهد داشت و نه قدرتی ایجاد خواهد کرد که در حوزه بین‌الملل به پشتوانه آن منطق خود را به کرسی بنشانیم. 

امام خمینی (ره) جنگ تحمیلی را نعمتی الهی قلمداد کردند و افکار معاند سبک و بی‌مایه آن را بذله‌گویی سیاسی می‌پنداشتند، غافل از اینکه ایجاد اتحاد ساختارمند و اتکا به خودباوری ملی بدون تجاوز عراق به ایران در درون ملت در آن شرایط امکان‌پذیر نبود و امروزه  نیز باید تحریم به‌ویژه تحریم نفتی را نعمت الهی دانست که کشور را به سمت تغییر نگرش و کارکردها، اجباراً سوق خواهد داد و نتیجه آن پایداری و استحکام اقتصادی ملی و فراملی ایران در آینده نه‌چندان دور خواهد بود.

 آمریکا در تنگنای اقتصادی خود چاره‌ای جزو چپاولگری ثروت کشورها ندارد و این فهم و درک ماست که گرگ بین‌الملل را به سمت هجوم به خود تشویق و هدایت نکنیم. شرایط و امکانات کشور آن‌چنان فراهم است که با تغییر ساختارمند نگرش دولت‌ها می‌توان در یک بازه زمانی 10 ساله قدرت اقتصادی قابل تکریم در عرصه جهانی باشیم، همچنان که در حوزه نظامی با وجود تحریم‌های بسیار سنگین‌تر از حوزه اقتصادی در میان کشورهای برتر دنیا گفتمان و توان مقتدرانه کسب کرده‌ایم.

نگاه کلان اقتصادی به بیرون مرزها فقط برای تسلط بر بازارهای جهانی و آن هم با تولید ناب قابل توجیه است و غیر از این نگرش هر نگاهی به بیرون ذلت به ارمغان خواهد آورد. در محیط بین‌الملل اگر قدرت توسعه و پیشرفت پشتوانه دیپلماسی نباشد، فقط به خسارات محض منجر خواهد شد. زمانی قهرمانان دیپلماسی خواهیم ساخت که قدرت اقتصادی، نظامی و فرهنگی از بطن ظرفیت‌های داخلی ساخته باشیم که اگر دیپلماسی بدون پشتوانه و فقط با منطق کلامی اثری داشت، فلسطین امروزه در چنگال اسرائیل غاصب گرفتار نبود. 

جان تحلیل آنکه هنر هر دولتی در احیای ظرفیت‌های داخلی یک کشور است و غیر از این هر اندیشه‌ای محکوم به فنا بوده و خواهد بود.

* دکتری مدیریت رفتار سازمانی و منابع انسانی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قروه

انتهای پیام/4062/