رأی دادگاه لاهه پیروزی بزرگ ایران/ بررسی رأی لاهه بر حضور شرکت‌های غربی در کشورمان
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ دادگاه بین‌المللی دادگستری (لاهه) با انتقاد از اقدام آمریکا در خروج از برجام خواستار آن شد که این کشور از دست زدن به اقداماتی که مردم ایران را تحت تأثیر قرار دهد، خودداری کند.
اهمیت این دادگاه و رأی صادره، موضوع گفتگو با دکتر عبدالرضا فرجی‌راد تحلیلگر مسائل بین‌المللی شد تا با ایشان درباره تبعات این رأی صحبت کنیم.
*اعلام قرار اولیه دادگاه بین‌المللی دادگستری با توجه به اینکه دولت دونالد ترامپ براي معاهدات بین‌المللی اهمیتی قائل نیست چه اثراتی خواهد داشت؟
ما انتظار داشتیم که دادگاه طبیعتاً به ضرر ما رأی ندهد و پیش‌بینی بر آن بود که رأی صادره یا به نفع ما خواهد بود و یا آنکه درنهایت حد وسط را خواهد گرفت. با توجه به فضای بین‌المللی که قدرت‌های دیگر جهانی از چین و روسیه گرفته تا اتحادیه اروپا موضع منتقد آمریکا را گرفته‌اند و از مواضع کشور ما حمایت می‌کنند و همچنین رأی دادگاه لاهه را محترم می‌شمارند، این اتفاق بسیاری خوبی برای ایران است. البته آمریکایی‌ها پیش‌تر اعلام کرده بودند که فارغ از نتیجه دادگاه، اقدام خود را انجام خواهند داد.
اقدام آمریکایی‌ها در خارج شدن از برجام و فشار و تهدید سایر کشورها در فضای بین‌الملل، به‌شدت موردانتقاد قرار‌گرفت و به‌نوعی پرستیژ آمریکا را زیر سؤال برد. هرچند مقام‌های آمریکایی گفته‌اند به رأی دادگاه لاهه اهمیتی نخواهند داد؛ ولی طبیعی است که رأی این ارگان به‌عنوان نهادی بین‌المللی بر روی آمریکا و اعمال سیاست‌هایش فشار خواهد آورد.
*اما با توجه به سخنان مقامات آمریکایی که رأی دادگاه را اجرا نخواهند کرد، چگونه می‌توان انتظار داشت که رأی به نفع ما تمام شود؟
ابتدا باید بگویم که این به نحوه بازی ما بازمی‌گردد که چگونه بتوانیم نقطه‌نظرات خود را مطرح کرده و در فضای بین‌الملل رفتار کنیم. البته درست است که آمریکا اعلام می‌کند که به رأی دادگاه اهمیتی نمی‌دهد و رفتار دولت آمریکا تاکنون بی‌اهمیتی به سازمان‌های بین‌المللی و روند جهانی‌شدن را نشان داده است، ولی اگر ما بتوانیم درست سیاست‌های خود را تبیین کنیم، می‌توانیم کارهای خوبی را در این زمینه انجام دهیم.
البته آمریکایی‌ها هم نمی‌توانند به‌صورت کامل حگم دادگاه را زیر سؤال ببرند، چراکه اگر این کار را انجام بدهند و صلاحیت دادگاه را زیر سؤال ببرند، دیگر نخواهند توانست به سایر آرائی که توسط دیوان صادرشده، مانند رأی این دیوان علیه عمرالبشیر استناد کنند؛ اما به‌طورکلی کشورهایی که زیر فشار آمریکا هستند هم می‌توانند با استناد به رأی دادگاه، با اعتمادبه‌نفس بیشتری در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا ایستادگی کنند و از اقدامات یک‌جانبه این کشور ممانعت به‌عمل آورند.
*به نظر شما شرکت‌هایی که تمایل به همکاری با ایران دارند می‌توانند با استناد به رأی این دادگاه به فعالیت‌های خود ادامه دهند؟
صد درصد. رأی اولیه روی رأی نهایی تأثیر زیادی خواهد داشت. این رأی در فضای نمادین بسیار اثرگذار خواهد بود. کشورها و شرکت‌های مختلف در جهان حتماً در آینده به رأی دیوان به‌عنوان معتبرترین نهاد حقوقی در جهان استناد خواهند کرد و با اعتمادبه‌نفس بیشتری در فعالیت‌های خود با کشورمان، عمل خواهند کرد.
بالأخره باید قبول کرد که آمریکا در داخل با فشارهای سیاسی روبه‌رو است. انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره نزدیک است و جمهوری‌خواهان بسیار نگران هستند که در این انتخابات در مقابل دموکرات‌ها شکست بخورند. وضعیت سیاسی داخل آمریکا نیز در حال حاضر این مسئله را نشان می‌دهد. اعتبار آمریکا به‌شدت در داخل زیر سؤال رفته است و این موضوع مستمسکی در انتخابات نوامبر (آبان) خواهد شد. ازاین‌رو آمریکا نخواهد توانست به‌راحتی به رأی دادگاه بی‌اعتنایی کند. ازاین‌رو با توجه به اینکه پروسه رأی دادگاه ممکن است، چند ماه طول بکشد، شرکت‌ها مقاومت خواهند کرد.
*واکنش آمریکا در مقابل این رأی چه خواهد بود؟
واکنش آمریکا مانند آنچه پیش‌تر وزیر امور خارجه این کشور اعلام کرده بود که شکایت کشورمان در دادگاه نقض حاکمیت ملی آن‌هاست، به‌سوی رد این رأی خواهد رفت. مقام‌های آمریکایی نشان داده‌اند که روند جهانی‌شدن را برنمی‌تابند و این اقدام را در رفتار و اقدام‌های خود نشان داده‌اند؛ اما آمریکا فقط دونالد ترامپ و دولت وی نیست و نهادهای مختلف در آمریکا اجازه نمی‌دهند این روند ادامه پیدا کند.
*این رأی چه تأثیری روی تلاش آمریکا برای تحریم‌های ماه نوامبر (آبان) خواهد گذاشت؟
آمریکایی‌ها بعضی از علائم را در برخي از مصاحبه‌های مقام‌های سیاسی نشان داده‌اند. نشانه‌هایی که حاکی از این است که آنان تمایل دارند به‌صورت پنهانی با کشورمان وارد مذاکره شوند. آمریکایی‌ها در بحث خروج از برجام اشتباه کرده‌اند؛ اما بازگشت به آن و اعتراف به‌اشتباه برای آن‌ها یک شکست بزرگ است، در بحث نفتا هم دیدیم که آمریکایی‌ها در نظر خود عقب‌نشینی کردند و درنهایت با آن میزان ادعا حاضر شدند با همسایگان خود کنار بیایند.
آنچه ما درباره مشخص شدن رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر در عراق شاهدیم این است که آمریکایی‌ها به دنبال یک‌جور کنار آمدن با کشورمان هستند. آمریکایی‌ها به دنبال راهی هستند تا با کشورمان به نحوی کنار بیایند بدون اینکه به‌اشتباه خود اعتراف کنند. با توجه به فضای سیاسی درون آمریکا به دلیل انتخابات باید منتظر تغییر رفتار آمریکا باشیم.
انتهای پیام/خ
انتهای پیام/