گوجه‌هایی که رُب نشدند/ قوطی‌هایی که به کارخانه نرسیدند
هنگامه علیقلی، گروه اقتصادی خبرگزاری آنا: خام‌فروشی گوجه و صادرات غیرموجه این محصول کشاورزی موجب گران شدن رب گوجه در بازار شده است.
دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران با بیان این مطلب خواستار آزادسازی واردات گوجه و رب از چین و کاهش تعرفه 70 درصدی این محصول شد.
سیدمحمد میررضوی همچنین از ممنوعیت دیرهنگام صادرات گوجه به دستور شریعتمداری، وزیر صنعت معدن و تجارت خبر داد.
خبرنگار آنا پس از نشست نمایندگان انجمن‌های صنایع غذایی با مسئولان در محل اتاق بازرگانی صنایع و معادن استان تهران با «سید محمد میررضوی» درباره علل گرانی رب گوجه‌فرنگی گفتگو کرده است که در ادامه می‌آید.
آنا: علت گران شدن رب گوجه طی روزهای اخیر چیست؟
رضوی: به دلیل کاهش میزان بارش باران مقدار کشت گوجه کم بود. از سوی دیگر در فصل برداشت، گوجه‌فرنگی به کشورهای عراق و افغانستان صادر شد و با وجود درخواست‌های مکرر تولیدکنندگان رب گوجه، بالاخره صادرات این محصول ممنوع نشد.
آنا: شما از دولت درخواست توقف صادرات گوجه را چه زمانی ارسال کردید؟
رضوی: به‌طور مرتب در جلسات مشترکی که با مسئولین داشتیم درخواست کرده بودیم و حتی به وزرای مختلف نامه نوشتیم. آخرین جلسه ما هم با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و کمیسیون کشاورزی مجلس 3 ماه پیش برگزار شد که درخواست کردیم از همان روز، صادرات گوجه‌فرنگی به عراق ممنوع شود تا کارخانه‌ها بتوانند رب موردنیاز مردم را تولید و ذخیره کنند؛ ولی به دلیل خام فروشی نهاده تولید، کارخانه‌های تولید رب گوجه‌فرنگی مسئول کمبود تولید معرفی شدند.
آنا: در حال حاضر کارخانه‌ها، گوجه را که نهاده اصلی تولید رب است گران می‌خرند؟
رضوی: بله؛ بهدلیل پایان فصل برداشت گوجه و صادرات غیرموجه این محصول در ماه‌های گذشته، کارخانه‌ها تقاضای بالایی برای خرید گوجه دارند ولی متأسفانه گوجه به میزان کافی در بازار وجود ندارد به همین دلیل قیمت گوجه بالا رفته است.
صادرات گوجه برای واسطه‌ها سودآوری بالایی دارد زیرا در ازای فروش گوجه به عراق دلار می‌گیرند.
آنا: آیا معتقدید که در آن مقطع مدیریت بازار رب و گوجه‌فرنگی به دست سوداگران افتاد؟
رضوی: تقریباً می‌توان گفت 80 درصد این اتفاق افتاد و به‌هرحال صادرات بی‌رویه گوجه‌فرنگی علت گرانی رب گوجه شد.
آنا: سایر علل گرانی رب گوجه چیست؟
رضوی: تأمین قوطی و بسته‌بندی رب گوجه‌فرنگی نیز از سایر علل گرانی رب گوجه محسوب می‌شود. درب ایزی اوپن، شیرینگ (بسته‌بندی نایلونی) و کارتن از سایر عوامل تأثیرگذار در افزایش نرخ رب گوجه‌فرنگی هستند.
آنا: تا آنجا که تحقیق شده در زمینهٔ تولید قوطی مشکلی نداریم مگر برای مواد لعابی درون قوطی که از خارج وارد می‌شود درحالی‌که این ماده در داخل هم تولید می‌شود. چرا تولیدکنندگان از مواد شیمیایی ساخت داخل استفاده نمی‌کنند؟
رضوی: این‌طور نیست که مشکلی در تأمین قوطی نداشته باشیم. مشکل ما در تأمین قوطی ورق تین پلیت است که فولاد مبارکه آن را تولید می‌کند ولی 20 درصد از نیاز داخلی را تأمین می‌کند و 80 درصد ورق تین پلیت موردنیاز تولیدکنندگان وارداتی است.
در مقطعی گمرک ترخیص ورق‌های فولادی تجار را به پرداخت مابه‌التفاوت ارز منوط کرد. آن روزها یک عده که توانایی پرداخت مابه‌التفاوت ارز وارداتی را نداشتند ورق فولادی را از گمرک ترخیص نکردند و درنتیجه کالا با تأخیر در اختیار کارخانه‌های تولیدکننده قوطی قرار گرفت. این تولیدکنندگان به خاطر نگرانی ناشی از نرسیدن ورق مورد نیازشان به خط تولید، قیمت قوطی و درب ایزی اوپن را گران کردند. البته بخش عمده‌ای از درب ایزی اوپن مصرفی هم وارداتی است.
آنا: پس ما مشکل تحریم از سوی کشورهای خارجی نداریم که نهاده‌های تولید را به ما ندهند؟
رضوی: تمام موارد فوق نتیجه فشارهای خارجی است و نمی‌توان منکر آن شد. وقتی فشار تحریم خارجی عنوان شد این مسائل پیش آمد و دولت مابه‌التفاوت ارز را از تجار درخواست کرد؛ و الا قرار نبود مابه‌التفاوت بدهند. دلار 3600 تومانی به شکل پلکانی افزایش پیدا کرد و به نرخ 4800 تومان رسید که آن‌هم به‌راحتی در اختیار واردکنندگان قرار نمی‌گیرد. به‌هرحال این مسائل ناشی از تحریم‌هایی بود که از خارج به کشور اعمال شد.
آنا: آیا معتقدید که خود تحریمی داخلی و سوء مدیریت نداریم؟
رضوی: خود تحریمی داخلی هم از همان مسائل ناشی می‌شود وگرنه چرا این مشکلات پیش آمد و دیروز در اتاق بازرگانی تهران جلسه‌ای داشتیم. همه انجمن‌ها با کاهش مواد اولیه مشکل دارند. کسانی که مواد خوراکی مانند برنج وارد کرده‌اند از این شاکی‌اند که برچسب محتکر به آن‌ها بخورد و سازمان حمایت از مصرف‌کننده با آن‌ها برخورد کند. یقیناً 10 هزار تن برنج وارداتی را باید در انبار نگهداری کنند. تمام این موارد و برچسب‌زنی به واردکننده موجب می‌شود که تجار علاقه‌ای به واردات نداشته باشند. زیرا در برخی از موارد سازمان حمایت از مصرف‌کننده بدون در نظر گرفتن فرایند ترخیص و انبارداری واردکننده را بازداشت کرده است.
آنا: نشست مشترک انجمن‌های تولیدکننده و واردکننده صنایع غذایی با مسئولان اتاق تهران چه نتیجه‌ای داشت؟
رضوی: نمایندگان مجلس هم در آن جلسه حضور داشتند و اعلام کردند که موارد بررسی خواهد شد ولی حتی بررسی این موارد هم‌زمان خواهد برد.
آنا: چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید که قیمت رب و کنسرو ارزان‌تر به دست مردم برسد؟
رضوی: من فکر نمی‌کنم که رب دیگر ارزان شود زیرا ربی که در حال حاضر کارخانه‌ها تولید می‌کنند با گوجه حدوداً 2 هزارتومانی تولیدشده است. یعنی گوجه‌فرنگی که سال قبل 300 تا 350 تومان به کارخانه‌ها تحویل می‌شد امروز به 2 هزار و 200 تومان رسیده است. پس چگونه می‌توان رب ارزان تولید کرد.
آنا: آیا هنوز خام فروشی صورت می‌گیرد؟
رضوی: بنا بر اعلام وزیر صنعت و نامه‌ای که با امضای آقای شریعتمداری در اختیارم هست، صادرات گوجه از تاریخ 27 شهریور سال‌جاری ممنوع شده است. متأسفانه زمانی این دستور داده‌شد که فصل برداشت گوجه گذشته است و از آن بدتر اینکه گمرک اعلام می‌کند که هنوز آیین‌نامه اجرایی این دستور به آن‌ها ابلاغ نشده است.
آنا: پس شما دقیقاً وزارت کشاورزی را مسئول گران شدن رب گوجه می‌دانید؟
رضوی: وزارت کشاورزی با ممنوعیت صادرات گوجه مخالفت کرد و معتقد بود که محصول کشاورز باید به‌موقع برداشت و خریداری شود.
آنا: چرا آن زمان کارخانه‌ها گوجه را از کشاورزان نخریدند؟
رضوی: دلال‌ها و واسطه‌ها گوجه را به‌صورت نقدی از کشاورزان می‌خریدند و به مرزهای جنوب غربی کشور می‌بردند. واسطه‌ها گوجه را در مزرعه از کشاورز کیلویی 700 تومان می‌خریدند و از همان‌جا تا مرز عراق می‌بردند و در مرز دلار تحویل می‌گرفتند. زمانی که کارخانه‌ها از کشاورز گوجه می‌خواستند کشاورز اعلام می‌کرد که هیچ گوجه‌ای ندارد.
آنا: برای تنظیم بازار رب گوجه‌فرنگی چه پیشنهادی دارید؟
رضوی: تا دیر نشده است باید واردات رب گوجه در دستور کار قرار گیرد زیرا در فاز بعدی تحریم‌ها و در تاریخ 13 آبان حمل هرگونه محموله‌ای به ایران تقریباً ممنوع می‌شود. در حال حاضر هم اقدام برای واردات رب گوجه دیر است. باید واردات رب گوجه آزاد شود تا قیمت‌ها هم تعدیل شود. همچنین سازوکار و نرخ ارز گوجه وارداتی هم باید مشخص بشود. در حال حاضر تعرفه 70 درصدی برای واردات رب گوجه وضع‌شده است. باید تعرفه واردات به نفع مصرف‌کننده و به دلیل کاهش قیمت رب وارداتی کاهش داده شود. نرخ و نوع دلار هم باید مشخص شود.
آنا: در حال حاضر میزان رب تولیدی از سوی واحدهای تولیدکننده چه میزان از نیاز بازار را تأمین می‌کند؟
رضوی: تولیدکنندگان رب گوجه‌فرنگی در حال حاضر به‌اندازه 20 تا 25 درصد تولید سال قبلشان رب ذخیره در بازار دارند که رقم ناچیزی است و ظرف یکی دوماه تمام می‌شود. پارسال یک و نیم میلیون تن رب گوجه‌فرنگی در کشور تولید شد که حدوداً 600 هزار تن در بازار داخل مصرف و مابقی صادر شد. امسال تا این لحظه 500 هزار تن هم تولیدکنندگان نتوانستند رب گوجه‌فرنگی تولید کنند.
در حال حاضر هم تولیدکنندگانی که با قیمت بالا رب را تولید کرده‌اند به دلیل مزیت نسبی صادرات محصولات را صادر کرده‌اند ولی متأسفانه صادرات رب گوجه بدون در نظر گرفتن نیاز داخل، ما را با مشکل مواجه کرده است. درواقع طی چند ماه اخیر اولویت با بازارهای صادراتی بود. در حال حاضر تنها راه برای برون‌رفت از وضع موجود آزادسازی واردات گوجه‌فرنگی است و ما در حال تهیه نامه‌ای به وزارت صنایع و وزارت کشاورزی هستیم که این موضوع را در دستور کار قرار دهند
آنا: واردات رب و گوجه از کدام کشورها مزیت دارد؟
رضوی: معمولاً از چین رب وارد می‌کردیم چون هم رب خوبی دارند وهم قیمت تمام‌شده پایین درمی‌آید. البته بهترین رب را می‌توان از کشور ایتالیا وارد کرد ولی برای مصرف‌کننده گران تمام می‌شود. رب از این کشورها به‌صورت فله‌ای وارد و در کشور بسته‌بندی می‌شود.
انتهای پیام/4083/ن
انتهای پیام/