محرم؛ فرصتی برای بازسازی فردی و اجتماعی

آغاز سال قمری با محرم و عزاداری اباعبدالله‌الحسین(ع)، مناسبتی است تا با یاری واژگان از حسین(ع) و مرام و مشی ایشان بنویسیم که همه کرامات الهی بر حسین(ع) ختم می‌شود و البته تمام ارادت حسینی نیز نذر خالق یکتا شد. باید دانست که حسین(ع) واژه‌ای نیست که در چند حرف بتوان ادایش کرد و نیز کران‌پذیر نیست که بشود در محدوده‌ای از زمان مانند محرم و مکانی همچون کربلا تبیین کرد؛ حسین(ع)، فقط یک نام نیست؛ بلکه دلنامه‌ای از خداست که از ملکوت برتر است و در لاهوت بر ملائکةالله آشناتر جلوه می‌کند.

حسین(ع)، وجاهت یزدانی بر آسمان خلقت لایتناهی است که تمام خویش را وقف خدا کرد و خدا نیز تمام دوستی را در حق حسین(ع) تمام کرد و نیز نام دوستداران حسین(ع) را در زمره اهالی عشق ثبت کرد.

و اما در آغاز محرم و سالی دیگر بر سنوات قمری، باز هم شهر را آذین تیره می‌بندیم و بر پیکر خویش سیاهه‌ای از عشق حسین(ع) می‌زنیم و سوگوار آن مرد می‌شویم که خود، خاندان و یاران باصفای خویش را از زمین تا ضمیر الهی ره برد تا خدا را به قرب، ناظر باشند و به شوق ناضر که وُجُوهٌ یَوْمَئِذ نَّاضِرَةٌ إِلَى رَبِّهَا نَاظِرَةٌ.

حسین(ع)، مشق انسانیت با سرمشق ربوبیت است که بر مسیر او فقط می‌توان سعادت را تجربه کرد و با کشتی او و فقط با کشتی او! می‌توان از دل خطر گریخت و به ساحل آرامش رسید.

محرم به اعتبار حسین(ع)، فصلی مهم برای یکی از برجسته‌ترین فرایض دینی یعنی امر به معروف و نهی از منکر است که حسین(ع)، تمام هستی خود را بر این نکته برآمده دینی معامله کرد که انسان را نه تنها در عهد خود، بلکه در تمام دوران خلقت به‌سوی حقیقت رهنمون شود.

و حسین(ع)، یگانه و دردانه‌ای محبوب است که همه عالم به گرد خورشید بی‌مثال او نور می‌جویند و به کانون سعادت راه می‌یابند و ما در هر محرم، حسین‌گویان می‌شویم که البته کاری عزیز است؛ ولی حسین(ع) فقط در کلمه نمی‌گنجد، بلکه او ذاتِ کمال در کلام عملی در دعوت به خداست؛ بنابراین نمی‌توان حسین گفت، ولی از مسیر او غافل بود. نمی‌توان ادعا کرد؛ ولی در عمل بر خلاف دیدگاه‌های دینی مورد تأکید اباعبدالله گام برداشت. نمی‌توان برای حسین(ع) سیاه پوشید و دل سیاه داشت. نمی‌توان حسین(ع) را دوست داشت؛ ولی مکارم اخلاق را تبعیت نکرد. نمی‌توان حسینی بود و مردم را آزرده‌خاطر کرد؛ نمی‌توان حسین‌حسین بر زبان جاری کرد و اشک مردم را نیز روانه ساخت. نمی‌شود با حسین(ع) بود و درِ خانه یزیدیان را کوفت؛ بلکه باید روح و روان و اندیشه حسینی را در عمل ثابت کرد و به حکم حسین(ع)، خدا را در اعلی درجه، باور و بندگی کرد و راه سعادت را جُست.

شکی نیست که سال قمری باید به اعتبار حسین(ع) و اشک بر ایشان و با محوریت حسین(ع) آغاز شود و دل به نام او زلال و بی‌ریا شود که محور حال خوب و مایه رسیدن به کمال، فقط حسین(ع) است.

حسین(ع) باید در رفتار اجتماعی ما موج بزند که نمی‌زند. حسین(ع) باید شاخصه رفتار نظام‌یافته ما در تمام کارکردهای اجتماعی باشد که نیست. حسین(ع) باید فراز و فرود و تمام نمایه‌ زندگی ما باشد که نیست و حسین(ع) باید حسین در رفتار باشد و به اعتبار او خدایی شد که امیدوارم چنین شود.

در جامعه ما، اگر امر به معروف تعطیل و مشی حسین(ع) فراموش شود، آنگاه راه، بیراه و انسان گمراه خواهد شد و رسیدن به منزل مقصود و مقصد عالی محال خواهد بود. بنابراین باید حسینی فکر و حسینی عمل کرد تا سعادتمند شد. امروز جامعه در هیجان محرم، زندگی دیگری را رقم زده تا آدم‌ها بیشتر به فکر هم‌نوع باشند و محرم و حسین(ع) چه فرصت خوبی است تا به تمام اجزای جامعه فکر کنیم و دست محرومان را بگیریم و هواخواه آنان باشیم که اگر سر بر بستری نهیم و همسایه، بی‌مایه و گرفتار و گرسنه باشد، بی‌شک عقوبت خواهیم شد که در مرام دینی، حفظ حرمت و عزّت مؤمن مورد تأکید است.

محرم را فصل‌الخطاب عاشقی تعیین کنیم و دستگیر نیازمندان باشیم و با رعایت اصول اخلاقی به خود و خدای خود قول بدهیم که در عمل دوستدار حسین فاطمه‌ایم و به این دوستی بر عالم و آدم مباهات می‌کنیم.

محرم، فرصت بازسازی و بهسازی روح و اندیشه است. گاهی به فلسفه قیام حسین(ع) بیندیشیم و فقط عزاداری را یک مناسبتِ معمولی ندانیم؛ بلکه با وقت‌شناسی به ذات معنای حسین(ع) دست بیاویزیم و منطبق با اصول رفتاری اسلام، اول مسلمان واقعی باشیم و بعد شیعه اصیل مولا که این دو، زمینه‌ساز دوستی اهل بیت علیهم‌السلام و به‌ویژه اباعبدالله الحسین(ع) است.

در مورد عزاداران حسینی قضاوت نکنیم و خود را برتر و محبوب‌تر نپنداریم که صاحب محرم، حسینی است که در لحظه‌های پایان عمر خویش نیز دست از موعظه و خیرخواهی برنداشت و در اوج بلایا به فریضه امر به معروف پرداخت و حیف است بر سر و سینه بزنیم؛ ولی راه ما با راه حسین(ع) در مسیر خدا یکسو نباشد.

منش حسین(ع) اگر در رفتار شیعه جاری باشد، جامعه آرامش می‌یابد و وصول به خیر و انسانیت ساده می‌شود و بسیاری از دغدغه‌های اجتماعی مرتفع خواهد شد. بنابراین در این محرم، خیرخواه جامعه باشیم و به یکدیگر توصیه خیر کنیم که تفکر حسینی در رفتار و تأسی به آرمان‌های حسین(ع)، شرط نجات است؛ اگرچه حسین(ع)، سلطان بلامنازع کرامت است و به هر میزان که بر او ارادت داشته باشیم، به چند برابر دستگیرمان خواهد بود و شکی نیست که با هر نیتی، حتی اگر تفاوت در آیین باشد، می‌توان خاطرخواه حسین(ع) بود و به این دوستی با او به جهانی مباهات داشت.

بسیاری از روابط اجتماعی در محرم حسینی به سامان می‌رسد و نظم اجتماعی تجلی بهتری می‌یابد و کج‌رفتاری‌ها بر اساس گزارش مسئولان انتظامی کمتر می‌شود که این موضوع نشان می‌دهد حسین(ع)، الگوی دینی برتر است و مورد اقبال همگان، بنابراین فرصت حسین‌شناسی و ارادت بر حسین(ع) و محرم حسین(ع) را قدردان باشیم.

در این نوشتار هیچ مصداق و شاخص اجتماعی مطرح نشد تا در آیین حسینی، همگان معزز باشند و بر سماط کرامت او میهمان شوند.

*مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی دامغان

انتهای پیام/4062/4065/خ