روایتی خواندنی از راه‌اندازی دانشگاه آزاد اسلامی در همدان
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا از همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان پنج سال پس از پیشنهاد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، 25 مرداد سال 1366 فعالیت خود را با چند رشته محدود و 642 دانشجو آغاز کرد.
به مناسبت راه‌اندازی این واحد دانشگاهی، سید علی‌اکبر فامیل روحانی، مؤسس دانشگاه آزاد همدان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا در همدان به چگونگی شکل‌گیری و حال و هوای راه‌اندازی این واحد دانشگاهی در سال‌های 63 تا 66 پرداخت.
مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی پدیده جدیدی در آموزش عالی بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به الگویی خاص برای ایران اسلامی تبدیل شد و به سرعت توانست بسیاری از کاستی‌های جامعه انقلابی ایران را از پیش پای مسئولان بردارد و فرصت مناسبی برای تربیت نیروهای بالنده و علمی ایجاد کند. ظهور مراکز علمی پژوهشی در نقاط مختلف ایران با همت و برنامه‌ریزی و حمایت همه‌جانبه امام راحل و پیشنهاد مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، متولد و با سرعت غیر قابل باوری گسترش یافت و فراگیر شد.»
فامیل روحانی افزود: «پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دانشگاه‌ها با کاهش استاد و مدرس مواجه شدند. پس از اجرای برنامه‌های انقلاب فرهنگی و بازسازی نیروهای موجود و تغییر اساسی در منابع مطالعاتی مقاطع تحصیلی و بازسازی دانشگاه و دانشگاهیان در ساختاری نوین، فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی جوانان و اعضای هیأت علمی فراهم شد.»
وی تصریح کرد: «کمبود شدید نیروهای علمی باعث شده بود تا ایران پیش از انقلاب به نیروهای خارجی وابسته شود و از چند کشور مانند هندوستان، پاکستان، برخی کشورهای اروپایی و آمریکا تعداد قابل توجهی مدرس و یا معلم دانشگاهی بکار گیرد تا آنان با حضور در کلاس‌های درس دانشگاه، جوانان این سرزمین را تعلیم دهند. خروج این نیروها از فضای دانشگاه پس از انقلاب، مسئولان وقت را در این فکر فروبرد که با اقدامی انقلابی روند علمی کشور را شکل دهند.»
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: «مرحوم آیت‌الله رفسنجانی در خطبه نماز جمعه چنین کمبودی را مطرح و پیشنهاد دانشگاهی اسلامی با شرایط و وضعیت حاکم را ارائه کرد که با تأیید امام خمینی(ره) مواجه شد و ایشان مبلغ یک میلیون تومان سرمایه اولیه برای شروع فعالیت این پایگاه علمی در اختیار دانشگاه قرار دادند.»
مؤسس واحد همدان گفت: «در زمستان سال 1363 برخی از دست اندرکاران ایجاد دانشگاه آزاد اسلامی از بروجرد به همدان آمده بودند تا با جذب کمک‌های فکری مالی، چنین مرکزی را در بروجرد ایجاد کنند. استاندار همدان به برخی از دوستان اینجانب مطلب را منتقل کرده و به آنان سفارش کرده بود که فکری برای همدان شود! وی اظهار کرد: آقای دکتر اکبریان(استاد دانشگاه تربیت مدرس فعلی) در این مورد با من صحبت کردند و تصمیم گرفته شد که ابتدا ما جلسه‌ای با حضور افراد فرهنگی و بازاری در مسجد جامع برگزار کنیم و آنان را به همکاری همه‌جانبه تشویق کنیم تا در ادامه راه پشتیبان مالی و فکری فرهنگی لازم را داشته باشیم.»
وی گفت: «در آن زمان من رئیس آموزش و پرورش شهرستان همدان بودم. تعدادی از همکاران را دعوت کردم و با تهیه مقدماتی آنان را مأمور جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای اجرای این کار کردم که در آن شرایط جنگی با ایثارگری هرچه تمام‌تر اقدام کردند. نتیجه فعالیت آنان مبلغی حدود سی و هشت هزار تومان بود که در حسابی در صندوق قرض‌الحسنه مهدیه نگهداری می‌شد.»
فامیل روحانی بیان کرد: «آقای صالح استاندار وقت علاقه‌مند بود که این دانشگاه در همدان ایجاد شود به همین دلیل به طهایی معاون سیاسی خودش توصیه کرده بود تا زمینه‌های لازم برای آغاز فعالیت این دانشگاه در همدان فراهم شود. در همین راستا در آخرین روزهای مسئولیت در زمستان سال 1365 بنده را به دفتر مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی معرفی کرده بود. ولی من در جریان این تصمیم نبودم.»
وی خاطرنشان کرد: اواسط اردیبهشت سال 1366 بود و طبق روال عادی در کلاس تربیت معلم شهید باهنر مشغول تدریس بودم که به من اطلاع دادند استاندار با شما کار دارد. پس از پایان تدریس به سراغ وی رفتم، او با مقدماتی مطلب را برایم بازگو کرد. همانجا از وی پرسیدم: «با چه شرایطی باید به دنبال انجام این کار باشم؟» استاندار هم بی‌اطلاع بود، دستور داد شماره دفتر آقای دکتر جاسبی را گرفتند و گوشی را به من دادند. من هم پس از سلام و احوال‌پرسی، خودم را معرفی کردم و از ایشان پرسیدم شرایط راه‌اندازی دانشگاه آزاد اسلامی چیست.
عضو هیأت علمی واحد همدان افزود: «رئیس وقت دانشگاه بیان کرد که نامه‌ای از امام‌جمعه و مسئولان استان و چهره‌های معروف شهر مبنی بر معرفی محل مناسبی برای آغاز فعالیت‌های آموزشی و بیست میلیون ریال سپرده نقدی برای تهیه امکانات و تجهیزات مورد نیاز که دانشگاه هیچ نوع تعهدی بازپرداخت برای آن نمی‌سپارد، آماده کنید. نخستین اقدام نیز کسب نظر فقید سعید آیت‌الله موسوی همدانی نماینده ولی فقیه و امام جمعه همدان بود که وی با مسرت از چنین اقدامی استقبال کرد.»
مؤسس واحد همدان تأکید کرد: «نخستین جلسه هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان با حضور سید محمد حسینی، حمید طهایی(استاندار فعلی البرز)، دانش منفرد(استاندار وقت) و هاشمی‌فرا فرماندار در محضر آیت‌الله موسوی(ره) به عنوان رئیس هیأت امنا در دفتر کار ایشان تشکیل شد و صورت‌جلسه آن تهیه و به امضای حاضران رسید.»
وی تأکید کرد: «تهیه بیست میلیون ریال ودیعه، مشکلی بود که از عهده هیچ‌یک از حاضران در جلسه برنمی‌آمد و کمک‌های مالی مردمی هم بسیار ناچیز بود. چندین هفته با طهایی و برخی افراد صاحب نفوذ به دنبال تأمین ودیعه بودیم تا بالاخره پس از حدود دو ماه معاون سیاسی استاندار یالپانیان رئیس وقت سازمان تأمین اجتماعی استان همدان متقاعد شد که این مبلغ را به صورت امانی در اختیار قرار دهد تا پس از ثبت نام از دانشجویان وجه مذکور به حساب تأمین اجتماعی اعاده و واریز شود. مشکل دیگر هم تهیه مکان مناسب بود که استاندار متعهد شد مکانی را با ارتباطات خاص خود تأمین کند و در اختیار دانشگاه آزاد اسلامی قرار دهد.»
این مسئول اضافه کرد: «در این مدت در فکر کارهای تبلیغاتی و جلب حمایت‌های مردمی بودیم. تابلوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان را سفارش دادم، در حالی که همه‌روزه در گوشه‌ای از دفتر معاون سیاسی استانداری امور را پیگیری می‌کردیم. نداشتن محل، مشکلی حل‌نشدنی به نظر می‌رسید. به هرجا که سر می‌زدم و هر ساختمان مناسبی را که معرفی می‌کردند، توافقی صورت نمی‌گرفت. در یکی از همین روزها تابلوساز به سراغم آمد و اعلام کرد که تابلوی دانشگاه آماده شده است باید آن را از مغازه ایشان خارج می‌کردم، چاره‌ای نداشتم تابلو را به استانداری بردم و در دفتر استاندار قرار دادم. چیزی نگذشت که استاندار از اتاقش خارج شد و تابلو را در آنجا دید به داخل اتاق برگشت و پس از چند دقیقه به من گفت که شعبه بانک صادرات در خیابان میرزاده عشقی همدان(پیچ زندان) را در اختیار دانشگاه آزاد قرار می‌دهد.»
فامیل روحانی اظهار کرد: «محل شعبه بانک در حد یک مغازه 24 متری بود که بالکنی در انتهای آن خودنمایی می‌کرد. اغلب شعبه‌های بانک‌ها پس از پیروزی انقلاب به تعطیلی کشیده شده بود. در آنجا دو میز فلزی و یک پیشخوان خاص وجود داشت که بسیاری از نیازهای کوتاه‌مدت من را برطرف می‌کرد. اواسط مرداد بود و من همه روزه بین استانداری و محل دانشگاه در رفت و آمد بودم. هنوز موفق به تأمین ودیعه نشده بودم و این کار بر عهده آقای طهایی بود. بالاخره در یکی از روزها به من گفت قرار شده اشت یالپانیان مدیرکل تأمین اجتماعی بیست میلیون ریال به صورت قرض‌الحسنه طولانی‌مدت در اختیار قرار دهد. به سرعت مقدمات امر فراهم شد و روز 24 مرداد سال 1366 چک ودیعه را به من سپردند، همان روز با دفتر جاسبی تماس گرفتم و برای اخذ مجوز راه‌اندازی دانشگاه، هماهنگی‌های لازم را انجام دادم.»
عضو هیأت علمی داشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «صبح بیست و پنجم مرداد سال 66 حدود ساعت 9 صبح در دفتر رئیس وقت دانشگاه آزاد اسلامی حضور داشتم. حدود ساعت یک بعدازظهر ابلاغ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان به نام اینجانب صادر شد و همراه یکی از بستگان که ادعا می‌کرد به خاطر آشنایی می‌تواند از معاونت اداری و مالی دانشگاه برای واحد همدان امکاناتی را دریافت کند عازم همدان شدیم. اما وی هم نتوانست کمکی دریافت کند.»
این مسئول گفت: «دریافت کمک‌های مردمی برای تهیه امکانات مورد نیاز شرط اصلی راه‌اندازی دانشگاه بود. همدان یکی از شهرهای پشتیبانی‌کننده جبهه‌های نبرد حق علیه باطل به حساب می‌آمد و کمتر فرد خیری را می‌توانستیم پیدا کنیم که بتواند بخشی از نیازهای مالی دانشگاه را تأمین کند. در پاییز سال 1366 حزب جمهوری اسلامی ایران شعبه همدان، اموال خود را به فروش رساند که در این میان به دلیل همکاری سیدمحمد حسینی برخی امکانات از جمله یک دستگاه پیکان استیشن سبزرنگ با قیمتی نازل در اختیار ما قرار گرفت. برای خرید صندلی دانشجویی از طریق سازمان مرکزی قراردادی منعقد شد. سایر لوازم را هم به تدریج تهیه می‌کردم. از محل کمک‌های مردمی سال 63 یک دستگاه فتوکپی و مقداری لوازم اداری و ... تهیه شد. طبقه همکف منزل خودم را به انبار دانشگاه تبدیل کردم و هر آنچه تهیه می‌شد در آنجا قرار می‌دادم.»
فامیل روحانی تشریح کرد: «دفترچه ثبت نام کنکور کارشناسی ناپیوسته چاپ شد و نام واحد همدان در آن با چند رشته گنجانیده شده بود. هنوز ما در همان مغازه فعالیت می‌کردیم. در ذهن دارم دیروقت شبی که برف فراوانی در حال بارش بود شاید حدود 2 بعد از نیمه شب بود که من در محل مغازه (دانشگاه) کارها را دنبال می‌کردم که یک داوطلب کنکور رنگ پریده و لرزان به من مراجعه کرد(ظاهراً از ایلام آمده بود) و متأسفانه محلی برای پذیرایی از وی نداشتیم، اما من کارهایش را انجام دادم.»
این مسئول از نخستین برگزاری کنکور در واحد همدان گفت و اظهار کرد: «برای برگزاری کنکور پس از تلاش فراوان موافقت رئیس وقت دانشگاه بوعلی سینا را جلب کردم و مقدمات آن فراهم شد. روز کنکور روز واقعاً سردی بود. راهروهای دانشکده سرد بود و تعدادی از شیشه‌های سقف هم شکسته بود، داوطلبان در وضع سخت، سرد و اسفباری با دستانی که از سرما توان نوشتن را نداشت! پاسخنامه‌ها را پر می‌کردند. هنوز احساس شرم می‌کنم که داوطلبان دختر و پسر تمام مشکلات را تحمل کردند و حرفی به من نزدند. به هر صورتی که بود کنکور برگزار شد. حالا بیشترین گرفتاری فکری من تهیه محل مناسبی برای راه‌اندازی دانشگاه با اتاق‌ها و سالن‌های مورد نیاز بود.»
فامیل روحانی ادامه داد: «در یکی از روزها که پیاده به سمت استانداری می‌رفتم، متوجه ساختمان آجری قدیمی نسبتاً وسیعی شدم که قبلاً محل بانک کشاورزی استان همدان بود و به دلیل نقل مکان به ساختمان دور میدان آرامگاه، آن محل را تخلیه کرده بودند و استفاده‌ای از آن نمی‌شد. موضوع را به اطلاع استاندار رساندم، ولی هرچه وی اصرار می‌کرد رئیس بانک اجازه ورود به ساختمان را به ما نمی‌داد تا بالاخره استاندار پس از تماس با برخی دوستان خود در بانک کشاورزی مرکزی به رئیس بانک در همدان سفارش شد که با دانشگاه و استانداری همکاری کند. وقتی اوایل دی داخل حیاط بانک شدم فوق‌العاده خوشحال بودم زیرا که یک دستگاه ساختمان سه طبقه با اتاق‌های فراوان و زیرزمین وسیع در کنار ساختمان مسکونی رئیس بانک که یک طبقه چند اتاقه با زیرزمین بود را در جلو خودم مشاهده می‌کردم. نخستین کاری که کردم تابلوی دانشگاه را بر سر در ورودی ساختمان نصب کردم.»
وی ادامه داد: «و سرانجام مراسم افتتاح در حضور مرحوم آیت‌الله موسوی همدانی و جمعی از دانشگاهیان، استاندار، فرماندار، بازاریان، چهره‌های معروف شهر برگزار شد. در این جلسه چکی به مبلغ پانصد هزار تومان از سوی نماینده شخصی به نام «علاقبندیان» که یکی از خیران شهر همدان بود به دانشگاه هدیه شد و تنها کمک چشمگیر مالی برای دانشگاه به حساب می‌آمد. به این ترتیب دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان راه‌اندازی شد. اوایل اسفند همان سال با بیش از ششصد دانشجو و سیزده رشته تحصیلی در مقاطع کاردانی و کارشناسی پیوسته و ناپیوسته فعالیت خود را آغاز کرد.»
به گزارش آنا، اکنون در سی و یکمین سال راه‌اندازی، این واحد دانشگاهی با داشتن فضای آموزشی افزون بر یکصد و چهل هکتار با بیش از یازده هزار دانشجو، 320 عضو هیأت علمی، 300 کارمند، 214 رشته تحصیلی، 45 هزار فارغ‌التحصیل، چهار دانشکده، پنج مرکز آموزشی، به لحاظ رتبه‌بندی به عنوان واحد جامع در حال ادامه فعالیت‌های علمی و فرهنگی خود است.
گزارش از مهدی صفرزاده
انتهای پیام/4062/4065
انتهای پیام/