سنجشگر بی‌سیم فشارخون، ایمپلنت‌های هوشمند مینیاتوری و ابَرانسان/ هوش ایرانی از مسجدسلیمان تا میشیگان

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، نادر نجفی در سال 1340 در مسجدسلیمان به دنیا آمد. شهری که به خاطر شغل پدرش در شرکت نفت در آن سکوت داشتند. وقتی هفت سالش بود به تهران نقل مکان کرد. سال 1357 دبیرستانش را در دبیرستان البرز تمام کرد و وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و سال 1364 از این دانشگاه در مقطع لیسانس رشته مهندسی برق فارغ‌التحصیل شد. همان سال ایران را برای ادامه تحصیلات ترک کرد و به آمریکا مهاجرت کرد. سال 1366 فوق لیسانس و 1371 دکتری‌اش را از دانشگاه میشیگان گرفت.

نجفی در مورد تحصیلاتش می‌گوید: «دبیرستان البرز زندگی من را به نوعی متحول کرد و بسیاری از موفقیت‌هایم را مدیون این مدرسه هستم. آن زمان دکتر مجتهدی مدیر مدرسه بود و تاثیر مثبتی روی دانش‌آموزان و حتی روی کشور داشت. تا جایی که می‌دانم کسانی که در دبیرستان البرز درس خوانده‌اند، همیشه قدردان این مرد بزرگ هستند».

نادر نجفی شرکت سیستم‌های حسی مجتمع (ISS) را در ژانویه سال 1374 راه‌اندازی و از آن زمان تاکنون به عنوان رئیس این شرکت فعالیت دارد. او پیش از تاسیس ISS با غول آبی آمریکا یعنی IBM همکاری کرد تا به عنوان عضوی از هیات مشاوره فنی پروژه سنسور-عملگر اتوبوس SEMATECH در این شرکت فعالیت کند.

او تاکنون بیش از 50 اختراع ثبت کرده است و در بیش از 65 نشریه مقاله علمی دارد و به غیر از سخنرانی‌های فنی بسیاری که داشته، سه فصل کتاب هم نوشته است.

وی همچنین در فعالیت‌های محلی و ملی از جمله به عنوان عضو هیات ‌علمی کمیته اصلی پیشنهادها برای برنامه مرکز تحقیقات مهندسی بنیاد ملی علوم آمریکا، عضو هیات روسای اتحادیه میکروسیستم‌های میشیگان و عضو افتخاری کنگره صنعت و نقشه راه فناوری MEMS حضور داشته است.

این دانشمند ایرانی همچنین موسس و رئیس اتحادیه فناوری برتر میشیگان CEO در ژانویه سال 2005 است. این اتحادیه یک سازمان غیرانتفاعی است که عملکرد شرکت‌های فناوری برتر را در میشیگان بهبود می‌بخشد.

* نقش خانواده در تعیین سرنوشت شما و وضعیت کنونی شما به عنوان یک دانشمند چه بوده است؟

خانواده‌ام در زندگی من نقش مهمی ایفا کردند. پدر و مادر من همیشه روی لزوم ادامه تحصیل تاکید داشتند و در این مسیر به افراد دیگر نیز کمک می‌کردند.

* تاکنون چند دستاورد یا کار پژوهشی داشته‌اید؟

تمرکز من روی توسعه و تجاری‌سازی محصولات پیشرفته مبتنی بر فناوری سیستم‌های میکروالکترومکانیک بوده است. در سیستم‌های حسی مجتمع یا یکپارچه دو واحد کسب‌وکار مستقل داریم که ایمپلنت‌های پزشکی و حسگرهای مایع هستند.

مانیتور همودینامیک بی‌سیم قابل کاشت در بدن مبتنی بر سیستم‌های حسی مجتمع برای مدیریت بیماری‌هایی مثل نارسایی قلب، بیماری‌های قلبی و عروقی و ضربه مغزی استفاده می‌شود. این سیستم حتی به صورت منحصر به‌فرد می تواند سمت چپ قلب را علاوه بر عروق ریوی و دهلیز راست مانیتور کند.

این سیستم الکترونیک (هوش مصنوعی) درون خود دارد و در نتیجه قابلیت‌هایی چون اندازه‌گیری دما، قطعات دیجیتال، شناسه و کنترل قدرت دینامیک را نیز ارائه می‌دهد.

در ماه ژوئیه 2013 برای نخستین بار سیستم‌های حسی مجتمع در بدن چند بیمار قلبی در اروپا (روی بطن چپ و دهلیز چپ قلب) کار گذاشته شد تا اثرات آن را مطالعه کنند. این بیماران به راحتی با این سیستم‌ها زندگی کردند و از قابلیت‌های جالب این دستگاه برای نظارت خانه، نظارت از راه دور به صورت آنلاین و دسترسی به اینترنت بی‌سیم برای دسترسی به پایگاه داده اطلاعات پزشکی لذت بردند. این ایمپلنت‌های هوشمند مینیاتوری نخستین نوع ایمپلنت‌هایی هستند که در سمت چپ قلب در یک مطالعه بالینی نصب شدند.

به غیر از مورد بالا روی مواردی چون تحقیق و توسعه مانیتورهای همودینامیک بی‌سیم قابل کاشت برای کودکان، حسگرهای قابل کاشت بدون باتری برای استفاده در جمجمه، سیستم‌های تحویل داروی یک بار مصرف و سیستم مانیتورینگ قابل کاشت و بدون باتری جریان خون کار کردم.

* آخرین خبری که از شما دیدیم مربوط به دستاوردتان در زمینه ساخت سنجشگر بی‌سیم فشار خون قلب بدون جراحی است. لطفا در مورد این دستاوردتان توضیح دهید.

این سیستم با نام Titan^TM IHM و با عنوان کامل سیستم نظارت همودینامیک بی‌سیم قابل کاشت بدون باتری برای اندازه‌گیری و ثبت همودینامیک قلب و عروق، از جمله ریتم، ضربان قلب، تغییرات ضربان قلب، بالا رفتن فشار و نوسانات فشار خون در هر دو وضعیت حاد و مزمن کاربرد دارد. این ایمپلنت تنها یک بار در بدن بیمار جاسازی می‌شود و پس از آن می‌توان با استفاده از یک فرستنده و گیرنده رادیویی از بیرون بدن، دستگاه را به کار انداخت و نتایج اندازه گیری‌های آن را ثبت کرد.

داده‌های فشار همودینامیکی سه کاربرد عمده برای پزشکان دارد: اوّل مراقبت پس از عمل، دوم مدیریت درازمدت نارسایی قلبی و در نهایت بهبود کیفیت زندگی بیماران و سوم تشخیص زود هنگام بیماری.

این سیستم علاوه بر این که به تیم پزشکی در بیمارستان یا مطب امکان می‌دهد که از راه دور، از علائم حیاتی مثل فشار خون بیمار با خبر باشد. این علائم حیاتی توسط سیستم اندازه‌گیری می‌شود و به ‌صورت بی‌سیم این اطّلاعات را به پایگاه داده می‌فرستد تا پزشک به صورت بلادرنگ به آنها دسترسی پیدا کند.

نحوه قرارگیری ایمپلنت در قلب

سیستم تایتان با استفاده از انرژی فرکانس رادیوئی به صورت بی‌سیم هم انرژی مورد نیاز ایمپلنت را تامین می‌کند و هم علائم حیاتی قلب را اندازه می‌گیرد. این سیستم شامل سه بخش است:

• ایمپلنت تله‌متری (حسگر) که یک حسگر فشار قابل کاشت بسیار ریز است که نیاز به هیچ منبع انرژی، باتری یا سیم ندارد

• واحد نظارت که متشکل از قطعات الکترونیک، آنتن و رابط کاربری است برای نظارت بر بیمار در خانه و بیمارستان


• پایگاه داده‌ای که تمام اطلاعات در آن ذخیره می‌شود

* آخرین دستاوردتان چه بوده و هم‌اکنون روی چه مواردی تحقیق می‌کنید؟

هم‌اکنون روی مانیتورهای همودینامیک بی‌سیم و حسگرهای مایع پیشرفته کار می‌کنم که می‌تواند تصویر آنها را در عکس زیر ببینید.

* هم‌اکنون وضعیت فناوری در دنیا به گونه‌ای است که به خوبی به کمک پزشکی آمده است و دانشمندان با ترکیب علوم فنی و پزشکی قصد دارند که بیماری‌ها را از بین ببرند. آیا شما به نظریه نامیرایی (immortal) اعتقاد دارید و فکر می‌کنید که در نهایت انسان‌ها به سمت نامیرایی یا ابرهوش پیش می‌روند؟

در حالی که نمی‌توان هیچ چیز را در علوم ناممکن نامید. معتقدم که راه طولانی‌ای تا جاودانگی داریم و با 7 میلیارد جمعیت رو به رشدی که روی کره زمین داریم باور ندارم که ما اصلا نیازمند جاودانگی باشیم. به وجود آوردن ابرانسان‌ها با مسائل اخلاقی زیادی روبه‌رو است و بسیاری از کشورها حتی تحقیقات در زمینه تغییر ژنتیک انسان برای ایجاد نژادهای برتر را ممنوع کرده‌اند.

گفت‌وگو از: نسترن صائبی

انتهای پیام/4056