مشکلات تدریس زبان فارسی در کشورهای مختلف

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری آنا،‌ این نشست با حضور و سخنرانی بیش از 10 مدرس زبان فارسی از کشورهای ترکیه، بنگلادش، گرجستان، رومانی، ازبکستان، آلبانی، تونس و سوریه و همچنین میهمانانی از وزارت امور خارجه و تنی چند از کارشناسان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این نشست، فرهاد پالیزدار معاون امور بین‌الملل بنیاد سعدی مهمانان نشست را خدمت‌گزاران به زبان فارسی در کشورهای مختلف خطاب کرد و گفت: امروز فرصت ارزشمندی در اختیار ما قرار گرفته است و مدرسان، استادان و خدمت‌گزاران زبان فارسی از 11 کشور جهان برای دوره آموزشی که در بنیاد است، گرد هم آمده‌اند تا در کنار برنامه آموزشی که دارند، بتوانیم از تجربیات و گزارش آن‌ها در زمینه زبان فارسی در کشور خودشان بهره‌مند شویم.
معاون بین‌الملل بنیاد سعدی اظهار امیدواری کرد که این نشست نقطه آغازی برای آگاهی از وضعیت زبان فارسی در کشورهای دیگر باشد و افزود: در برنامه‌ریزی که برای این دوره داشتیم، دوستان پیشنهاد دادند تا از این فرصت گردهمایی فرهیختگان و پژوهشگران کشورهای مختلف استفاده کنیم تا علاوه بر برنامه آموزشی، در زمینه تبادل اطلاعات، تجربیات و ارائه گزارش برای همدیگر برنامه مستقلی داشته باشیم. از این جهت تصمیم به برگزاری این نشست گرفتیم تا با استفاده از گزارش‌هایی که مدرسان و استادان از کشورهای مختلف ارائه می‌دهند، به شناخت مهمی از وضعیت آموزش زبان فارسی در کشورهای دیگر دست پیدا کنیم.

وی ادامه داد:‌ پس از آن استادان زبان فارسی از کشورهای مختلف به جایگاه سخنرانی آمده و چند دقیقه‌ای در خصوص وضعیت زبان فارسی در کشور خود و مشکلات و موانع گسترش آن نکاتی را بیان داشتند. نخستین استاد زبان فارسی امید گدیک از کشور ترکیه بود.

به گفته وی هم‌اکنون رشته زبان فارسی به عنوان یک گروه مستقل در 5 دانشگاه معتبر ترکیه یعنی؛ آنکارا، استانبول، قونیه، ارزروم و کریک قلعه تدریس می‌شود.

امید گدیک در خصوص مشکلات موجود بر سر راه آموزش زبان فارسی در ترکیه گفت: متأسفانه در ترکیه کتاب‌های درسی ناکافی هستند. در زمینه کتاب‌های داستان، فرهنگی و ادبی محدودیت وجود دارد و این محدودیت در تنوع کتاب‌ها موجب کندی روند آموزش شده است.

این استاد زبان فارسی ترکیه افزود: به دلیل آنکه به اندازه کافی فایل‌های شنیداری در زمینه گفت‌و‌گوی فارسی نداریم از فارسی معیار دور افتاده‌ایم و این مسئله باعث شده است تا در فهم فارسی معیار دچار مشکل شویم.

تاکید بر اهمیت بیشتر دوره بلندمدت تربیت مدرس نسبت به دیگر دوره‌های دانش‌‌افزایی زبان فارسی بنیاد سعدی نکته دیگری بود که محمد کمال‌الدین، استاد زبان فارسی از بنگلادش مطرح کرد.

این استاد بنگلادشی با اشاره به آنکه زبان فارسی بیش از 6 هزار سال در بنگلادش زبان رسمی بوده است گفت: هم‌اکنون در 4 دانشگاه رسمی داکا، راجشاهی، چیتاگنگ و کولنا زبان فارسی تدریس می‌شود. در این دانشگاه‌ها بیش از یک هزار دانشجوی زبان فارسی تحصیل می‌کنند. همچنین دو استاد از ایران اعزام شده‌اند که با اعزام این استادان بسیار فرصت خوبی برای کرسی‌های زبان فارسی ایجاد شده است.

محمد کمال‌الدین همچنین با بیان آنکه در این دانشگاه‌ها سعی بر این است تا سخنرانی‌ها و پایان نامه‌ها به زبان فارسی انجام شود، به لزوم فراهم آمدن شرایط شرایط دانشجویان زبان فارسی بنگلادشی در ایران، برگزاری دوره‌های دانش‌افزایی، تامین نرم‌افزارهای ویدئویی و کتاب‌های معاصر فارسی، حمایت از پایان‌نامه‌های رشته زبان فارسی، ایجاد مجله فارسی توسط رایزنی فرهنگی و چاپ مقالات دانشجویان جهت ارتقای بخش فارسی و افزایش انگیزه دانشجویان دانشگاه‌های بنگلادش اشاره کرد.

نماینده کشور ازبکستان در این نشست ذاکر عارف جان اف بود. وی در ابتدا با اشاره به وضعیت زبان فارسی و رشته ایران‌شناسی در این کشور گفت: در کشور ازبکستان ایران‌شناسی، به‌خصوص آموزش و فراگیری زبان فارسی و مطالعه و پژوهش منابع تاریخی و ادبی فارسی دارای پیشینه طولانی است. آغاز تاریخ ایران‌شناسی معاصر از سال 1918 محسوب می‌شود و امسال صدمین سالگرد تشکیل گروه ایران‌شناسی با حضور سفیر محترم ایران و رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، همچنین تعدادی صاحب نظران و استادان گرانقدر و دانشجویان گروه برگزار شد.

وی افزود: اکنون در گروه آموزشی زبان و ادبیات ایران و افغانستان 7 نفر در مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی، 3 نفر استادیار و 7 نفر استاد فعالیت می‌‌کنند. همچنین در گروه آموزشی زبان و ادبیات ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی تاشکند 353 نفر دانشجو تحصیل می‌‌کنند.

به گفته این استاد زبان فارسی ازبکستان علاوه بر دانشگاه تاشکند، دولتی سمرقند، دانشگاه دولتی زبان‌های خارجی سمرقند، دانشگاه دولتی زبان‌های جهان ازبکستان، دانشگاه دولتی تربیت معلمین تاشکند، دانشگاه ملی ازبکستان، دانشگاه دولتی زبان و ادبیات ازبکی تاشکند و ... زبان فارسی تدریس می‌‌شود.

به نظر وی اعزام استادان، صاحب‌نظران و هنرپیشگان ایرانی به ازبکستان جهت شرکت در برنامه‌های شب شعر و همایش‌های فرهنگی می‌‌تواند علاقه دانشجویان به خصوص دانشجویانی که امکان شرکت در دوره‌های آموزشی در ایران را ندارند، افزایش دهد.

محمد فراس حلباوی استاد زبان فارسی سوریه نیز با بیان آنکه با وجود شرایط بحرانی این کشور طی 8 سال گذشته، حتی یک روز هم بخش زبان فارسی دانشگاه‌ها تعطیل نشده‌اند، گفت: زبان فارسی اکنون در رایزنی فرهنگی سوریه در دمشق در 8 سطح و در شهر لاذقیه تدریس می‌‌شود. همچنین گروه زبان و ادب فارسی در سه دانشگاه دولتی در دانشگاه دولتی سوریه در شهر دمشق، حلب و حمص وجود دارد که سالانه 30 الی 50 دانشجوی زبان فارسی در این دانشگاه‌ها پذیرش می‌‌شوند.

کمبود استاد زبان فارسی و کتاب‌های آموزش زبان فارسی از جمله مشکلات مطرح شده توسط فراس حلباوی بود. به گفته وی اکنون حدود 12 نفر از دانشجویان سوری در دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبائی، تربیت مدرس و ... در مقطع تحصیلات تکمیلی زبان و ادبیات فارسی مشغول به تحصیل هستند.

منصف حامدی از کشور تونس نیز به تدریس زبان فارسی در دانشگاه جامعه زیتون از 70 سال گذشته اشاره کرد. وی درباره وضعیت زبان فارسی در کشورش توضیح داد: متاسفانه با به وجود آمدن تحولاتی در کشور تونس تغییرات منفی در زمینه زبان فارسی ایجاد شده است. در این کشور اکنون از سوی برخی گروه‌های افراطی ایران هراسی و شیعه هراسی به وجود آمده که در نتیجه آن تدریس زبان فارسی به مدت یک‌سال تعطیل شد. اما با تلاش رایزنی فرهنگی از سال 2014 تا کنون 4 دانشکده دیگر خواهان تدریس زبان فارسی شدند.

منصف حامدی در ادامه توضیحات خود افزود: اکنون استقبال از زبان فارسی وجود دارد اما با مشکل کمبود استاد مواجه هستیم. ایجاد زمینه برای افزایش انگیزه‌های یادگیری زبان فارسی همچون فرصت ترجمه آثار فارسی از جمله پیشنهادات این استاد زبان فارسی در تونس بود.

چرناسکو از کشور رومانی که طی سفر چند روزه خود به ایران به این نشست دعوت شده بود نیز گفت: رومانی ارتباط بسیار کمی با خاورمیانه داشته است و فرهنگ ایران در کشور من چندان شناخته شده نیست. کلاس‌های زبان فارسی یک‌سال در میان با حدود 30 زبان‌آموز شروع می‌‌شود و پس از 3 سال با حدود 8 نفر خاتمه می‌‌یابد. یکی از مشکلات برای زبان آموز فارسی انگیزه و ایجاد شغل است.

این استاد زبان فارسی رومانیایی همچنین گفت: من با تأسیس مؤسسه‌ای برای تدریس زبان فارسی تا حدودی توانسته‌ام ایران واقعی به بسیاری از مردم نشان دهم.

ترجمه کتاب ملانصرالدین توسط چرناسکو تأثیر بسیاری در جلب مردم رومانی به فرهنگ ایران داشته است.

وی همچنین پیشنهاد کرد که آزمونی شبیه آیلتس و یا تافل انگلیسی در زبان فارسی ایجاد و در کشور رومانی برگزار شود تا زبان‌آموزان بدانند در چه سطحی از زبان فارسی قرار گرفته‌اند.

به عقیده کاترین گوگالادزه، استاد زبان فارسی در گرجستان نیز برگزاری همایش‌های بین المللی در زمینه ایران‌شناسی کمک شایانی به دانشجویان مقاطع لیسانس تا دکترای زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی خواهد کرد تا آنها بتوانند اطلاعات و پژوهش‌های خود را در این زمینه با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

آلتون لی از کشور آلبانی نیز به شاعر ملی این کشور نعیم فراشری اشاره کرد که دیوان شعر «تخیلات» خود را به زبان فارسی سروده است. وی گفت: فراشری تنها شاعر اروپایی است که به زبان فارسی شعر سروده است.

به گفته آلتون لی امروزه زبان فارسی مانند قدیم در مدارس دینی آلبانی تدریس نمی‌شود و علت آن نیز فقدان متون اموزشی مناسب و همچنین گرایش جامعه آلبانی به غرب و فاصله گرفتن از فرهنگ شرقی است.

در بخش دیگر این نشست، برخی از کارشناسان و مسوولان ارشد سازمان فرهنگ، وزارت امور خارجه و بنیاد ایران‌شناسی به ارائه پیشنهادات خود جهت ارتقاء وضعیت زبان فارسی در جهان پرداختند.

ارتباط و عضویت در انجمن ایران‌شناسان، تحصیل در مقطع ارشد و دکترای ایران‌شناسی در انجمن ایران‌شناسی از جمله پیشنهادات علیزاده معاون بنیاد ایران‌شناسی بود.

تاسیس کرسی‌های دانشگاهی مستقل که می‌‌تواند موجب استمرار و استحکام رشته زبان و ادبیات فارسی شود و ایجاد انجمن دوستداران زبان فارسی که نمونه موفق ان در ارمنستان و روسیه هم صورت گرفته است، نیز از سوی رئیس اداره اروپای شرقی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بود.

رخشنده رئیس مرکز توسعه همکاری‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز استادان زبان فارسی را شمع فروزانی خواند که چراغ این زبان را در کشورهای خود زنده نگه داشته است. وی از استادان زبان فارسی تقاضا کرد تا تمامی مشکلات و موانع کار خود را با رایزنی‌های فرهنگی مطرح کنند و در خصوص در اختیار قرار دادن منابع مورد نیاز کتابخانه‌ها، اتاق‌های ایران، کرسی‌های ایران‌شناسی و زبان و ادبیات فارسی اعلام امادگی کرد.

وی همچنین از استادان زبان فارسی خارجی دعوت کرد تا از فرصت مطالعاتی و بورس تحصیلی مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌های ایران بهره برند.

خطیب رئیس اداره شبه قاره سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با اشاره به ارزش‌های ادبیات فارسی گفت: ادبیات فارسی آنچنان عمیق است که هر چه در این دریای عمیق شنا کنید به عمق آن دست نمی یابید. مثلاً در اشعار اقبال لاهوری، خدا‌محوری، عزت‌‌مداری و غیرت‌‌مداری متبلور شده است. در اشعار فارسی این قابلیت وجود دارد که می‌‌توان به وسیله آن با دیگران ارتباط عاطفی برقرار کرد.

وی افزود: کافی است به ادبیات فارسی رجوع کنیم تا حال ما دگرگون شود. این اشعار باعث می‌‌شود انسان از پوچی و بیگانگی دور شود.

زهره‌‌وند کارشناس هماهنگی گسترش زبان فارسی وزارت امور خارجه نیز در پایان این نشست با بیان آنکه از طریق زبان هر کشوری به تمدن آن پی می‌‌بریم گفت: در یکی از موزه‌های کشور پرتغال سندی به زبان فارسی تنظیم شده است که نشان‌دهنده این است که زبان فارسی در دوره‌های مختلف تاریخی در معاملات مختلف میان کشورها استفاده می‌‌شده است.

وی همچنین به آزمون آمفا که توسط بنیاد سعدی ایجاد شده است و برای تعیین سطح زبان فارسی اشاره کرد و از برگزاری این آزمون به‌زودی برای فارسی‌آموزان کشورهای مختلف خبر داد.

انتهای پیام/4028