روایت دغدغه‌های امروز دختران ایران زمین/ گلایه‌های فعالان دانشجو از بی‌توجهی نهادهای فرهنگی به موضوعات زنان
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ نیمی از جامعه را دختران و زنان تشکیل می‌دهند؛ این سخنی است که خیلی از مسئولین آن را به زبان رانده و با آن ژست‌های روشنفکری زیادی در قالب حامی حقوق زنان گرفته‌اند، اما در عمل موضوعات حوزه بانوان مورد غفلت و کم‌توجهی بسیاری از مسئولین قرار گرفته است. «روز دختر» بهانه‌ای شد تا سراغ دختران اتحادیه‌های دانشجویی برویم، اما باید اعتراف کرد که یک‌بار در سال، آن‌هم به بهانه مناسبت ولادت حضرت فاطمه (س) برای شنیدن درد دل‌‌های آنها کافی نیست. صندوقچه‌ای پر از گلایه از مسئولین کشور، مسئولین فرهنگی دانشگاه در دل دخترانمان جا داشت. آسیب‌ها و چالش‌هایی که دختران دانشجو در خوابگاه و دانشگاه با آن دست به گریبان هستند و شاید برخی از مسئولین کشور حتی از آنها اطلاع هم نداشته باشند، اتفاقات و مشکلاتی که تجربه کرده‌اند و دغدغه‌های دختران در فضای تشکل‌ها از جمله موضوعاتی بود که فعالان تشکلهای دانشجویی در گفتگوی سه ساعته خود با آنا مطرح کردند.
فاطمه سادات طباطبایی، مسئول اتحادیه انجمن‌‌های اسلامی دانشجویان مستقل، معصومه زورمند دبیر واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت و محدثه نصیری مسئول واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به مناسبت روز دختر مهمان خبرگزاری آنا بودند.
خانواده اصلی‌ترین دغدغه دختران برای حضور در تشکل‌ها
دبیر واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت درباره چالش‌هایی که دختران برای ورود به عرصه فعالیت‌های اجتماعی مواجه هستند، اظهار کرد: مهم‌ترین مساله‌ای که دختران برای فعالیت در تشکل‌ها با آن مواجه هستند خانواده است. یعنی دانشجویان پتانسیل و ظرفیت مناسبی دارند، قبل از ورود به دانشگاه فعالیت داشتند و حتی بعد از ورود به دانشگاه فعالیت‌شان ادامه پیدا می‌کند ولی برای انتخاب نوع فعالیت دانشجویی‌شان مهم‌ترین مساله‌ای با آن مواجه هستند خانواده است. اگر این فاکتور برایشان حل شود، مشکلات دیگر جدی نیست.
وی افزود: خانواده‌ها نسبت به فعالیت دخترها مخالفت دارند یا به تعبیر دیگر می‌توان گفت حساسیت بیشتری دارند، که طبیعی است. از ابتدای سنین کودکی هم به خاطر ظرافت و لطافتی که خانم‌ها دارند حساسیت بیشتری نسبت به آنها بوده است.
دبیر واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت تصریح کرد: یک چالش دیگر این است که دختران مذهبی علاقه‌ای به بروز فعالیت تشکلی بیش از حد در دانشگاه ندارند و تصور می‌کنند وقتی فعال دانشجویی شوند برچسب می‌خورند. یکی از مشکلاتی که هنوز در جذب دانشجویان داریم همین مساله است. برای برخی هم هنوز فعالیت بانوان جا نیفتاده و لزومی به کار تشکیلاتی زنان نمی‌بینند.
زورمند درباره مشکلاتی که فعالیت در تشکل‌ها برای دختران به وجود می‌آورد گفت: موضوع درس کاملا قابل حل است و باید این مساله برطرف شود چون یکی از معضلات اصلی فعالان دانشجویی همین مورد است و اغلب فعالان دانشجویی بیش از 8 ترم در کارشناسی تحصیلشان به طول می‌انجامد و این یک ضعف جدی در فعالان دانشجویی از هر جناح و سلیقه‌ای است. درباره سیاست واقعیت این است که بنده با این مشکل روبرو نبودم من در هر مجموعه‌ای که حضور داشتم شاهد بودم که دانشجویان دختر علاقه بیشتری به سمت مسائل سیاسی داشتند. درباره اینکه تمایلات و ظرافیت‌های زنانه با حضور در تشکل‌ها از بین می‌رود خیلی مربوط به تشکل‌ها نیست. گرایش به سمت مدل مردانه به ویژگی هر شخصی و محیط بستگی دارد که البته ویژگی‌های شخصی تاثیر بیشتری دارد و معتقدم خانم باید ظرافیت‌های زنانه را داشته باشد و در کنار آن در موقعیت‌های مختلف متناسب با شرایط رفتار و تصمیم‌گیری کند.
وی درباره نگاه تشکل‌ها به دختران افزود: دفاتر تحکیم وحدت توجه خوبی به حوزه زنان دارند و دانشجویان دختر از این بابت احساس خوبی همواره داشته‌اند، به ویژه درباره دیدارهای دانشجویان با مقام معظم رهبری که بیش از دو سال است که در متن دیدار قسمتی به حوزه زنان اختصاص داده می‌شود.
کم‌کاری دختران تشکیلاتی در پیگیری مطالبات زنان
دبیر واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت درباره اقداماتی که برای پیگیری مطالبات حوزه زنان انجام گرفته است گفت: در دوران انتخابات ریاست جمهوری، مجموعه‌ای از مطالبات خاص زنان تهیه شد که هم اکنون نیز وجود دارد. مسائل زیادی اعم از مباحث آموزشی، رفاهی، امنیتی در این مطالبات گنجانده شده است.
زورمند افزود: همچنین در آخرین نشریه «ندا» موضوع اوقات فراغت و تفریح در حوزه زنان مطرح شده است. برای قسمت داستان که بخش اصلی است.مدلی طرح‌ریزی کردیم که مربوط به مطالبه دختران به ویژه در شهرستان‌ها برای ایجاد مکان‌های تفریحی خاص بود.
وی تصریح کرد: در موضوع پیگیری مطالبات دختران دانشجو در فضای دانشگاه‌ها کم کار بوده‌ایم. البته پیگیری‌هایی هم داشته‌ایم ولی کافی نبوده است. مثلا نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها یک سال و نیم قرار است مجمع هماهنگی خواهران تشکیل دهند که هنوز هیچ خبری نیست.
خوابگاه‌های دخترانه؛ بستر آسیب‌های اجتماعی
این دانشجوی فعال تشکلی درباره آسیب‌های اجتماعی که دختران در دانشگاه و خوابگاه با آن درگیر هستند اظهار کرد: دخترانی که در خوابگاه سکونت دارند از فضای خانواده دور شدند و اوایل دوران دانشجویی با فضای حاکم بیگانه هستند. مساله‌ای که در خوابگاه خیلی اهمیت دارد امکانات رفاهی است که مشکل‌ساز می‌شود.
دبیر واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت ادامه داد: مساله مهم دیگر فراهم کردن امکانی برای ارتباط مستمر دانشجویان (جدای از تلفن و ...) با خانواده است. اگر مکانی باشد که خانواده‌ها بتوانند به دختران خود سر بزنند نظارت و کنترل ایجاد می‌شود.
زورمند عنوان کرد: امور فرهنگی دانشگاه‌ها بودجه‌ای را ویژه دختران اختصاص دهند یا حداقل در اداره فرهنگی یا مدیریت فرهنگی یک زن هم حضور داشته باشد که البته این توقع زیادی است چون مدیران فرهنگی اصولا هیچ نگاه فرهنگی ندارند.
وی با بیان اینکه موضوع دیگر نبود خانم‌ها در سطح مدیریتی دانشگاه‌هاست گفت: زنان اصولا به عنوان مشاور به کلار گرفته می شوند اصولا مشاور‌ها نمی‌توانند کاری انجام دهند. خبری دیدم که برای سال 95 و زمان وزارت آقای فرهادی بود، مبنی‌بر اینکه حتما روسای دانشگاه‌ها مشاور زنان داشته باشند. اما فکر نمی‌کنم محقق شده باشد.
دبیر واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت در پایان گفت: دختری که وارد دانشگاه می‌شود باید هم به تحصیل بپردازد هم فکر ازدواج باشد آیا این شرایط در دانشگاه‌های ما وجود دارد؟
نبود الگوی مناسب؛ چالش دختران فعال دانشجو
طباطبایی دبیر واحد خواهران اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل نیز درباره چالش حضور دختران در تشکل‌ها اظهار کرد: نحوه مواجهه با حضور دختران در فعالیت‌های اجتماعی و تازگی این مسئله برای خیلی‌ها، یکی از چالشهای دختران و بنده بوده است. در فضای خانم‌های مذهبی، خانم‌های فعال و اجتماعی، گویی جدیدتر هستند، که با دو نوع بازخورد مواجه هستند، یکی از طرف خانم‌ها، که سوال دارند چرا باید به کارهای تشکیلاتی ورود کرد و یک گروه هم آقایان که سوال دارند چرا خانم‌ها باید نقش فعال و پررنگی داشته باشند. این موضوع بیشترین دغدغه و مانعی بود که با آن روبرو بودیم.
وی افزود: یکی دیگر از چالش‌هایی که وجود دارد، نبود خانم‌های فعال الگوست، یعنی خانم الگوی محجبه با چارچوب‌های مذهبی که کار خاص کرده و مطرح شده باشد کم است.
دبیر واحد خواهران اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل درباره چالش‌هایی که فعالیت در تشکل‌ها برای دختران به وجود می‌آورد تصریح کرد: بنده تا جایی که رشته و درس، اولویت اول زندگی‌ام بود دقیقا بر حسب اولویت وقت می‌گذاشتم و نتیجه هم می‌دیدم. اما از یک جایی به بعد احساس کردم قرار نیست در زندگی از رشته تحصیلی به جایگاهی دست پیدا کنم، پس به اندازه اولویت وقت گذاشتم و شاید از این لحاظ زمان کمتری به درس اختصاص دادم.
طباطبایی گفت: در مورد سیاست تا پیش از ورود به زندگی تشکیلاتی هم مباحث سیاسی زیادی دنبال می کردم، حفظ ضرافت‌های زنانه هم یکی از آن چالش‌ها است. وقتی وارد فضای مردانه می‌شوم به نوعی با یک پوسته خارجی وارد شوم و در خانه جبران کنم.
حوزه بانوان جزء اولویت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست
وی درباره رویکرد اتحادیه انجمن اسلامی نسبت به دختران اظهار کرد: احساس می کنم هنوز در سطح جامعه و تشکل‌ها، بانوان این باور را دارند که کمتر دیده می‌شوند و کمتر به آنها بها داده می‌شود. در برخی شرایط نگاه منفی به خانم‌ها بیشتر است در تشکل‌ها هم به همین صورت است.
دبیر واحد خواهران اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل درباره پیگیری مطالباتی که در حوزه خاص زنان از سوی این اتحادیه انجام شده است گفت: پیگیری نشست و جلسات با شخصیت‌های تاثیرگذار و تصمیم‌گیرنده این حوزه بوده‌ایم اما نتیجه خاصی دست گیرمان نشده است. از شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست جلسه کردیم، زمانی را مقرر کردند ولی چند روز پیش از جلسه، لغو کردند.
این دانشجوی دانشگاه سمنان اضافه کرد: اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل یک اردویی تحت عنوان کوثرانه ویژه اعضای دفاتر برگزار کرد و از شخصیت‌های برجسته، نمایندگاه مجلس، دعوت کردیم که متاسفانه حضور پیدا نکردند قرار بود در این اردو مطالبات دانشجویان دختر را به گوش مسئولین برسانیم اما این اتفاق نیفتاد.
طباطبایی درباره آسیب‌های اجتماعی که دختران در دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها با آن مواجه هستند گفت: یکی از بیشترین و تاثیرگذارترین آسیب‌ها، خلاء‌های عاطفی و روانی دختران دانشجو به دلیل دوری از خانواده و احساس تنهایی است. تعدادی از دختران دچار مسائل عاطفی چون دوستی با جنس مخالف شده و در موارد زیادی با شکست عاطفی مواجه می‌شوند. این موضوع تاثیرات عدیده‌ای در ذهن و فکرشان می‌گذارد و به مصرف مشروبات الکلی و دخانیات سوق پیدا می‌کنند. در برخی از دانشگاه‌ها متاسفانه کمترین نظارتی روی خوابگاه‌های خودگردان وجود ندارد و حتی استفاده از چنین مواردی چون مشروبات به سهولت انجام می‌شود. پدیده‌های جدیدی نیز بین برخی از دانشجویان مخصوصا در خوابگاه‌ها متاسفانه در حال شیوع است مثل همجنسبازی و یا خودکشی که اگر نظارت از جانب دانشگاه و توجه خانواده‌ها بیشتر معطوف به چنین مسائلی شود قابل کنترل و پیش گیری است.
آموزش و پرورش دختران را با مسائل ویژه حوزه بانوان آشنا کنند
طباطبایی با اشاره به مهم‌ترین دغدغه‌های امروز دختران جامعه گفت: انتظار این است که در شهرها برای دختران ظرفیت مثبتی قائل شوند که مجبور نباشند دانشگاه‌هایی بروند که فاصله زمانی زیادی با شهرهای خود دارند. مشاغل تعریف شده‌ای در حوزه خانم‌ها وجود ندارد، شهرداری تهران فضای بانوان و آقایان را تفکیک کرده که اقدام مثبتی است و متاسفانه در ادارات دیده نمی‌شود
وی ادامه داد: موضوع دیگر اینکه یکسری مشاغل اینگونه شده که اگر دختر ازدواج کند دیگر نمی‌تواند آن شغل را داشته باشد یا اگر بفهمند متاهل است به او شغل نمی‌دهند و برای کارفرما ترجیح با دختر مجرد است. همچنین فضاهای مجزا برای بانوان در شهر وجود ندارد. کمبود این مسئله‌ها نیز کاملا در شهرهای کوچک و بزرگ احساس می‌شود و نیازمند توجه بیشتر مسئولین است.
دبیر واحد خواهران اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل در پایان گفت: در آموزش و پرورش هم انتظار وجود دارد تا دختران را با مسائل ویژه حوزه بانوان آشنا کنند. این مشکلات از راهنمایی و دبیرستان برای خانم‌ها شناخته می‌شود. ما در کتاب‌های درسی موضوعات ویژه دختران را نداریم. چرا ساعت‌های خاصی برای هویت‌شناسی خانم‌ها اختصاص نمی‌دهیم. کتاب مهارت زندگی که در حال حاضر تدریس می‌شود، هیچ بخشی ویژه مهارت‌های مورد نیاز یک خانم را ندارد.
تمام دغدغه مسئولین در حوزه بانوان محدود به عفاف و حجاب است
محدثه راثی نصیری دبیر واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان درباره چالشهای حضور دختران در تشکلهای دانشجویی اظهار کرد: خانواده و سخت‌گیری‌ها عمدتا برای دانشجویان دختر مذهبی مطرح است، از عوامل دیگر کم بودن حضور خانم‌ها در تشکل‌ها یا کمبود حوزه اثرگذاری، مربوط به عدم ریسک‌پذیری خانم‌ها است.
وی افزود: برخی مطرح می‌کنند اسلام اجازه حضور زنان در اجتماع را نمی‌دهد، بنده اصلا این موضوع را قبول ندارم و اگر قرار بود حضور زن در جامعه کم باشد این قدر فعالیت اجتماعی ذیل اصول اسلام برای خانم‌ها تعریف نمی‌شد.
دبیر واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با اشاره به چالشهای حضور در تشکل‌ها برای دختران گفت: بحث ورود خانم‌ها به مسائل سیاسی کاملا ریشه در نوع تربیت و ساختار خانوادگی افراد دارد. در عمده خانواده‌ها پدر خانواده دنبال مسائل سیاسی است و در پی آن پسر خانواده به این سمت می‌روند، معمولا مادرها وارد مسائل سیاسی نمی‌شوند و دخترها هم چندان پیگیر نیستند.
نصیری ادامه داد: مباحث علمی برای بسیاری از اعضای تشکل‌ها مساله است اما برای بنده عمدتاً مساله یا مشکلی به وجود نیاورده است. بحث مردواره شدن خانم‌ها مساله‌ای است که برای من هیچ وقت مطرح نبوده است. به این دلیل که یک خانم اگر فعالیت اجتماعی هم نداشته باشد به صرف حضور در دانشگاه و ارتباط با آقایان، این ارتباط دختر را ملزم می‌کند که یکسری احساسات و عواطف زنان را برای خود محدود کند. تشکیلات تاثیر کمی در این مساله دارد و بیشتر مربوط به شخص است.
وی همچنین درباره رویکردی که تشکلهای دانشجویی نسبت به دختران دارند اظهار کرد: در سطح اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، این موضوع کاملا حل شده است و نیروی فکری بودن خانم‌ها و نیاز به وجود خانم‌ها حل شده است، ولی در سطح دفاتر هنوز مساله وجود دارد و این مساله هم به بافت فرهنگی آن منطقه و هم به افراد و اعضای تشکل ارتباط دارد.
برخی مسئولین فرهنگی درک درستی از فضای فعلی ندارند
دبیر واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان تصریح کرد: امسال آذرماه یک دوره تشکیلاتی ویژه خواهران داشتیم درصد زیادی از بحث حضور تشکیلاتی خانم‌ها بود. اردیبهشت هم سه دوره منطقه‌ای در حوزه زن و خانواده با هدف تربیت نیروی متخصص در حوزه زنان که در شیراز و همدان و شهر برگزار شد. ظهور و بروز خانم‌ها در اتحادیه و دفاتر جامعه اسلامی دانشجویان به لحاظ کمی و کیفی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده است.
نصیری درباره پیگیری مطالبات حوزه زنان توسط واحد خواهران اتحادیه‌های دانشجویی گفت: جلسهای با خانم آیت‌اللهی در باب مشکلات دانشگاهی داشتیم و برای بنده جالب بود که خیلی از مشکلات پیش پا افتاده‌ای که برای ما تکراری بود را مطرح می‌کردیم برایشان تازگی داشت و تعجب می‌کردند. به طور مثال درباره مصرف مواد مخدر خانم‌ها در خوابگاه صحبت می‌کردیم برایشان تارگی داشت.
وی گفت: جلسهای در وزاتخانه با وزیر برگزار شد بود که تشکلهای دانشجویی را دعوت کردند و من حضور داشتم. در این جلسه، چون بنده تنها خانم اتحادیه بودم فرصتی داده شد تا ده دقیقه صحبت کنم و این هم ضعفی برای جلسه بود.
این دانشجوی دانشگاه مدنی آذربایجان عنوان کرد: وزارت علوم به دانشگاه‌ها ابلاغ نموده که هر دانشگاه موظف به ایجاد یک کمیته عفاف و حجاب است که این کمیته فقط اسماً وجود دارد. ابتدای سال جلسهای تشکیل می‌دهند و تا سال بعد تعطیل می‌شود. تمام نگاه مسئولین در حوزه بانوان فقط موضوع عفاف و حجاب است و این موضوع را نیز فقط در همین حد می‌دانند که آیین‌نامه عفاف و حجاب یا پوشش را به دیوار نصب کنند.
روند روبه رشد اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی بین دختران
دبیر واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با اشاره به بزرگترین آسیب‌های اجتماعی که دختران در دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها با آن مواجه هستند خاطرنشان کرد: عمدتا خوابگاه‌های خودگردان هزینه‌های بالایی دارند و امنیت لازم را ندارند، صرفاً یک سرپرست خانم حضور دارند و خیلی اتفاقات ممکن است رخ دهد. خوابگاه‌هایی که برای دانشگاه هستند هم عمدتا در نقاط دور شهر و مکان خارج از دسترس است و خانم‌ها به شدت تحت فشار روحی هستند.
نصیری با اشاره به روند اعتیاد دختران در سال‌های گذشته گفت: مسئولین نگاه می‌کنند در بررسی‌ها آمار اعتیاد خانم‌ها از آقایان کمتر است و به این نتیجه می‌رسند پس اعتیاد در بین خانم‌ها کمتر است در حالی که اینگونه نیست. اگر آمار اعتیاد خانم‌ها در 10 سال گذشته را بررسی کنیم روند رو به رشدی داشته است چند سال پیش و در دوره کارشناسی بنده، بزرگترین خلاف دختران سیگار و ارتباط با پسر بود اما اکنون سیگار خلاف کوچکی است.
وی اضافه کرد: عمده مشکل نسل جوان به ویژه دختران ما نبود شادی و نشاط است. در محیط خوابگاهی اگر دانشگاه پیگیری کند، می‌تواند شرایط نشاط سالم را فراهم کند. در فضای دختران شرایطی به وجود آمده است که گویی هر چقدر مردانه‌تر شوند، باکلاس‌تر هستند، چون در قالب‌های دخترانه نمی‌توانند شادی کنند بلد نیستند شاد باشند.
دبیر واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در پایان عنوان کرد: موضوع دیگر مفاسد اخلاقی در دانشگاه است. شاید موضوع همه‌گیر نباشد، اما نیاز به پیگیری و نظارت دارد. مفاسد اخلاقی مبتلابه خانم‌هاست و آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. حتی یک صحبت غیراخلاقی، پیشنهاد غیراخلاقی در ازای نمره خوب ضربه‌ای است که تا آخر عمر از ذهن یک دختر پاک نمی‌شود.
انتهای پیام/
انتهای پیام/