برنامه‌ریزی مناسبی برای پرداختن به هویت زنان وجود ندارد/ خانواده؛ مهم‌ترین دغدغه دختران دانشجو برای حضور در تشکلها
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ روز دختر بهانه خوبی است برای نگاهی ویژه و موشکافانه به فعالیت دختران دانشجو در تشکلها و شنیدن از دغدغه‌های آنها. دغدغه‌هایی خاص و البته لطیف اما تاثیرگذار به وسعت آینده ایران اسلامی؛ دغدغه‌هایی که موضوع گفت‌وگوی ما با دختران فعال دانشجو است که اکنون در سطح کشوری مشغول به فعالیت هستند.
دانشجوی کارشناسی مهندسی تکنولوژی نساجی است که بعد از ورود به دانشگاه صنعتی امیرکبیر وارد انجمن اسلامی شده و بها دادن این تشکل به همه اعضایش را دلیل انتخاب انجمن اسلامی مطرح می‌کند.
مسئولیت واحد عقیدتی فرهنگی و واحد خواهران انجمن اسلامی امیرکبیر از جمله فعالیت‌های زورمند در دانشگاه امیرکبیر است. او بعد از ورود به اتحادیه دفتر تحکیم وحدت مسئولیت دفتر خواهران این اتحادیه را برعهده داشته است و روزهای پایانی این مسئولیت را سپری می‌کند.
مسئول واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت درباره علت گرایش او به تشکل‌های دانشجویی می‌گوید: همه دانشجویان دغدغه دارند در کنار درس فعالیت دیگری داشته باشند. برخی به سمت کانون‌ها، برخی شورای صنفی و برخی دیگر سمت تشکل‌های دانشجویی گرایش پیدا می‌کنند. کسی که وارد دانشگاه می‌شود، نگاه تک بعدی ندارد و برایش مهم است که بتواند تاثیرگذار باشد. من هم به تشکلها گرایش پیدا کردم و اعتقاد داشتم، می‌توانم از این راه مسیری که در ذهنم برای تاثیرگذاری ترسیم کرده‌ام طی کنم.
میزگرد بررسی فعالیت‌های دختران دانشجو در دانشگاه‌ها با حضور مسئولین واحدهای خواهران اتحادیه‌های دانشجویی بزرگ کشور در دفتر خبرگزاری آنا برگزار شد که مشروح گفت‌وگوی ما با معصومه زورمند، مسئول واحد خواهران دفتر تحکیم وحدت را در ادامه می‌خوانید:
*به عنوان سوال اول، چالش‌هایی که باعث می‌شود دختران از فضای تشکل‌های دانشجویی دوری کنند، چیست؟ نسبت حضور دختران دانشجو در تشکلها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر طبق آمار، تعداد دخترانی که سمت تشکلها می‌آیند بیشتر است. البته تعداد دخترانی هم که وارد دانشگاه می‌شوند بیشتر است و به همان نسبت قطعاً تعداد فعالان تشکلی خانم‌ها بیشتر خواهد بود. مثل حضور برادران در تشکلها، خانم‌ها هم چالش‌هایی برای حضور و فعالیت دارند.
خانواده مهم‌ترین دغدغه دختران دانشجو برای حضور در تشکلها
مهم‌ترین مساله‌ای که دختران برای فعالیت در تشکلها با آن مواجه هستند خانواده است. یعنی دانشجویان پتانسیل و ظرفیت مناسبی دارند، قبل از ورود به دانشگاه فعالیت داشتند و حتی بعد از ورود به دانشگاه فعالیت‌شان ادامه پیدا می‌کند ولی برای انتخاب نوع فعالیت دانشجویی‌شان مهم‌ترین مساله‌ای با آن مواجه هستند خانواده است. اگر این فاکتور برایشان حل شود، مشکلات دیگر جدی نیست. خانواده‌ها نسبت به فعالیت دخترها مخالفت دارند یا به تعبیر دیگر می‌توان گفت حساسیت بیشتری دارند، که طبیعی است. از ابتدای سنین کودکی هم به خاطر ظرافت و لطافتی که خانم‌ها دارند حساسیت بیشتری نسبت به آنها بوده است.
البته چند وقت پیش با یکی از خانم‌هایی که در این حوزه‌های اجتماعی فعالیت می‌کردند گفت‌وگویی داشتم و ایشان معتقد بودند خیلی نگران این نیستیم که دخترها نتوانند از پس مشکلاتشان بربیایند و بیشتر باید نگران پسرها باشیم و این موضوع را به عنوان نگرانی عنوان می‌کردند!
در فعالیت تشکلی و دانشجویی زمان و ساعت مطرح نیست ولی برای یک دختر و خانواده او این موضوع اهمیت دارد. مسلماً نمی‌تواند هر زمانی که بخواهد آزادانه از محیط خانه بیرون باشد، البته بنده معتقدم جامعه امروز ما دچار فرزند سالاری است و معمولاً پدر و مادرها آنچنان نمی‌توانند در برابر خواسته‌های فرزندان مقاومت کنند.
اکثر خواهرانی که در حال حاضر فعالیت می‌کنند با مخالفت یا حساسیت خانواده روبرو هستند و با این شرایط به فعالیت تشکلی می‌پردازند. برای بنده هم هنوز مخالفت و سخت‌گیری‌هایی در خانواده در این باب وجود دارد. دخترها شرایط خاصی دارند که برخی مواقع سخت‌گیری‌ها الزامی است به هر حال دختر باید ساعت خاصی خانه یا خوابگاه باشد، این جنس حساسیت‌ها طبیعی و درست است.
یکسری از دانشجویان این مساله را حل می‌کنند و برخی هم نمی‌توانند و از فعالیت و بروز استعدادهای اجتماعی خود در تشکلها باز می‌مانند.
برای برخی هم هنوز فعالیت تشکیلاتی بانوان جا نیفتاده است
یک چالش دیگر این است که دختران مذهبی علاقه‌ای به بروز فعالیت تشکلی بیش از حد در دانشگاه ندارند و تصور می‌کنند وقتی فعال دانشجویی شوند برچسب می‌خورند. یکی از مشکلاتی که هنوز در جذب دانشجویان داریم همین مساله است. برای برخی هم هنوز فعالیت بانوان جا نیفتاده و لزومی به کار تشکیلاتی زنان نمی‌بینند.
این در حالی است که مقام معظم رهبری 5 جلد کتاب درباره زنان دارند و یک جلد مختص حضور اجتماعی زنان است و نگاه ایشان به حضور زنان بسیار خاص است و برای ما هم نگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در این زمینه مبناست.
وقتی مساله‌ای مهم در حوزه زنان وجود دارد طبیعتاً این مساله را یک زن مطرح کند تاثیر و اثرگذاری بیشتری دارد. در حوزه زنان ضعف جدی داریم، مرکز تحقیقات زن و خانواده زیر نظر حوزه علمیه قم وجود دارد و تمام هیات علمی این مرکز مرد هستند. مسائل و مشکلات حوزه زنان باید از زبان خانم مطرح شود و در این صورت است که اثرگذاری خود را نشان می‌دهد.
*حضور دختران با چالش‌های دیگری هم مواجه هست. مثلا دخترها بیشتر نسبت به درس و نمرات درسی خود حساس هستند یا در مسائل سیاسی کمتر ورود پیدا می‌کنند یا تمایل نشان می‌دهند. برخی اوقات هم فعالیت تشکیلاتی دختران، آنها را از ظرافت‌های دخترانه دور می‌کند؛ شما این سه چالش را چگونه حل کردید؟
درباره درس خواندن، شاید نمرات عالی نداشته باشم ولی با برنامه‌ریزی توانسته‌ام به درس و تحصیل رسیدگی کنم. کما اینکه دختران تشکیلاتی وجود دارند که جزو رتبه‌های برتر رشته خود هستند. این موضوع مربوط به مدیریت زنان می‌شود و به توانایی فردی هر شخصی برمی‌گردد که بتواند زمان خود را مدیریت کند. من شاید نمره خوبی در این زمینه به خودم ندهم.
موضوع درس کاملا قابل حل است و باید این مساله برطرف شود چون یکی از معضلات اصلی فعالان دانشجویی همین مورد است و اغلب فعالان دانشجویی بیش از 8 ترم در کارشناسی تحصیلشان به طول می‌انجامد و این یک ضعف جدی در فعالان دانشجویی از هر جناح و سلیقه‌ای است.
درباره سیاست واقعیت این است که بنده با این مشکل روبرو نبودم. من در هر مجموعه‌ای که حضور داشتم شاهد بودم که دانشجویان دختر علاقه بیشتری به سمت مسائل سیاسی داشتند و حتی این مشکل وجود داشت که اعضا را با مشوق‌‌ها یا تاکید فراوان به سمت واحدهای عقیدتی و فرهنگی سوق دهیم.
برنامه‌ریزی مناسبی برای پرداختن به هویت زنانه وجود ندارد
درباره اینکه تمایلات و ظرافیت‌های زنانه با حضور در تشکلها از بین می‌رود خیلی مربوط به تشکلها نیست. یکی از مشکلاتی که دختران دانشگاه‌های صنعتی دارند، همین موضوع است و به طور کلی درباره آنچه به هویت زنانه و دخترانه مربوط می‌شود هیچ برنامه‌ریزی وجود ندارد و به همین دلیل دختری که وارد دانشگاه صنعتی می‌شوند مدل مردانه پیدا می‌کنند به دلیل نوع واحدهای درسی و مسائلی که با آن مواجه هستند.
باید سیستم آموزش عالی برای این مسائل برنامه‌ریزی کند و آموزش متفاوتی برای حفظ مدل و ظرافیت زنانه طراحی شود. متاسفانه به سمتی رفته‌ایم که اگر خانمی بیشتر مدل مردانه داشته باشد افتخار است. گرایش به سمت مدل مردانه به ویژگی هر شخصی و محیط بستگی دارد که البته ویژگی‌های شخصی تاثیر بیشتری دارد و معتقدم خانم باید ظرافیت‌های زنانه را داشته باشد و در کنار آن در موقعیت‌های مختلف متناسب با شرایط رفتار و تصمیم‌گیری کند.
*این چالش‌ها را چگونه برای سایر دانشجویان حل می‌کنید؟
در جذب دانشجویان دختر به تشکلها در روند تشکیلاتی با گفت‌وگوهایی که صورت می‌گیرد باید این مساله حل شود.
قطعاً جزوه‌ای برای مدیریت احساسات و عواطف وجود ندارد که به دانشجویان دختر ارائه دهیم ولی در بستری که برای آنها ایجاد می‌شود سعی داریم این مساله را حل کنیم و اگر حل نشود معمولا در جایگاه تشکیلاتی این مسائل را در نظر می‌گیریم. به طور مثال خانم‌هایی که حساس‌ترند به جای اینکه در راس امور که هجمه‌ها بیشتر است قرار می‌گیرند در جایگاهی که هجمه کمتری دارد قرار داده شوند.
*به نظر شما نگاه فعلی به دختران در فضای تشکلها چگونه است؟ یک فعال تشکیلاتی یا صرفا مخاطب و یا حتی سیاه لشکر!
از نظر کمی در حد زیادی از افرادی که در تشکلها عضو هستند را خانم ها تشکیل می‌دهند و لازم است طوری برنامه‌ریزی شود که خانم‌ها نیز همراه باشند و این همراه کردن مستلزم این است که این مسائل در نظر گرفته شود.
دفاتر تحکیم وحدت توجه خوبی به حوزه زنان دارند و دانشجویان دختر از این بابت احساس خوبی همواره داشته‌اند، به ویژه درباره دیدارهای دانشجویان با مقام معظم رهبری که بیش از دو سال است که در متن دیدار قسمتی به حوزه زنان اختصاص داده می‌شود. یا به عنوان مثال نشریه ندا، اینها مجموعه عواملی است که حس خوب یا حس دیده شدن به دانشجویان دختر عضو دفتر تحکیم وحدت منتقل می‌شود. ولی این موضوع در سطح کلان وجود دارد و باید در سطح کلان‌تر این موضوع حل شود.
*در حوزه پیگیری دغدغه‌های خاص حوزه زنان یا مطالبه‌گری در این حوزه چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
در دوران انتخابات ریاست جمهوری، مجموعه‌ای از مطالبات خاص زنان تهیه شد که هم اکنون نیز وجود دارد. مسائل زیادی اعم از مباحث آموزشی، رفاهی، امنیتی در این مطالبات گنجانده شده است. آخرین نشریه «ندا» موضوع اوقات فراغت و تفریح در حوزه زنان مطرح شده است. به مدل‌های مختلفی می‌توانستیم بپردازیم.
برای قسمت داستان که بخش اصلی است.مدلی طرح‌ریزی کردیم که مربوط به مطالبه دختران به ویژه در شهرستان‌ها برای ایجاد مکان‌های تفریحی خاص بود. هدف از پرداختن به این مسائل شناخت مکان‌های تفریحی مناسب برای دختران و ایجاد انگیزه برای مطالبه‌گری نسبت به ایجاد مکان‌ها در منطقه مربوط بود.
*در فضای دانشگاه‌ها یا فضای کلان آموزش عالی چطور؟ چه میزان پیگیر دغدغه‌های دانشجویان دختر بوده‌اید؟
در موضوع پیگیری مطالبات دختران دانشجو در فضای دانشگاه‌ها کم کار بوده‌ایم. البته پیگیری‌هایی هم داشته‌ایم ولی کافی نبوده است. مثلا نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها یک سال و نیم قرار است مجمع هماهنگی خواهران تشکیل دهند که هنوز هیچ خبری نیست. هنوز در نهادهای کلان و تصمیم گذار این مسائل حل نشده است و توجه مناسب به دغدغه‌ها و نیازهای دختران وجود ندارد.
در فضای کلان آموزش عالی نیز متاسفانه مجموعه فرهنگی وزارت علوم هم توجهی به خواهران نداشته است و علی‌رغم نیاز توجه ویژه به دغدغه‌ها و نیازهای دختران دانشجو، تا کنون نشست یا همفکری به صورت ویژه نداشته است.
*بزرگترین آسیب‌های اجتماعی که دختران در دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها با آن مواجه هستند و راهکاری که شما برای این آسیب‌ها در نظر گرفته‌اید چیست؟
اولین مساله‌ای که به نظر بنده می‌رسد موضوع خوابگاه‌هاست. دخترانی که در خوابگاه سکونت دارند از فضای خانواده دور شدند و اوایل دوران دانشجویی با فضای حاکم بیگانه هستند. مساله‌ای که در خوابگاه خیلی اهمیت دارد امکانات رفاهی است که مشکل‌ساز می‌شود. البته مشکلات کمبود مکان و یا مسائل رفاهی در خوابگاه پسران هم وجود دارد اما بدیهی است که در بخش زنان این مسائل بسیار جدی‌تر است.
مساله دیگر امکانات تفریحی است برای آقایان معمولا در دانشگاه‌ها امکانات تفریحی بیشتری فراهم است که خانم‌ها برای استفاده از این امکانات محدودیت دارند. واقعا نیاز است که امکانات تفریحی در خوابگاه‌های دختران ایجاد شود.
دانشگاه‌ها بستر مناسب ارتباط دانشجویان دختر با خانواده‌ها را فراهم کنند
مساله مهم دیگر فراهم کردن امکانی برای ارتباط مستمر دانشجویان (جدای از تلفن و ...) با خانواده است. اگر مکانی باشد که خانواده‌ها بتوانند به دختران خود سر بزنند نظارت و کنترل ایجاد می‌شود. دانشگاه‌ها متاسفانه برای این مساله هیچ برنامه‌ای ندارد و دانشجویان کاملا از خانواده دور می‌شوند. دانشگاه که نظارتی ندارد هیچ، برای خانواده هم بستر مناسبی فراهم نمی‌کند.
مساله دیگر در راستای برنامه‌ریزی‌های خاص فرهنگی برای دختران است که امور فرهنگی دانشگاه‌ها بودجه‌ای را برای این مساله اختصاص دهند یا حداقل در اداره فرهنگی یا مدیریت فرهنگی یک زن هم حضور داشته باشد که البته این توقع زیادی است چون مدیران فرهنگی اصولا هیچ نگاه فرهنگی ندارند.
لزوم وجود بانوان در تیم مدیریتی دانشگاه
موضوع دیگر نبود خانم‌ها در سطح مدیریتی دانشگاه‌هاست نه صرفاً مشاور، چون اصولا مشاور‌ها نمی‌توانند کاری انجام دهند. خبری دیدم که برای سال 95 و زمان وزارت آقای فرهادی بود، مبنی‌بر اینکه حتما روسای دانشگاه‌ها مشاور زنان داشته باشند. اما فکر نمی‌کنم محقق شده باشد. چند وقت پیش یکی از دانشجویان عکسی برای من ارسال کرده بود که در انتهای آن تصویر، سمت عنوان مشاور امور بانوان رئیس دانشگاه امیر کبیر در کنار یکی از دفاتر دانشگاه قید شده بود. برای من جالب بود و نمی‌دانستم چنین پستی در دانشگاه وجود دارد! البته اصلا کار کردی ندارد و احتمالا فقط خواستند به کسی حقوق می‌دادند و این شغل را ایجاد کردند. اما باید و نیاز است در سطح تیم مدیریتی دانشگاه یک خانم حضور داشته باشد.
خانم‌ها در دوره ارشد و دکتری به خاطر مسائل تحصیلی معطلی زیادی دارند و این موضوع باعث می‌شود به ابعاد دیگر زندگی‌شان نرسند. دختری که وارد دانشگاه می‌شود باید هم به تحصیل بپردازد هم فکر ازدواج باشد آیا این شرایط در دانشگاه‌های ما وجود دارد؟ مثلا حوزه‌ای که حاج آقای پناهیان دارند مدل امتحان برای خانم‌ها و متاهلین متفاوت است و بنده معتقدم باید یکسری تفاوت‌ها ایجاد و ظرافت‌ها در نظر گرفته شود.
انتهای پیام/
انتهای پیام/