راهبرد امام خمینی(ره )در عرصه اقتصاد؛ رهایی از اقتصاد وابسته

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری آنا، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران بر این باور بودند که استقلال اقتصادی مقوله ای کلیدی است که حیات ملت بدان وابسته است و دستیابی به آن کشور را بیمه خواهد کرد. طبیعی است چنین امر خطیری نیازمند فداکاری،ایستادگی و تحمل مشقات در عرصه های تولید و صنعت است و لذا امام می فرمایند: «مادامی که بخواهیم مستقل باشیم و زیر بار وابستگی نرویم،باید تحمل این مشکلات و قدرت مبارزه با آن را پیدا کنیم باید زحمت بکشیم تا در همه جناح‌ها خودکفا باشیم. امکان ندارد که استقلال به دست بیاید قبل از اینکه استقلال اقتصادی داشته باشیم.» (صحیفه امام ،ج 10،ص 433)

در این مورد در جای دیگری می‌فرمایند: «چنانچه امروز وفا دارید در وفاداری استقامت کنید که شما را و کشور و ملت شما را از ننگ وابستگی‌ها و پیوستگی‌ها به قدرت‌هایی که همه شما را جز برای بردگی خویش نمی‌خواهند و کشور و ملت عزیزتان را عقب مانده و بازار مصرف و زیر بار ننگ ستم پذیری نگه می‌دارند نجات می‌دهد و زندگی شرافتمندانه را ولو با مشکلات بر زندگانی ننگین بردگی اجانب ولو با رفاه حیوانی ترجیح دهید.» (صحیفه امام،جلد 21 ،ص433)

در این گفتار،امام زندگی شرافتمندانه و حصول استقلال اقتصادی را در گرو تحمل مشکلات و ایستادگی ملت درمقابل تنگناهای اقتصادی می‌داند و نجات ملت از وابستگی به کالاهای مصرفی اجانب و تلاش برای تولید آنها در داخل به دست تولیدکنندگان داخلی را که به نوعی همان برداشت از سیاست جایگزینی واردات کلاسیک است، مورد تاکید قرار می دهد. در کنار تاکید جدی و اصولی حضرت امام بر تحمل مشقات به عنوان بستر مناسب برای حرکت به سمت استقلال اقتصادی، اعتماد به نفس و باور به رشد تولید و صنعت نیز به عنوان مولفه مهم دیگر در بیانات حضرت امام در مقاطع مختلف مورد تاکید قرار گرفته است.

ایشان می‌فرمایند: «این مصیبت بزرگی که بر ایران و ممالک شرقی مطلقا وارد شده است که گوششان به این است که غربیها چه می کنند و چه می گویند و چه عمل می کنند و خودشان را از دست بکلی داده اند...،این ضرری است که بالاتر از ضرر نفت و... است. این را باید فرهنگ جبران بکند که فرهنگ ما طوری باشد که بعد از ان‌شاء‌الله چند سال دیگر افرادی که از فرهنگ بیرون می آیند یک افرادی متکی به نفس خودشان را ببینند و نه تبع ببینند و گمان کنند که هر چه آنها کردند،ما باید دنبال آنها باشیم.» (صحیفه امام،ج 99،ص75)

در این سخن،حضرت امام زیان فقدان اعتماد به نفس و باور به پیشرفت را از زیان مساله نفت بالاتر می داند و بر این اعتقاد است که اعتماد به نفس و باور به رشد باید به شکل نهادی و به صورت فرهنگ در جامعه ریشه پیدا کند تا زمینه استقلال اقتصادی را فراهم سازد. در جایی دیگر،حضرت امام به طور َشفاف اعتماد به نفس را از زاویه توانمندیهای انسان ایرانی در مقایسه با سایر ملل مورد تاکید قرار می دهند و می فرمایند:« آنها که این صنعتهای بزرگ را درست کردند،آنها هم انسانهای یک سر و دوگوشی هستند که مثل سایر انسانهایند؛منتها قبل از ما بیدار شدند و ما را خواب کردند.قبل از اینکه ما بیدار بشویم آنها بیدار شدند و همّ خودشان را صرف این کردند که با ایادی خودشان مستقیما یا به طور غیر مستقیم ما راغافل کنند، ما را خواب کنند و به ما تزریق کنند به اینکه شما نمی توانید»(صحیفه امام،ج 13،ص534)

در اینجا حضرت امام خطر مرعوب شدن ملت‌ها در مقابل سایر جوامع را مانعی برای استقلال اقتصادی ذکر می‌کنند و ضرورت اعتماد به نفس و باور به پیشرفت را خاطر نشان می‌سازند: «ما تا بنای بر این نگذاریم که خودمان هم یک آدمی هستیم برای خودمان می توانیم کار کنیم،ما به آن نان جوی که خودمان درست کنیم تا بنای بر این نگذاریم که همان نان جو را می خوریم و از خارج نمی‌خواهیم، نمی‌توانیم درست کنیم کار خودمان را تا بنای براین نگذاریم که همان منسوجاتی که خودمان درست می‌کنیم کافی‌مان هست، منسوجات ما ترقی نمی‌کند و ما باز تابع غیر باید بشویم و دستمان پیش غیر دراز بشود» (10صحیفه امام،ج11،ص222)

حضرت امام در این خصوص نیز اعتماد به نفس و تاکید بر توانمندیهای تولید داخلی را به مثابه راه حلی منطقی برای دستیابی به هدف سیاست جایگزینی واردات متعارف می داند و با بیانی ساده،تولید مکفی داخلی و تاکید بر مصرف آن را راهی برای دستیابی به استقلال اقتصادی معرفی می کند.

حضرت امام به طور گسترده به توانایی ایران وایرانی در راه استقلال در تمام عرصه ها اعتقاد داشتند و رشد پایدار و بلند مدت را در سایه اتکا به نیروها و استعدادهای داخلی می دانستند و قطع وابستگی فکری را به عنوان زمینه ساز استقلال در تمام زمینه ها گوشزد می کردند.

امام می فرمایند: «اول چیزى که بر ملت لازم است و بر دانشگاه ها لازم است و بر دانشکده‏ ها لازم است و بر همه ملت لازم است این است که این مغزى که حالا شده است یک مغز اروپایى یا یک مغز شرقى، این مغز را بردارند، یک مغز انسان خودمانى، انسان ایرانى- اسلامى، همان طور که آنها شستشو کردند مغزهاى ما را، مغزهاى بچه‏ هاى ما را و به جاى مغز خودشان مغز دیگرى نشاندند، ما هم حالا عکس العمل نشان بدهیم و شستشو کنیم مغز خودمان و بچه‏ هاى خودمان را و یک مغز اسلامى- انسانى جایش بنشانیم، تا از این وابستگى فرهنگى و وابستگى فکرى بیرون بیاییم. اگر ما از وابستگى فکرى بیرون بیاییم، همه وابستگى‏ ها تمام مى‏ شود.» (صحیفه امام،ج10،ص53)

حضرت امام در بین گروهای مختلف ملت به نیروهای جوان و خلاق توجه خاصی داشتند و رهایی کشوراز وابستگی ها را در گرو بهره گیری از نیروی عظیم جوانان می دانستند و در یکی از بیانات خود فرمودند:«من قدم شما جوانانی که برای اسلام،برای کشور خودتان کوشش می کنید گرامی می‌دارم. جوان‌هاى ما اثبات کردند که مى‏‌توانند خودشان عمل بکنند و شما مطمئن باشید که در دراز مدت شما همه کار مى‏ توانید بکنید و امیدوارم که مغزها را به کار بیندازند و آن خوف‏‌هایى که ایجاد کرده بودند در کشور ما، آن را هم کنار بگذارید و با شجاعت وارد بشوید و کار خودتان را انجام بدهید.»(صحیفه امام،ج 16،ص83 و 84)

انتهای پیام/