مقصران اصلی خسارات توفان چه کسانی هستند؛ نبود مدیریت یکپارچه شهری یا کوتاهی هواشناسی؟

آرزو میرزاخانی-گروه اجتماعی/ سه روز پیش در تاریخ 28 تیرماه 94 ساعت 6 بعدازظهر باد شدیدی همراه با گرد و خاک و بارش باران، وضعیت عادی 10 استان کشور را بحرانی کرد و باعث شد بسیاری از کسانی که برای گذران اوقات فراغت به شهری دیگر و حتی حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها رفته بودند، دچار حادثه شوند. اتفاقی که تلفات جانی نیز در بر داشت و طبق آخرین آمار سازمان پزشکی قانونی کشور آمار کشته‌ها به 12 نفر رسیده است. این حادثه‌ مثل حادثه مشابهی در سال گذشته به درستی پیش‌بینی نشده بود و هرچند سازمان‌های مسئول از جمله آتش‌نشانی شهر تهران، اورژانس و هلال احمر توانسته‌اند عده‌ای از آسیب‌دیدگان را نجات دهند، اما بین آنها و البته سازمان مدیریت بحران و هواشناسی کشور هماهنگی لازم وجود نداشت.

رئیس سازمان هواشناسی کشور درباره پیش‌بینی این حادثه با بیان این عبارت که «ما فکر نمی‌کردیم اینطور شود.» نشان داد که این سازمان نتوانسته به موقع و با جزئیات وقوع حادثه را پیش‌بینی کند. از سوی دیگر دستگاه‌های مسئول حتی یک ساعت قبل از وقوع توفان نیز نتوانسته‌اند به کسانی که در کنار رودخانه‌ها اقامت کرده بودند اطلاع دهند تا از منطقه خطر دور شوند.

از آنجا که گوشه‌ای از این حوادث در شهر تهران و در منطقه امامزاده داوود رخ داد، خبرنگار آنا نظرات چهار تن از مدیران شهری و اعضای شورای شهر تهران را در این خصوص جویا شد.

محمد حقانی: زیرساخت‌های لازم برای مقابله در مواقع بحرانی را نداریم

رئیس کمیته محیط‌ زیست شورای شهر تهران بر این باور است که ما زیرساخت‌های لازم را برای مقابله در مواقع بحرانی چه در محدوده شهرها و چه خارج از شهرها در اختیار نداریم.

محمد حقانی می‌گوید: به عنوان مثال باید دید که جاده هراز که در طوفان روز 28 تیرماه چنین تلفات سنگینی داده است از کدام استاندارد برخوردار بوده یا کدام شاخص‌های لازم را برای تردد دارد. البته شرایط ما در داخل شهرها هم بهتر از این نیست و در همین تهران در صورتی که زلزله‌ای رخ دهد، فاجعه‌ای بزرگ خواهیم داشت و مدیریت بحران هم کار خاصی نمی‌تواند انجام نمی‌دهد.

او عدم وجود مدیریت واحد شهری در داخل‌ شهر را از دلایل نقصان در زیرساخت‌ها و ناهماهنگی بین دستگاه‌ها در زمان حادثه می‌داند و معتقد است که وجود مدیریت یکپارچه شهری از الزاماتی است که باید توجه ویژه‌ای به آن نشان داد.

این عضو شورای اسلامی شهر تهران یادآور می‌شود که مدیریت یکپارچه شهری و مدیریت واحد شهری در کنار نبود زیرساخت‌های لازم از یک سو و نبود مدیریتی منسجم که هماهنگ کننده دائم بین‌ دستگاهی باشد از سوی دیگر، از دلایل اصلی حوادثی بود که در روز رخداد توفان شاهد آن بودیم و نتوانستیم پیش‌بینی‌های لازم را درباره آن داشته باشیم.

رئیس کمیته محیط‌ زیست شورای شهر تهران اذعان دارد که بسیاری از دستگاه‌های اجرایی ما در شرایط بحران، در شرایط نامناسبی قرار گرفته‌اند و نمی‌توانند انجام وظیفه کنند.

مجتبی شاکری: مدیریت یکپارچه شهری باید شکل بگیرد

رئیس کمیته فرهنگی شورای شهر تهران اما می‌‌گوید که برای قضاوت درباره اقدامات انجام شده در توفان تهران باید منتظر گزارش معاونت خدمات شهری شهرداری تهران ماند.

مجتبی شاکری تاکید می‌کند که تنها در این صورت است که می‌توان تصویر روشنی از اقدامات شهرداری تهران در خصوص توفان داشته باشیم. البته بعد از آن هم بازدیدهای جزئی انجام خواهیم داد تا بتوانیم قضاوت کنیم.

او همچنین می‌گوید: در حادثه توفانی که در روز 28 تیرماه رخ داد، شاهد نبود هماهنگی بین دستگاهی در مواجه با آن بودیم که به اعتقاد من علت آن نبود مدیریت یکپارچه شهری است. متاسفانه با وجود تمامی تلاش‌ها، این مدیریت تاکنون در کشور شکل نگرفته است و علت آن هم این است که این اراده نه در دولت وجود دارد نه در مجموعه دستگاه‌های دیگر که هر یک به نوعی کار را رها می‌کنند و به دستگاه‌های دیگر تکیه می‌زنند.

فاطمه دانشور: هر روز باید منتظر شنیدن آمار تلفات جدیدی باشیم

رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر نیز در خصوص حادثه توفانی سه روز گذشته، اشکال را بیش از هر چیز متوجه سازمان هواشناسی می‌داند.

فاطمه دانشور می‌گوید: جای تعجب است که چطور این سازمان آنچنان ضعفی وجود دارد که نمی‌توانند پیش‌بینی به موقعی از وقایع هواشناسی داشته باشند.

او می‌گوید: با وجود پیشرفت‌هایی که در این حوزه وجود دارد، نمی‌توان درک کرد که مسئولان این سازمان بگویند نتوانستیم چنین رخدادی را پیش‌بینی کنیم. بنابراین سهل‌انگاری سازمان هواشناسی باعث شده تا خسارت زیادی به کشور و مردم وارد شود و به نظرم هنوز آمار درستی از تلفات این حادثه از سوی هیچ سازمانی اعلام نشده است.

دانشور علت وجود آمارهای متناقض در حادثه توفان آن هم در اولین روزی که رخ داده بود را نبود هماهنگی بین دستگاه‌های متولی می‌داند و اضافه می‌کند: به عنوان مثال کسانی که در کنار رودخانه نشسته بودند بنا به گفته شاهدان عینی، جمعیتی حدود 10 هزار نفر داشته‌اند که هرچند نمی‌توان گفت واقعیت دارد اما نشان‌دهنده جمعیت انبوهی است که در آن منطقه وجود داشته است، کسی به آنان اعلام نکرده که از حاشیه رودخانه دور شوند.

رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر یادآور می‌شود که جمعیت بسیاری در حاشیه رودخانه کن و امامزاده داوود در روز توفان دچار حادثه شده‌اند که اطلاعات درستی از تعداد آنها در دست نیست و بعدها شاید یکی یکی خانواده و دوستان و همسایگانشان متوجه عدم حضور آنها شوند.

او می‌گوید: این نشان می‌دهد که تحمل سوانحی که در بسیاری از کشورها عادی است در کشور ما اصلا عادی نیست و همچنین سوءمدیریت ما به نگاه ما مسائل انسانی بر می‌گردد. در کشور ما به موضوع انسان جدی گرفته نمی‌شود.

مهدی چمران: همه دستگاه‌ها در توفان تهران هماهنگ بودند

رئیس شورای شهر تهران اما نظری کاملا متفاوت با دیگر بهشت‌نشینان دارد. او می‌گوید که در مواقع بحران ستاد بحرانی وجود دارد که به موضوع رسیدگی می‌کند هر چند باید فعال‌تر شود.

«مهدی چمران» یادآور می‌شود: در صورتی که این ستاد فعال‌تر باشد، می‌تواند عکس‌العمل بهتری در مواقع بحران از خود نشان دهد زیرا با شهرداری تهران، سازمان‌های آب، برق و فاضلاب در ارتباط است و در زمان بحران هم اطلاعات را به این سازمان‌ها مخابره می‌کند.

این عضو شورای شهر چهارم از استفاده این سازمان‌ها از سیستم‌های ثریایی خبر می‌دهد که در صورت قطعی تلفن در مواقع بحران، حادثه را با استفاده از آن اطلاع‌رسانی می‌کنند.

به گزارش آنا، این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که مشاهدات روز واقعه نشان داد این هماهنگی بین دستگاهی آنچنان که گفته می‌شود وجود نداشت و ارائه آمارهای مختلف از سوی دستگاه‌های مسئول نیز این ادعا را اثبات می‌کند.