محیط زیست نقش مهمی در تقویت همگرایی بین ادیان دارد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، احمد مبلغی در هشتمین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارمنی حوزه سیلیسی در لبنان تصریح کرد: اگر بپذیریم دیدگاه‌های مشترک بین ادیان نسبت به محیط زیست امری جدی، پایه‌ای و مربوط به واقعیت‌های ملموس زندگی انسان است، باید با بیان این مشترکات و تمرکز بر آنها، به طور مؤثر، همگرایی و هماهنگی میان ادیان را افزایش دهیم.

وی نقش گفت‌وگوهای محیط زیستی را در تقویت همگرایی بین ادیان بسیار مهم دانست و اظهار کرد: تقویت انگیزه‌ها به صورت اجتماعی برای حفاظت از محیط زیست و تکامل ایمان دینی در گرو سالم‌سازی محیط زیست از دیگر فواید این گفت‌وگوها است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در بخش دیگری از سخنان خود درباره "بررسی دیدگاه پیامبر اسلام (ص) پیرامون چند مسأله مهم زیست محیطی" افزود: توازن زیست محیطی به عنوان یک مفهوم کلیدی در زمینه محیط زیست، به معنای برخورداری نظام طبیعت از اجزای دارای روابط دینامیکی، در هم تنیده و بهره‌مند از چرخه‌های هماهنگ است.

وی بیان کرد: این توازن طبیعت را قادر می‌سازد تا حیات بر روی زمین را حمایت، و تداوم آن را تضمین کند.

مبلغی با اشاره به اینکه توازن زیست محیطی اساسی‌ترین عامل تضمین‌ کننده حیات بر روی کره زمین است، گفت: هرگونه تلاش در جهت برهم زدن این توازن، آسیب‌های اساسی و ویرانگری را نسبت به نظم زیست محیطی ایجاد می‌کند.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: برهم زدن این توازن زیست محیطی، یک ناهنجاری و عمل ضداخلاقی بزرگ است.

مبلغی با بیان اینکه در قرآن چند واژه مهم در ارتباط با توازن زیست محیطی ارائه شده است، به آیه هفتم سوره الرحمن اشاره کرد و گفت: خداوند در آیه هفتم سوره الرحمن فرمودند: آسمان را برافراخت و توازن و عدل را بر نهاد.

وی ادامه داد: این آیه که در آن کلید واژه «میزان» ذکر شده است، از این جهت جالب توجه است که متضمن دو چیز شامل یک خبر و یک توصیه است، ابتدا از برقرار ساختن یک «وضع طبیعی متوازن» خبر می‌دهد؛ سپس از انسان‌ها می‌خواهد که نسبت به این نظم و توازن رفتارهای طغیان‌گر (و برهم ‌زننده) را انجام ندهند.

مبلغی با اشاره به مفهوم آیه فوق بیان کرد: طبیعت بر اساس یک نظم و توازن قرار داده شده است. در این رابطه از کلمه وضع یعنی نهادن و قرار دادن استفاده شده و دیگر اینکه از انسان‌ها خواسته شده بر نظم و توازن طبیعی طغیان نکنند.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ادامه داد: بر اساس یک تفسیر وضع میزان که در قرآن به آن اشاره شده است به توازن حاکم بر طبیعت نظر دارد و آیه بعدی که نهی از طغیان در میزان می‌کند و به قرینه آیه قبلی به معنای نهی از تلاش‌هایی است که این توازن را بر هم می‌زند.

مبلغی اظهار کرد: اندیشه «طبیعت، ملک بشر است» از جمله رویکردها و اندیشه‌های کلان حقوقی است که امروزه جایگاه محوری و برجسته‌ای در ادبیات و حقوق زیست محیطی به خود اختصاص داده است. این اندیشه، این چارچوب حقوقی را ارائه می‌کند که ملکیت افراد، مؤسسه‌ها و دولت‌ها نسبت به طبیعت، یک ملکیت نهایی و مطلق نیست که بتوانند در آن، دخل و تصرف‌هایی داشته باشند که آن را تخریب، و نسل‌های آتی را از منابع و ذخایر آن محروم کنند.

مبلغی یادآور شد: این اندیشه (تعلق طبیعت به بشریت) هم در قرآن و هم در کلام پیامبر (ص) به مثابه یک اصل کلان ارائه شده است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در ادامه سخنانش در خصوص جایگاه حیوانات در چرخه حیات، گفت: اگر بپذیریم که حیوانات بخشی از طبیعت هستند، واجزاء طبیعت، دارای رابطه دینامیکی و توازن‌بخش هستند، نقش حیوانات در محیط زیست آشکار می‌شود.

وی یکی از مسایل مربوط به «نقش حیوانات در محیط زیست» را تأثیر منفی انقراض حیوانات بر محیط زیست» دانست و گفت: مصادیق و موارد انقراض‌های گونه‌هایی از حیوانات که به محیط زیست آسیب می‌رسانند، بسیار است.

مبلغی با طرح این سؤال که آیا برای حیوانات یک جایگاه مهم در پروسه‌های زیست محیطی و چرخه زندگی در محیط زیست در کار است؟ افزود: در متون دینی به آیات و روایات بسیاری بر می‌خوریم که به شدت از کشتن حیوانات و اذیت کردن آنها و بی‌حرمتی به آنها نهی کرده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به آیه 173 سوره بقره "غیر باغ ولا عاد" گفت: طبق روایتی از حضرت امام صادق (ع)، بغی در این آیه به صید حیوانات نظر دارد.

وی افزود: معنای سخن فوق این است که افزون بر این که بغی در روابط بین انسانی که در شهر رخ می‌دهد قابل تصور است در هنگام خروج انسان از فضای روابط شهری و رفتن به طبیعت و مواجهه با حیوانات، بغی و ظلم نیز رخ می‌دهد. این نگاه اسلام به اهمیت محیط زیست را می‌رساند.

مبلغی تصریح کرد: امروزه در مباحث زیست محیطی به زمین به عنوان یک حقیقت که باید آن را حفظ کرد و از تخریب آن بر حذر بود به صورت کلان نگریسته می‌شود این در حالیست که قرآن قرن‌ها پیش در آیات بسیاری، نگاه کلان به زمین و حفظ و عدم فساد نسبت به آن را ارائه و افاده کرده است.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: ما از حیث دینی محیط زیست را باید در سه بخش مورد مطالعه قرار بدهیم؛ توصیفات دین نسبت به زمین، توصیه‌های دین نسبت به زمین و مفاهیم و ادبیات دینی نسبت به زمین.اگر این سه بخش انجام گیرد می‌توان در زمینه محیط زیست از خاستگاه دین ‌به فعالیت‌ها و تلاش‌های بسیار مهم روی آورد.

آیت الله مبلغی گفت: از نصوص دینی اوصاف زیر برای زمین استفاده می‌شود: طبیعت آیت و نشانه خداست. طبیعت زیباست و ما را به زیبایی خداوند می‌رساند. طبیعت مقدس است و ما را به تقدیس خدا منتهی می‌کند. طبیعت تسبیح کننده خداست. طبیعت بهترین نظام خلقت و احسن حال را دارد. طبیعت در معرض فساد پذیری از سوی انسان است.

هشتمین دور گفت‌وگوی دینی اسلام و مسیحیت ارمنی حوزه سیلیسی (6 تا 8 تیرماه) با موضوع «ادیان و محیط زیست» به همت مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و کلیسای ارمنی حوزه سیلیسی در آنطلیاس لبنان برگزار شده است.