رئیس موسسه کنترل سلاح آمریکا: خروج یک جانبه از برجام احمقانه است

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، کمتر از یک هفته به پایان مهلت تعیین شده از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا برای تعیین تکلیف برجام زمان باقی مانده و در این مدت علاوه بر آنکه مقامات ایرانی نسبت به پیامدهای خروج واشنگتن از این توافق هسته‌ای هشدار داده اند رهبران اروپایی نیز با سفر به ایالات متحده و دیدار با ترامپ تلاش کرده اند تا وی را برای ماندن در برجام متقاعد کنند.

مشخص شدن موضع آمریکا در خصوص برجام در زمانیکه عربستان سعودی از یک سو در سودای هسته‌ای شدن بوده و از سوی دیگر واشنگتن و پیونگ یانگ در حال آماده کردن مقدمات دیدار ترامپ و «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی هستند دارای اهمیتی فوق العاده است چون بدون شک برجام و آینده آن بر روی هر دو موضوع ذکر شده تاثیر مستقیم دارد.

کره شمالی که سابقه بدعهدی‌های آمریکا را فراموش نکرده منتظر اعلام نظر ترامپ در خصوص توافق هسته‌ای ایران است و در داخل آمریکا نیز تعداد قابل توجهی از چهره‌های سرشناس این کشور خواستار سخت گیری کاخ سفید در خصوص فعالیت‌های آتی هسته‌ای عربستان سعودی هستند.

همزمان شدن این سه موضوع با یکدیگر وضعیت نسبتا پیچده ای را بوجود آورده از همین رو برای اطلاع بهتر از وضعیت درونی آمریکا و تحلیل دقیق تر این واقعه با «داریل کیمبال» رئیس موسسه کنترل سلاح آمریکا به گفتگو نشستیم.

• از سال 2001 تا کنون مدیر اجرایی انجمن تحقیقاتی کنترل سلاح آمریکاست و در سال 2004 میلادی توسط نشنال ژورنال به عنوان یکی از 10 چهره تاثیرگذاری که نظریات آنها به شکل گیری سیاست‌های آتی در مورد آینده تسلیحات هسته‌ای کمک می کند معرفی شده است. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:

*همانطور که می دانید دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در ژانویه سال جاری ضرب الاجل 12 می را برای تغییر برجام بر اساس خواست واشنگتن تعیین و اروپائی‌ها را تهدید کرد که در صورت عدم تغییر توافق هسته‌ای ایران از آن خارج می شود. با توجه به آنکه زمان اندکی به موعد مهلت تعیین شده از سوی ترامپ باقی مانده پیش بینی شما از آینده برجام چگونه است؟

در ماه ژانویه ترامپ خواستار ایجاد تغییراتی در برجام شد اما کشورهای اروپایی حاضر در این توافق هسته‌ای صراحتا اعلام کردند که بدنبال مذاکره مجدد در خصوص جزئیاتی که در برجام مورد توافق قرار گرفته نیستند.

در واکنش به این خواسته ترامپ، دیپلمات‌های سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه افرادی از اعضای دولت ترامپ مذاکراتی را در این رابطه که چگونه ممکن است که اقدامات مشترکی برای رسیدن به راه‌هایی برای جلوگیری از گسترش موشک‌های بالستیک ایران، پایان نگرانی‌های مشترک آنها در خصوص حمایت ایران از برخی گروه‌ها در منطقه (جریان مقاومت) و همچنین اینکه بعد از پایان محدودیت‌های موجود در برجام ایران بار دیگر به سراغ تولید مواد مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هسته‌ای نمی رود، آغاز کردند.

این توافق (توافق همکاری آمریکا و اروپا در خصوص ایران) نباید موجب نقض برجام شود بلکه باید به این توافق اجازه دهد تا به مسیر رو به جلوی خود ادامه دهد. همانطور که «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تاریخ 16 آوریل اعلام کرد که اتحادیه اروپا «پایبندی قوی به اجرای کامل توافق برجام در تمامی زمینه‌ها دارد» و بطور جداگانه در مورد سایر مواردی که در خصوص اجرای درست برجام مطرح است گفتگو می کند.

ما معتقدیم که سه کشور اروپایی حاضر در برجام و دولت ترامپ می توانند به چنین توافقی برسند اما مشخص نیست که آیا این توافق موجب قانع شدن ترامپ برای احترام گذاشتن به تعهدات آمریکا و تمدید لغو تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران که در برجام به آنها اشاره شده می گردد یا خیر. در خصوص اعمال فشار بیشتر بر این سه کشور اروپایی ترامپ ممکن است که قبل از تاریخ 12 می و یا در همان روز اعلام کند که تعلیق تحریم‌ها را تمدید نکرده و تحریم‌های مرتبط هسته‌ای را نیز به سرعت اجرایی نمی کند. این امر به معنای نقض برجام بوده و ممکن است موجب تحریک اروپایی‌ها برای یافتن اقداماتی شود که به موجب آنها کسب و کار آنها و همچنین موسسات مالی آنها از تحریم‌های ثانویه آمریکا در امان بمانند. اینکه ترامپ چه عکس العملی را به این موضوع نشان می دهد نه تنها برای من بلکه برای نزدیک ترین مشاوران ترامپ نیز مشخص نیست.

* در شرایطی که ترامپ تهدید به خروج از برجام می کند، عربستان سعودی بدنبال هسته‌ای شدن است و در گذشته نیز خبرهایی در این خصوص که ریاض اقدام به خرید کلاهک‌های هسته‌ای کرده در رسانه‌ها منتشر شده بود، با توجه به این شرایط آیا ممکن است که آمریکا با خروج از برجام به نوعی به ایران برای از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای قبلی خود چراغ سبز دهد؟

اینکه عربستان قادر به خرید کلاهک هسته‌ای باشد بسیار مورد تردید است حتی اگر ریاض کلاهک هسته‌ای خریداری کرده باشد زیر ساخت‌های هسته‌ای و نظامی مورد نیاز برای استفاده از آنها را در اختیار ندارد. اما امری که در این میان نگران کننده تر از سایر موارد است این موضوع است که سران عربستان سعودی هیچگاه این امر را نفی نکرده اند که بدنبال غنی سازی بومی اورانیوم نخواهند رفت.

عربستان بدنبال غنی سازی اورانیوم است و این امر در مذاکرات این کشور با آمریکا در خصوص فعالیت هسته‌ای مطرح شده است. هر چند عربستان سعودی اعلام کرده که برای کاهش اتکای خود به انرژی‌های فسیلی بدنبال تولید انرژی هسته‌ای و استفاده صلح آمیز از آن است اما بیانیه‌های اخیری که توسط مقامات بلند پایه ریاض صادر شده موجب شکل گیری تردیدهای اساسی در مورد پایبندی عربستان به معاهده NPT و خودداری این کشور از تلاش برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای شده است.

محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در مصاحبه با شبکه خبری CBS که در تاریخ 15 مارس انجام شد هشدار داده بود که بدون شک اگر ایران بدنبال تسلیحات هسته‌ای برود عربستان نیز در سریعترین زمان ممکن در این راه گام بر می دارد.

در همین رابطه ما از دولت آمریکا می خواهیم که در توافقنامه هسته‌ای آمریکا و عربستان سعودی در خصوص همکاری‌های هسته‌ای صلح آمیز بر روی بالاترین پادمان‌های منع اشاعه تاکید کند. این پادمان‌ها شامل خودداری عربستان از غنی سازی اورانیوم و یا پرهیز از پرداختن به فعالیت‌های مربوط به استفاده از سوخت‌های هسته‌ای مصرف شده و پیوستن به پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

عربستان سعودی نیازی به غنی سازی بومی برای تولید انرژی هسته‌ای ندارد و دسترسی این کشور به چنین تکنولوژیی می تواند به این کشور اجازه بدهد تا بدنبال تولید مواد مورد نیاز برای ساخت تسلیحات هسته‌ای برود.

در همین رابطه در کنگره آمریکا شاهد افزایش مخالفت هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه با توافقی هستیم که غنی سازی اورانیوم را در عربستان و استفاده مجدد از سوخت‌های هسته‌ای مصرف شده را ممنوع نمی کند.

قانونگذاران آمریکایی باید از نزدیک هرگونه توافقی با عربستان را زیر ذره بین بگیرند تا مطمئن شوند که این توافق شامل تعهدات کافی است. اگر چنین نباشد آنگاه کنگره باید از قدرت خود استفاده کرده و محدودیت‌هایی را بر توافق هسته‌ای آمریکا و عربستان اعمال کند تا فرصت اشاعه تکنولوژی مرتبط با تولید سوخت هسته‌ای در خاورمیانه بوجود نیاید.

*اگر ترامپ برجام را نابود کند آنگاه چطور می تواند کره شمالی را متقاعد به دست کشیدن از فعالیت‌های هسته‌ای خود کند؟

اگر دولت ترامپ بویژه قبل از دیدار ترامپ با رهبر کره شمالی گام‌هایی را برای خروج از برجام بردارد، تلاش‌های ترامپ برای رسیدن به توافق با «کیم جونگ اون» برای خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی زیر سوال می رود.

*به نظر شما پیامدهای داخلی تصمیم ترامپ برای خروج از برجام چگونه خواهد بود؟

بسیاری از رهبران حرب جمهوریخواه آمریکا و همچنین رهبران حزب دموکرات به عنوان حزب رقیب، این موضوع را درک کرده اند که برای آمریکا احمقانه خواهد بود اگر بصورت یکجانبه و بدون داشتن گزینه جایگزین از برجام خارج شده و یا آن را نقض کند.

طرح جایگزین آمریکا باید یک طرح غیر نظامی باشد بویژه آنکه ایران به انجام تعهدات خود بر اساس توافق هسته‌ای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) ادامه می دهد. اگر ترامپ از برجام خارج شود و بحران دیگری را در خاورمیانه بوجود بیاورد برخی هزینه‌های سیاسی برای ریاست جمهوری وی در داخل آمریکا شکل می گیرد. اگر ترامپ برجام را نقض کند وجهه وی در نزد جامعه بین الملل تخریب می شود.

ترامپ نیازمند آموختن این موضوع است که چگونه به تلاش‌های زیاد کشورهای اروپایی که سعی کرده اند نگرانی‌های وی را در خصوص برجام برطرف کنند پاسخ بدهد. علاوه بر آن ترامپ نیاز به همکاری با متحدان اروپایی آمریکا برای تقویت برجام دارد نه از بین بردن آن.

منبع: مهر