«مانشافت‌ها» در اندیشه رسیدن به رکورد «سلسائو»

گروه ورزشی خبرگزاری آنا - حمیدرضا نقیبی؛ بیست و یکمین دوره رقابت‌های جام جهانی 2018 فوتبال از 24 خرداد در روسیه آغاز می‌شود و 32 تیم حاضر در این رقابت‌ها در 8 گروه 4 تیمی به مصاف هم می‌روند تا 24 تیر ماه قهرمان این مسابقات مشخص شود. این رقابت‌ها که هر 4 سال یک بار برگزار می‌شود از سال 1930 آغاز و امروزه تبدیل به پر بیننده‌ترین مسابقات ورزشی جهان شده است به گونه‌ای که این رقابت‌ها از مسابقات المپیک نیز پرتماشاگر‌تر است.

چگونگی پیدایش جام جهانی فوتبال

ورزش فوتبال که خواستگاه آن کشور انگلستان است در دهه 20 میلادی آرام آرام رشد پیدا کرد تا اینکه در سال 1872 در گلاسکو اسکاتلند نخستین مسابقه دوستانه میان انگلستان و اسکاتلند برگزار شد. 12 سال بعد نخستین تورنمنت فوتبالی در انگلستان و با نام «جام بریتانیا» برگزار شد که در آن تیم‌های انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی حضور داشتند. پس از آن در المپیک تابستانی 1900 آتن فوتبال برای نخستین بار به عنوان یکی از ورزش‌های تیمی بدون مدال وارد بازی‌های المپیک شد.

در سال 1904 فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) تاسیس شد و مسئولان آن تصمیم گرفتند تا مسابقاتی را هر 4 سال یک بار برگزار کنند اما موانع زیادی مانع روی این سازمان بود که مهم‌ترین آن نداشتن وجود تعداد تیم‌های کافی برای برگزاری مسابقات بود. با این حال فیفا در بازی‌های المپیک 1908 انگلستان مسئولیت برگزاری مسابقات فوتبال را برعهده گرفت. مسابقاتی که با قهرمانی کشور میزبان به پایان رسید. انگلیسی‌ها در دو دوره بعدی المپیک نیز قهرمان شدند چون تنها کشوری بودند که تیمی حرفه‌ای داشتند. فیفا نهایتا در سال 1914 بازی‌های فوتبال المپیک را به رسمیت شناخت. این تلاش فیفا منجر به آن شد تا در المپیک 1920 بلژیک که اولین دوره این رقابت‌ها پس از جنگ جهانی اول بود برای نخستین بار کشوری غیر از قاره‌های اروپا و آمریکا در مسابقات فوتبال المپیک شرکت کند. در این مسابقات مصر از قاره آفریقا به همراه 13 تیم دیگر حضور داشت که در پایان میزبان قهرمان شد. در المپیک‌های 1924 فرانسه و 1928 هلند نیز اروگوئه مدال طلا را به دست آورد.

موفقیت‌هایی که فوتبال در المپیک به دست آورد، موجب شد تا در ماه می 1928 ژول ریمه که رئیس آن زمان فیفا بود و بعدها پدر جام جهانی لقب گرفت، به فکر برگزاری جام جهانی بیفتد و به همراه دیگر مدیران فیفا برگزاری این مسابقات را اعلام کرد. کشور اروگوئه به عنوان اولین میزبان مسابقات جام جهانی معرفی شد و از سال 1930 به طور رسمی برگزاری جام جهانی کلید خورد.

نگاهی گذرا به 20 دوره قبلی جام جهانی

* اولین دوره: 1930 اروگوئه / قهرمان: اروگوئه

اروگوئه که به دلیل دو قهرمانی متوالی در المپیک میزبان اولین دوره مسابقات شده بود برای آنکه تیم‌ها دچار مشکلات متعددی شوند، هزینه‌های اقامت را به طرز چشمگیری افزایش داد تا جایی که تا 2 ماه مانده به شروع مسابقات هیچ تیم اروپایی برای حضور در بازی‌ها اعلام آمادگی نکرده بود. با این حال 7 تیم از آمریکای جنوبی، 2 تیم از آمریکای شمالی به همراه 4 تیم اروپایی، 13 تیم حاضر در نخستین دوره مسابقات شدند. دیدار افتتاحیه روز 13 ژوئیه برگزار شد و فرانسه با نتیجه 4 بر یک مکزیک را از پیش رو برداشت. لوسین لورنت فرانسوی، زننده نخستین گل تاریخ رقابت‌های جام جهانی شد. در دومین بازی بلژیک 3 بر صفر مغلوب آمریکا شد. پس از انجام چند دیدار در مرحله نیمه‌نهایی اروگوئه به دیدار یوگسلاوی رفت و آمریکا مقابل آرژانتین قرار گرفت که نمایندگان آمریکای جنوبی با نتایج مشابه 6 بر یک برنده شدند و به فینال رسیدند. در دیدار نهایی اروگوئه 4 بر 2 بر آرژانتین غلبه کرد تا جام قهرمانی به میزبان برسد. جامی که به آن ژول ریمه نیز گفته می‌شود.

* دومین دوره: 1934 ایتالیا / قهرمان: ایتالیا

لاجوردی پوشان فوتبال اروپا میزبان دومین دوره جام جهانی شدند. به جهت رشد فوتبال، برای نخستین بار تیم‌ها جهت حضور در رقابت‌های جام جهانی ناچار به حضور در رقابت‌های انتخابی شدند. ضمن اینکه در این دوره از مسابقات جام جهانی بازی‌ها با حضور 16 تیم و در 4 گروه 4 تیمی برگزار شد. رقابت‌ها تا سال 1982 با همین تعداد برگزار شد. در دومین دوره ایتالیا در فینال به مصاف چکسلواکی رفت که این دیدار در وقت قانونی با تساوی یک بر یک به پایان رسید و در وقت‌های اضافی ایتالیا توانست گل دیگری بزند و جام قهرمانی را در کشورش نگه دارد.

* سومین دوره: 1938 فرانسه / قهرمان: ایتالیا

برای نخستین بار در این دوره اعلام شد تیم‌های قهرمان دوره قبلی و میزبان نیازی به حضور در مسابقات انتخابی را ندارند که این موضوع با اعتراض آرژانتین و اروگوئه همراه شد. به رغم تحریم این دو کشور مسابقات با شرکت 15 تیم که از میان 37 تیم به مرحله نهایی راه یافته بودند، در اوایل ژوئن در فرانسه آغاز شد. ایتالیا در دیدار فینال به مصاف مجارستان رفت که این بازی در پایان با نتیجه 4 بر 2 به سود لاجوردی پوشان به پایان رسید تا ایتالیا اولین تیمی باشد که مانع قهرمانی میزبان رقابت‌ها می‌شود.

* مسابقات جام جهانی در سال‌های 1942 و 1946 به دلیل جنگ جهانی دوم برگزار نشد.

* چهارمین دوره: 1950 برزیل/ قهرمان: اروگوئه

برزیل با تاسیس ورزشگاه 220 هزار نفری ماراکانا در ریودوژانیرو به دنبال آن بود تا به خوبی از امتیاز میزبانی استفاده کند و برای نخستین بار فاتح جام جهانی شود. حضور انگلیسی‌ها در این دوره از رقابت‌ها از نکات جالب بود. آنها به دلیل اینکه فوتبال را ورزشی انگلیسی می‌دانستند تا این دوره از حضور در جام جهانی سرباز می‌زدند. در جام جهانی 1950 بیش از یک میلیون تماشاگر از نزدیک بازی‌ها را تماشا کردند. در این دوره ایتالیایی‌ها به دلیل سقوط هواپیمای‌شان با تیم دوم‌شان در مسابقات حاضر شدند و نتوانستند از عنوان قهرمانی‌شان دفاع کنند. در فینال اروگوئه توانست 2 بر یک برزیل را شکست دهد و قهرمان شود.

* پنجمین دوره: 1954 سوئیس/ قهرمان: آلمان غربی

در این رقابت‌ها که برای نخستین بار از طریق تلویزیون به صورت مستقیم پخش می‌شد، انتظار می‌رفت که روسیه به دلیل درخشش در المپیک 1952 هلسینکی فنلاند بتواند قهرمانی را به دست آورد اما این تیم در رقابت‌های انتخابی حذف شد و به جمع 16 تیم برتر راه پیدا نکرد. پرگل ترین دیدار جام جهانی در این جام رقم خورد. جایی که اتریش با نتیجه 7 بر 5 بر سوئیس میزبان غلبه کرد. در دیدار فینال آلمان غربی که دور مقدماتی 8 بر 3 مغلوب مجارستان شده بود، توانست 3 بر 2 این تیم را شکست دهد و برای نخستین‌ بار فاتح جام جهانی شود. این قهرمانی در حالی بدست آمد که آلمانی‌ها ابتدا با 2 گل از حریف عقب افتاده بودند. به همین دلیل این مسابقه در آلمان، با نام «معجزه برن» معروف شده‌است. این آخرین دوره مسابقات جام‌جهانی بود که ژول ریمه، بنیانگذار جام‌جهانی در آن حضور داشت. وی 33 سال ریاست فیفا را برعهده داشت و در سال 1956 و در سن 83 سالگی درگذشت.

* ششمین دوره: 1958 سوئد/ قهرمان: برزیل

این دوره از رقابت‌ها آغازی بر قهرمانی‌های برزیل و معرفی ستاره 17 ساله‌ای به نام پله بود. برزیل تنها کشوری است که در تمامی ادوار جام جهانی حضور داشته و رکوردهای گوناگونی را ثبت کرده است. در دیدار فینال برزیل توانست با نتیجه 5 بر 2 از سد سوئد میزبان عبور کند و برای نخستین بار قهرمان جهان شود. در دیدارفینال پله زننده 2 گل از 5 تیمش بود. جاست فونتین فرانسوی نیز با زدن 13 گل، بهترین گلزن رقابت‌ها شد. رکوردی که هنوز شکسته نشده‌ است.

* هفتمین دوره: 1962 شیلی/ قهرمان: برزیل

زلزله 9.5 ریشتری پیش از مسابقات باعث شد تا رقابت‌ها با شور و حال خاصی برگزار شود. این رقابت‌ها به دلیل خشونت بیش از حد تیم‌ها و بازی‌های تدافعی‌اش مشهور شد. دیدار پر برخورد ایتالیا با شیلی که با پیروزی میزبان رقابت‌ها همراه شد نیز به نبرد سانتیاگو معروف شد. در دور نیمه نهایی برزیل با نتیجه 4 بر 2 از سد شیلی عبور کرد و چکسلواکی توانست 3 بر یک بر یوگسلاوی غلبه کند. در فینال برزیل 3 بر یک چکسلواکی را مغلوب کرد تا همچون ایتالیا برای دومین بار متوالی قهرمان جام جهانی شود. در این جام مارکوس کول کلمبیایی تبدیل به نختستین و تنها بازیکن تاریخ شد که از روی نقطه کرنر، موفق به زدن گل در جام جهانی شد. لو یاشین این گل را دریافت کرده بود.

* هشتمین دوره: 1966 انگلیس/ قهرمان: انگلیس

در این دوره از رقابت‌‌ها که در انگلیس برگزار شد، کشور میزبان به رغم آنکه در دوره‌های قبلی جام جهانی نتوانسته بود، نتایج جالب توجهی بگیرد اما به لطف میزبانی شروع خوبی داشت و تا پایان نیز نتایج خوب خود را ادامه داد. پرتغال و کره شمالی تیم‌های تازه‌وارد جام جهانی در این مسابقات شگفتی‌ساز بودند که کره‌ای‌ها در مرحله یک‌چهارم به رغم آنکه 3 بر صفر نیمه نخست را از پرتغال برده بودند در نیمه دوم 5 گل خوردند و از دور رقابت‌ها حذف شدند. در نیمه‌نهایی شوروی، آلمان غربی، پرتغال و انگلیس حاضر بودند که آلمان و انگلیس با پیروزی‌های دو بر یک در فینال به هم رسیدند. در دیدار نهایی دو تیم به تساوی 2 بر 2 در وقت قانونی رضایت دادند اما جف هرست زننده یکی از گل‌های انگلیس در وقت‌های اضافی 2 گل دیگر به ثمر رساند تا برای نخستین بار انگلیس فاتح جام جهانی شود.

* نهمین دوره: 1970 مکزیک/ قهرمان: برزیل

مکزیک در حالی میزبان جام جهانی شد که برای نخستین بار این رقابت‌ها در آمریکای مرکزی برگزار می‌شد. غیبت فرانسه، مجارستان، آرژانتین و اسپانیا که در دوره‌های قبلی جزو تیم‌های موفق بودند از نکات عجیب این دوره بود. برزیل با ستارگان نامدارش نظیر پله، ریولینو، کارلوس آلبرتو پریرا، توستائو و جرزینیو با اقتدار صدرنشین گروهش شد و با عبور از پرو و اروگوئه فینالیست شد. اینالیا هم که به سختی از گروهش بالا آمده بود با پیروزی پر گل برابر مکزیک میزبان و آلمان غربی راهی دیدار نهایی شد. مسابقه پایانی، ایتالیا و برزیل در نیمه نخست به تساوی یک بر بک رضایت دادند اما در نیمه دوم برزیلی‌ها برتری‌شان را اثبات کردند و با زدن 3 گل، پیروزی 4 بر یک را رقم زدند و فاتح جام ژول‌ریمه شدند.

* دهمین دوره: 1974 آلمان غربی/ قهرمان: آلمان غربی

شیوه برگزاری مسابقات در این دوره با چند دوره قبلی دچار تغییر شد. 16 تیم حاضر در 4 گروه 4 تیمی به مصاف هم رفتند و تیم‌های اول و دوم هر گروه در 2 گروه 4 تیمی قرار گرفتند که 2 تیم اول مستقیما به دیدار فینال و 2 تیم دوم به بازی رده‌بندی رسیدند. آلمان‌غربی و هلند به دیدار نهایی رفتند و برزیل و لهستان در بازی رده‌بندی با هم روبه‌رو شدند. آلمان غربی با ستارگانی چون سپ مایر، فرانتس بکن باوئر، برتی فوگتس، پل برایتنر، گرد مولر، ولفگانگ اورات، راینر بونهوف و اولی هوینس برابر هلندی ایستاد که از بازیکنان آماده‌ای مانند یوهان کرایف، یوهان نیسکنس، ران رینسن برینک و جانی رپ بهره می‌برد. به رغم اینکه هلندی‌ها خیلی زود توسط نیسکنس به گل برتری رسیدند اما در ادامه آلمان‌ها با گل‌های برایتنر و مولر 2 بر یک برنده شدند و برای دومین بار فاتح جام جهانی شدند.

* یازدهمین دوره: 1978 آرژانتین/ قهرمان: آرژانتین

با حضور ایران و تونس نمایندگان آسیا و آفریقا که نخستین حضور در جام جهانی را تجربه می‌کردند، تعداد تیم‌های حاضر در ادوار جام جهانی از مرز 100 تیم گذشت. هر چند این دو تیم در دور مقدماتی حذف شدند. این دوره از مسابقات هم به شیوه جام جهانی 1974 برگزار شد. تیم‌های هلند و آرژانتین به فینال رسیدند و ایتالیا و برزیل راهی دیدار رده‌بندی شدند. هلندی‌ها که برای دومین مرتبه متوالی راهی بازی نهایی شده بودند، با آرژانتینی بازی کردند که ستارگان جوانی را به دنیای فوتبال معرفی کرده بود. ماریو کمپس، دانیل پاسارلا، دانیل برتونی، اسوالدو آردیلس و دیگو مارادونا 18 ساله نفراتی بودند که اجازه خروج جام را از کشورشان را ندادند. کمپس در نیمه نخست آرژانتین را پیش انداخت اما نانینگا بازی را به تساوی کشاند. در وقت‌های اضافی کمپس و برتونی 2 گل برای آرژانتین زدند تا این تیم برای نخستین مرتبه قهرمان جهان شود.

* دوازدهمین دوره: 1982 اسپانیا/ قهرمان: ایتالیا

برای نخستین بار مسابقات با حضور 24 تیم برگزار شد. تیم‌های اول و دوم گروه‌های 6 گانه در 4 گروه 3 تیمی به مصاف هم رفتند و تیم‌های اول هر گروه راهی دیدارهای نیمه نهایی شدند. ایتالیا بر لهستان غلبه کرد و فرانسه که با آلمان‌غربی در وقت قانونی به تساوی 3 بر 3 رسیده بود در ضربات پنالتی قافیه را به ژرمن‌ها باخت. در دیدار نهایی ایتالیا 3 بر یک بر آلمان غربی غلبه کرد و صاحب سومین جام جهانی شد. در این دوره از رقابت‌ها زیکو، سوکراتس (برزیل)، دیه‌گو مارادونا (آرژانتین)، پائولو روسی و دینو زوف (ایتالیا)، کارل هاینتس رومنیگه و هارالد شوماخر (آلمان‌غربی) و ژان تیگانا و میشل پلاتینی (فرانسه) باعث شدند تا این به جام ستارگان معروف شود.

* سیزدهمین دوره: 1986 مکزیک/ قهرمان: آرژانتین

مکزیک برای دومین بار میزبان جام جهانی شد تا با استفاده از امتیاز میزبانی حضور در جمع 4 تیم برتر جهان را تجربه کند. در این دور از رقابت‌ها تیم‌های عراق، دانمارک و کانادا برای اولین بار حضور در جام جهانی را تجربه کردند. در این دوره از رقابت‌ها تیم‌های اول و دوم گروه‌های 6 گانه به همراه 4 تیم برتر 6 تیم سوم گروه‌ها وارد مرحله یک هشتم نهایی شدند و به صورت حذفی با یکدیگر مسابقاه دادند. دیدار فرانسه و برزیل در یک چهارم نهایی که با حذف برزیل همراه شد و انگلیس با آرژانتین که با گل‌های فوق‌العاده مارادونا همراه بود از دیدار‌های جذاب این مرحله بود. در دور نیمه‌نهایی مانند سال 1982 فرانسه مغلوب آلمان‌غربی شد و آرژانتین هم مقابل بلژیک پیروز شد. در فینال آلمان 3 بر 2 مغلوب آرژانتین شد تا این تیم برای دومین بار قهرمان جام جهانی شود.

* چهاردهمین دوره: 1990 ایتالیا/ قهرمان: آلمان غربی

لاجوردی‌پوشان اروپا برای دومین بار میزبان جام جهانی شدند تا چهارمین قهرمانی را جشن بگیرند اما این اتفاق نیفتاد. در این دوره کشورهای کاستاریکا، امارات و ایرلند تیم‌های تازه‌وارد بودند. شکست آرژانتین قهرمان دوره قبل برابر کامرون در دیدار افتتاحیه شوک عجیبی به این تیم داد. با این حال آرژانتینی ها توانستند به عنوان یکی از تیم‌های سوم برتر راهی یک هشتم نهایی شوند و با شکست برزیل، یوگسلاوی و ایتالیای میزبان به دیدار نهایی صعود کردند. آلمان غربی هم پس از صعود به عنوان تیم اول گروه با شکست هلند، چکسلواکی و انگلیس راهی دیدار پایانی شد. در فینال آلمان با گلی که آندریاس برمه از روی نقطه پنالتی وارد دروازه آرژانتین کرد، برای سومین بار قهرمان جهان شد. آلمان‌ها قهرمانی را در حالی به دست آورده بودند که سومین حضور متوالی در فینال جام جهانی را تجربه می‌کردند.

* پانزدهمین دوره: 1994 آمریکا/ قهرمان: برزیل

میزبان جام جهانی در این دوره کشوری بود که فوتبال ورزش اول آن نبود. در این دوره از رقابت‌ها یونان، عربستان و یونان اولین حضور در جام جهانی را پشت‌سر گذاشتند. شوروی تجزیه شده بود و با توجه به کشورهای تازه استقلال یافته آن با نام روسیه در مسابقات حاضر شد. آلمان غربی هم با آلمان شرقی متحد شده بود و با نام آلمان در بازی‌ها حاضر شد. در حالی که همه امید آرژانتینی‌ها به مارادونا بود، پس از دو پیروزی این تیم در دور مقدماتی اعلام شد که این بازیکن دوپینگ کرده است. بلغارستان که آلمان را در یک چهارم نهایی حذف کرده بود در نیمه‌نهایی به ایتالیا باخت. برزیل هم با شکست سوئد دیگر فینالیست این جام شد. در دیدار پایانی برزیل در ضربات پنالتی ایتالیا را شکست داد تا اولین تیمی باشد که 4 بار قهرمان جام جهانی شده است.

در یکی از نادرترین اتفاقات تاریخ فوتبال، آندرس اسکوبار مدافع تیم ملی کلمبیا در بازی مقابل آمریکا گلی را به اشتباه وارد دروازه خودی کرد که منجر به شکست و حذف کلمبیا از بازی‌ها شد. این بازیکن پس از بازگشت به کلمبیا هدف گلوله هواداران افراطی فوتبال قرارگرفت و کشته شد.

* شانزدهمین دوره: 1998 فرانسه/ قهرمان: فرانسه

تعداد تیم‌های شرکت کننده در این دوره از مسابقات از 24 تیم به 32 تیم افزایش پیدا کرد و سهمیه قاره آسیا به 5 تیم رسید. کرواسی، جامائیکا، ژاپن و آفریقای جنوبی نخستین حضور در جام جهانی را تجربه کردند. تیم ملی ایران هم برای دومین بار به جام جهانی رسید و در این دوره اولین پیروزی‌اش را در این رقابت‌‌ها مقابل آمریکا که به بازی قرن معروف شده‌استدشت کرد. کرواسی در اولین حضورش در جام جهانی به مرحله نیم‌ه نهایی رسید و در این مرحله با درخشش لیلان تورام نتیجه را دو بر یک به فرانسه واگذار کرد. در دیگر دیدار نیمه نهایی برزیل در ضربات پنالتی از سد هلند گذشت. در دیدار پایانی فرانسه با درخشش زین‌الدین زیدان 3 بر صفر برنده شد و برای نخستین بار فاتح جام جهانی شد.

*هفدهمین دوره: 2002 کره‌جنوبی - ژاپن/ قهرمان: برزیل

برای اولین بار در تاریخ جام جهانی میزبانی این رقابت‌ها به قاره آسیا داده شد و کشورهای کره جنوبی و ژاپن میزبانی این رقابت‌ها را به طور مشترک برعهده گرفتند. در این دوره کشورهای سنگال، اسلوونی و اکوادور برای نخستین بار در جام جهانی شرکت کردند. پیروزی سنگال در دیدار افتتاحیه برابر فرانسه قهرمان دوره پیش جام جهانی یادآور پیروزی کامرون برابر آرژانتین در جام جهانی 1990 بود. سنگال که شگفتی‌ساز مسابقات بود همچون کامرون 90 تا مرحله یک چهارم بالا آمد و در آن مرحله مغلوب ترکیه شد. در نیمه‌نهایی برزیل و آلمان به ترتیب ترکیه و کره جنوبی را یک بر صفر شکست دادند و به فینال رسیدند. در دیدار نهایی برزیل که سومین حضور متوالی‌اش در فینال را تجربه می‌کرد، با گل‌های رونالدو آقای گل مسابقات 2 بر صفر آلمان را شکست داد و برای پنجمین بار قهرمان جهان شد. در این دوره از مسابقات کره‌جنوبی با حذف پرتغال، ایتالیا و اسپانیا به جمع 4 تیم برتر جهان رسید. اشتباه داوران به سود کره‌جنوبی از نکات عجیب جام جهانی 2002 بود.

* هجدهمین دوره: 2006 آلمان/ قهرمان: ایتالیا

ژرمن‌ها برای دومین بار میزبان جام جهانی شدند تا چهارمین قهرمانی شان را در خانه جشن بگیرد. در این دوره فیفا مقرر کرده بود قهرمان دور پیش باید در دور انتخابی شرکت کند و به همین خاطر برزیل ناچار شد با حضور در این مرحله مجوز حضور در جام جهانی را به دست آورد. اتفاقی که در دوره‌های بعدی نیز ادامه داشته است. تیم ملی ایران با دو شکست برابر مکزیک و پرتغال و یک تساوی مقابل آنگولا به دور بعدی صعود نکرد. آلمان، فرانسه، ایتالیا و پرتغال تیم‌های مرحله نیمه نهایی بودند. مانشافت‌های میزبان با شکست دو بر صفر برابر لاجوردی پوشان رویای قهرمانی را از دست دادند و فرانسه هم از سد پرتغال گذشت. در دیدار فینال ایتالیا پس از تساوی یک بر یک مقابل خروس‌ها در ضربات پنالتی 5 بر 3 برنده شدند و چهارمین بار قهرمان جهان شدند.

* نوزدهمین دوره: 2010 آفریقای جنوبی/ قهرمان: اسپانیا

برای نخستین بار جام جهانی در قاره آفریقا برگزار شد. حذف ایتالیا قهرمان دوره پیش در مرحله گروهی از نکات جالب این دوره بود. برزیل که جزو مدعیان اصلی بود در یک چهارم نهایی توسط هلند حذف شد. در نیمه‌‌نهایی آلمان مغلوب اسپانیا شد و هلند هم بر اروگوئه چیره شد. در دیدار پایانی اسپانیا با گل دقیقه 116 آندره‌اس اینیستا بر لاله‌های نارنجی غلبه کرد و برای اولین بار قهرمان جهان شد.

* بیستمین دوره: 2014 برزیل/ قهرمان: آلمان

برزیل پس از مکزیک، ایتالیا، فرانسه و آلمان پنجمین کشوری بود که میزبان جام جهانی شد. به نظر می‌رسید پرافتخارترین تیم ادوار جام جهانی بتواند در کشورش قهرمانی را به دست آورد. تیم ملی ایران در این دوره با دو شکست برابر آرژانتین و بوسنی و یک تساوی مقابل نیجریه از دور رقابت‌ها کنار رفت. حذف اسپانیا قهرمان دوره پیش و ایتالیا با 4 عنوان قهرمانی در مرحله مقدماتی گویای آن بود که فوتبال غیرقابل پیش‌بینی‌تر از گذشته شده است. تیم‌های برزیل، آرژانتین، آلمان و هلند حاضران در دور نیمه‌نهایی بودند. آرژانتین در ضربات پنالتی 4 بر 2 هلند را مغلوب کرد و آلمان در دیداری تاریخی 7 بر یک برزیل میزبان را در هم کوبید. در بازی فینال ژرمن‌ها با گل دقیقه 113 گوتزه موفق شدند آرژانتین را شکست دهند و جشن چهارمین قهرمانی جام جهانی را برگزار کنند.

* بیست‌ویکمین دوره: 2018 روسیه/ قهرمان: ؟

در این دوره از رقابت‌ها هم، مانند چند دوره اخیر رقابت‌ها با 32 تیم برگزار می‌شود. اگرچه جیانی اینفانتینو در نظر دارد تا تعداد تیم‌های جام جهانی را به 40 تیم برساند. تیم‌های روسیه، برزیل، ایران، آرژانتین، اروگوئه، کلمبیا، پرو، ژاپن، عربستان، کره‌جنوبی، استرالیا، کاستاریکا، مکزیک، پاناما، مصر، مراکش، تونس، سنگال، نیجریه، بلژیک، دانمارک، فرانسه، سوئد، انگلیس، آلمان، ایسلند، لهستان، پرتغال، صربستان، اسپانیا، سوئیس و کرواسی 32 تیمی هستند که جواز حضور در جام جهانی را به دست آورده‌اند. به غیر از ایتالیا، دیگر تیم‌هایی که قهرمان جام جهانی شده‌اند در این دوره حضور دارند. برزیل با 5 عنوان قهرمانی پرافتخارترین تیم است و تنها آلمان است که می‌تواند با دومین قهرمانی متوالی‌اش تعداد جام‌هایش را به 5 برساند و به رکورد برزیل برسد. اگرچه سلسائو به ششمین قهرمانی می‌اندیشد و دوست ندارد مانشافت‌ها جای آنها را بگیرد. تیم‌های اسپانیا، فرانسه، انگلیس، آرژانتین و پرتغال را هم می‌توان در زمره تیم‌هایی دانست که بخت زیادی برای قهرمانی در جام جهانی روسیه را دارند.