نظارت پزشکان بر پزشکان ریشه نواقص پایدار طرح تحول

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، طرح تحول سلامت همچنان در رأس برنامه‌های دولت قرار دارد و رئیس‌جمهور در دیداری که با مدیران ارشد دولت داشت بر اولویت دادن به بودجه این طرح تأکید کرد. با این وجود از تحولات صورت گرفته در بیمه سلامت و محدودیت‌های ایجاد شده، می‌توان متوجه شد آنچه امروز به‌عنوان طرح تحول از آن یاد می‌شود دیگر طرح تحول سلامتی نیست که اردیبهشت سال 93 آغاز شد و به دنبال افزایش رضایتمندی در میان مردم بود. بخشی از تغییرات و محدودیت‌های ایجاد شده برای بیمه سلامت شاید ناگزیر باشد، اما این تغییرات و محدودیت‌ها تنها برای مردم و بیمه‌شدگان اعمال می‌شود. این در حالی است که ادامه طرح تحول سلامت منوط به بازنگری کارشناسان غیر‌پزشکی است که خودشان ذینفع نباشند.

اوضاع مالی طرح تحول خوب نیست؛ ‌این موضوعی است که دیگر حتی خود وزیر بهداشت هم به آن اذعان دارد و حتی درباره احتمال کوچک شدن بسته‌های خدمت صحبت کرده است. محدود شدن مراجعه بیمه‌شدگان رایگان به مراکز درمانی دولتی و بیمارستانی، تعیین سقف برای دفترچه‌های بیمه، ‌افزایش فرانشیزهای بستری و همینطور آزمون وسع برای پرداخت حق بیمه نمونه‌ای از اقداماتی است که انجام شده تا مدیریت منابع صورت پذیرد، اما بسیاری از کارشناسان راهکار بقای طرح تحول را در این اقدمات نمی‌بینند.

ریشه مشکلات مالی

رابطه مالی بین بیمار و پزشک و سبک پرداخت فی فور سرویس در طرح تحول سلامت یکی از اساسی‌ترین چالش‌های این طرح را به ‌وجود آورده است. دکتر مجتبی زارعی، دبیر علمی همایش پزشکی آکادمیک با اشاره به رابطه ‌مالی بین پزشک و بیمار در‌این‌باره معتقد است: در طرح تحول سلامت در مقایسه با سیستم‌های دیگر خدمات ملی سلامت در دنیا، ارتباط مالی بین پزشک و بیمار وجود دارد؛ یعنی تا زمانی که پزشک در ازای ویزیت، تجویز عکس‌های رادیولوژی و... از بیمار پول دریافت می‌کند، این مشکلات هرگز حل نخواهد شد. به گفته وی در کشورهایی که طب ملی دارند بین پزشک و بیمار رابطه‌ مالی وجود ندارد و همه‌ پزشکان بدون توجه به نوع تخصص حقوق ثابت را بر اساس میزان سن و تجربه‌ کاری‌ دریافت می‌کنند.

این استاد دانشگاه شهید بهشتی می‌افزاید: این مسئله که پزشک هر چه بیشتر کار کند پول بیشتری به ‌دست می‌آورد، سبب می‌شود که کیفیت ارائه خدمات پایین بیاید. زارعی تأکید می‌کند: ‌سیستم‌های نظارتی باید مستقل از وزارت بهداشت باشد و گروه ناظر نیز حتماً باید از غیر پزشک تشکیل شود، زیرا پزشکان خود ذینفع هستند؛ این مسئله در کشورهای دیگر اتفاق می‌افتد، اما در ایران اینطور نیست.

وی با اشاره به چالش‌های مالی بین نظام سلامت و بیمه‌ها می‌افزاید: امروزه اختلافات زیادی بین وزارت بهداشت، سازمان‌های بیمه‌گر و وزارت رفاه وجود دارد و به نوعی کسی از وضعیت فعلی راضی نیست. این درحالی است که ایده طرح تحول سلامت بسیار خوب و عالی بود، ولی متأسفانه تاکنون نتیجه درستی از آن نگرفته‌ایم. از نگاه این کارشناس نظارت بر طرح تحول سلامت باید توسط افراد غیر‌پزشک و خارج از وزارت بهداشت صورت بگیرد.

مصادره پزشک خانواده به نفع طرح تحول

پزشک خانواده اما یکی از بهترین راهکارها برای مدیریت منابع سلامت است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا انجام می‌شود. پیش از اجرای طرح تحول و در سال‌های نه‌چندان دور وزارت بهداشت ایران هم تلاش کرد تا این برنامه را مستقر و اجرایی کند. نخستین‌بار هم نام این طرح در دولت هشتم و دوران وزارت مسعود پزشکیان بر سر زبان‌ها افتاد و او آغازگر این جریان بود؛ ‌پزشکیان که یکی از سرسخت‌ترین منتقدان طرح تحول سلامت به شمار می‌رود کارنامه عملکردش نشان می‌دهد این انتقادات بی‌پایه نیست. همین حالا هم در دانشگاه‌های ساری و شیراز طرح آزمایشی پزشک خانواده در حال اجراست، اما دولت یازدهم عملاً چندان روی خوشی به این برنامه نشان نداد. حتی حالا که طرح تحول به در بسته منابع خورده و پزشک خانواده می‌تواند راهگشا باشد، اما بودجه پزشک خانواده در سال 97، 50 ‌درصد کاهش یافته است، به‌طوری‌‌که در سال 95 اعتبار پزشک خانواده شهری بالغ بر 2 هزار میلیارد تومان بود که این اعتبار از محل یک درصد ارزش افزوده تأمین می‌شد، اما این اعتبار در سال 96 نصف شد و به حدود هزار میلیارد تومان رسید. در حالی که با وجود تأکیدها بر اجرای این برنامه، انتظار آن بود که اعداد و ارقام مناسب برای اجرا در سال 97 لحاظ شود، اما همان رقم هزار میلیاردی سال 96 در بودجه سال 97 هم تکرار شد و به تصویب مجلس رسید. حالا سؤال اینجاست که چرا وزارت بهداشت و دولت برای طرح تحول بودجه دارند، اما برای پزشک خانواده نه‌؟

منبع: جوان