بایدها و نباید‌های فیلترینگ تلگرام/ زمینه گرایش به پیام‌رسان‌های بومی فراهم شود
به گزارش آنا، موضوع فیلترینگ پیام‌رسان تلگرام، یکی از مهم‌ترین مباحث روزهای اخیر کشور است. بنا بر اعلام مسئولان، این پیام‌رسان در ایران بالغ بر 40 میلیون کاربر را به خود اختصاص داده است. پیام‌رسان تلگرام، نسبت به بسیاری از پیام‌رسان‌ها از امکانات بسیار خوبی از قبیل تشکیل گروه‌ها و ایجاد کانال‌ها برخوردار بوده که همین امر، محبوبیت این پیام‌رسان را در کشور افزایش داده است ولی متاسفانه یکی بزرگترین مشکلات پیام‌رسان تلگرام، تبعیت نکردن از مقررات جاری کشور، اخلال در امور اقتصادی و ایجاد بستری برای برهم زدن نظم و امنیت عمومی است. تلگرام در حوادث سال 1396، فرصت را برای اغتشاشگران و هدایت آنان به ایجاد نا آرامی و تخریب اموال عمومی و ... فراهم کرد.
در همین زمینه، گفت‌وگوی دکتر عمید خطیبی عضو هیات علمی گروه کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی بردسیر را با خبرنگار خبرگزاری آنا می‌خوانیم:
* چرا پیام‌رسان تلگرام در ایران از محبوبیت زیادی برخوردار است؟
- اولین پیام رسانی که در ایران محبوبیت داشت، وایبر بود. وایبر به دلیل کندی زیاد و اینکه نتوانست در نسخه‌های متعدد خود امکانات زیادی را به کاربران ارائه کند، جای خود را به واتس‌آپ داد. پیام‌رسان واتس‌آپ نیز با کمپانی فیس‌بوک ادغام شد و با توجه به اینکه این نرم افزار به جای تمرکز بر روی تلفن همراه، حوزه وب سایت را توسعه داد، این موجب شد تا جامعه به سوی تلگرام ترغیب شوند. تلگرام نیز به دلیل داشتن امکانات متفاوت از سایر پیام‌رسان‌های قبلی خود از قبیل ایجاد کانال‌های اطلاع رسانی و تشکیل گروه‌های کاری، روز به روز در بین ایرانیان محبوبیت یافت. همچنین، استیکرهای متنوع، عدم تبلیغات و سایر ویژگی‌ها منحصر به فرد، موجب شد تا تلگرام به عنوان یکی از محبو‌ب‌ترین پیام‌رسان‌ها در نزد ایرانیان قرار گیرد.
* از نظر امنیتی و حفظ اطلاعات کاربران، تلگرام را در چه سطحی ارزیابی می کنید؟
-بنابر اعلام پاول دوروف، موسس تلگرام، این پیام‌رسان از سطح امنیتی بسیار بالایی برخوردار است. تلگرام اولین پیام رسانی است که از الگوریتم‌های رمز نگاری «انتها به انتها» استفاده کرد و این ویژگی موجب جلوگیری از استراق سمع و شنود اطلاعات کاربران می‌شود.
* یکی از دغدغه‌های مردم در خصوص پیام رسان های داخلی، مبحث سرویس دهی مناسب و حفظ حریم خصوصی است؛ از لحاظ فنی، امنیتی و حفظ اطلاعات کاربران، پیام رسان‌های داخلی در چه سطحی قرار دارند؟
- پنج پیام‌رسان داخلی از جمله ایتا، سروش، آی‌گپ، بله و بیسفون که مورد تایید وزارت ارتباطات هستند، از نظر فنی و امنیتی در سطح بسیار بالایی قرار دارند. حتی پیام‌رسان ایتا کاملا مشابه تلگرام بوده که می‌تواند همان خدمات را به نحو مطلوب ارائه کند. در حوزه حفظ حریم خصوصی و محرمانگی نیز پیام‌رسان‌های داخلی از سطح امنیت خوبی برخورداند. مقام معظم رهبری نیز در سخنانی، حفظ اطلاعات افراد را ضروری دانستند و شنود اطلاعات و دخالت در حریم شخصی افراد را شرعا حرام اعلام کردند.
* مشکل تلگرام چیست و چرا مسئولان کشوری درصدد فیلترینگ این پیام رسان هستند؟
- تلگرام متاسفانه فاقد نمایندگی رسمی در کشور است و به صورت انحصاری در اختیار موسس آن قرار دارد. با توجه به اینکه90درصد کاربران ایرانی عضو تلگرام هستند، این یک تهدید بزرگ برای کشور محسوب می‌شود. طبق آیین نامه‌های وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی، کلیه رسانه‌های با کاربری بیش 15 میلیون نفر موظفند یک متولی و نماینده رسمی معرفی کنند ولی پیام رسان تلگرام که بالغ بر40 میلیون نفر کاربر در کشور دارد، این موسسه هیچ نماینده رسمی را در کشور معرفی نکرده است.
تلگرام در حوادث سال 1396، فرصت را برای اغتشاشگران و هدایت ناآرامی و آشوب ها که منجر به تخریب اموال عمومی شد را فراهم کرد. دلیل دوم اینکه انحصار هیچ موقع خوب نیست، باید فضای رقابت در بین همه پیام رسان ها ایجاد شده تا روز به روز شاهد افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها باشیم. به عنوان نمونه تا چند سال پیش، فناوری موبایل صرفا در انحصار مخابرات بود ولی بعد از تاسیس اپراتورهای همراه اول، ایرانسل، تالیا و رایتل، شاهد ایجاد فضای رقابتی مثبت و در نتیجه آن افزایش بهتر خدمات و کاهش هزینه‌ها هستیم.
مشکل دیگر تلگرام این است که این پیام‌رسان به سوی اقتصادی شدن در حال حرکت است و این موضوع، مسئولان کشور را نگران کرده است. ارز دیجیتال گرام که از سوی موسس آن معرفی شده باعث خروج ارز از کشور می‌شود و تراز ارزی را منفی خواهد کرد و ضربه شدیدی به اقتصاد کلان کشور وارد خواهد شد. نکته دیگر اینکه تلگرام در کشور مادر و سازنده خود به دلیل عدم همکاری با نهادهای امنیتی روسیه فیلتر شده است و این بیانگر این است که تلگرام قابل اعتماد نیست. وجود کانال های غیر اخلاقی، شرط بندی و...تسهیل ارتباط بین گروه‌های تروریستی و اغتشاشگر و عدم رعایت قوانین کشوری، مسئولان را برآن داشت تا جایگزین مناسبی برای این پیام رسان فراهم کنند. البته به غیر روسیه، تلگرام در پاکستان و چین هم محدود است.
* آیا شما با فیلترینگ تلگرام موافقید؟
- درست است که تلگرام قابل اعتماد نیست ولی فیلترینگ مقطعی آن در حوادث و اغتشاشات سال 1396، اکثر کاربران را به سوی استفاده از فیلترشکن‌ها سوق داد و این یک راهکار نادرست به شمار می‌رود. باید زمینه را فراهم کنیم تا کاربران به صورت آزادانه به سمت پیام رسان‌های بومی گرایش پیدا کنند.
* راهکار شما برای گرایش مردم به سمت پیام رسان‌های داخلی چیست؟
- باید مردم را ترغیب کرد که پیام رسان‌های داخلی نیز همانند تلگرام از مزایای بسیار خوبی برخوردارند، همچنین خدمات همه ادارات و ارگان‌ها باید بر روی بستر پیام رسان‌های داخلی قرار گیرد. حتی برخی ویژگی های امور مالی از جمله پرداخت قبوض و ... که در برخی پیام رسان های داخلی قرار گرفته بسیار کامل تر از تلگرام است. حمایت دولت از شرکت های خصوصی پیام رسان داخلی، می‌تواند کمک شایانی به رشد و توسعه شبکه های مجازی داخلی باشد. اصحاب رسانه نیز می توانند در افزایش آگاهای مردم کمک فراوانی کنند.
گفت‌وگو از جلیل کاظمی پور
انتهای پیام/