عصر «شی» و دوگانه ثبات و ثروت علیه دموکراسی

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، کنگره خلق چین در یک رای‌گیری‌ محدودیت دوره ریاست جمهوری را که دو دوره پنج ساله بود، برداشت و به این ترتیب شی جین پینگ، رئیس جمهوری کنونی چین عملا می‌تواند مادام‌العمر در این منصب باقی بماند. این اصلاحیه با 2958 رای موافق دو رای مخالف و سه غایب در کنگره حدود سه هزار عضوی به تصویب رسید. حامیان حزب حاکم کمونیست چین معتقدند که تصمیم کنگره از حمایت عمومی برخوردار است و تاکید دارند که چین خوش شانس است که رهبری با ظرفیت‌های شی جین پینگ دارد.اما واقعیت هم این است؟آیا واقعا شانس به چینی‌ها لبخند زده است؟ چرا حزب کمونیست به دنبال تصویب این قانون بود؟ واساسا مادام العمر شدن ریاست شی جین پینگ چه تاثیر و پیامدهایی بر نظام بین الملل می‌تواند داشته باشد؟در این یادداشت سعی می‌کنیم به این سوالات پاسخ دهیم: بدون تردید چین در دوران ریاست جمهوری جین پینگ در زمینه اصلاحات اقتصادی، مبارزه شدید علیه فساد و همچنین تجدید حیات ناسیونالیسم چینی جهش قابل ملاحظه‌ای داشته است. جین پینگ یک چشم انداز سیاسی روشن را برای تقویت جایگاه چین در عرصه جهانی پیش رو نهاده است. طرح‌های ملی بلندپروازانه ای مانند ابتکار یک جاده یک مسیر( One Belt One Road ) برای ایجاد مسیرهای تجارت جهانی جدید و اعلام برنامه‌های گسترده ای برای از بین بردن فقر در چین تا سال 2020 موید چنین امری است. بنابراین موفقیت‌های جین پینگ این دیدگاه را در بخشی از نخبگان سیاسی حزب کمونیست به وجود آوردکه چین طی دوران2020 تا 2035 نیازمند یک رهبری پایدار، قوی و پیشرو مانند جین پینگ است. در این دیدگاه همان طور که روزنامه "خلق"، نهاد حزب کمونیست چین نوشته است تغییر قانون اساسی ضرورتا به معنی ریاست جمهوری مادام‌العمر نیست.

اما مخالفان مادام العمر شدن ریاست جمهوری جین پینگ می‌گویند که تصویب این قانون به نوعی حکمرانی مطلقه بر چین را نهادینه می‌سازد .به گفته آن‌ها ، پکن از زمانی که جین پینگ در اواخر 2012 بر قدرت مسلط شد بر مخالفان و منتقدان داخلی بیشتر سخت گرفت و بی تردید با برداشته شدن محدودیت بر دوره ریاست جمهوری و مادام العمر شدن این مسند فرهنگ چاپلوسی جانشین نقد سازنده و تشدید سانسور و خفقان سیاسی در داخل می‌شود و شاید تکرار دوران تلخ و تکرار فجایعی مانند طرح «جهش بزرگ به سمت جلو» در دهه 1950 و «انقلاب فرهنگی» در دهه بعد (1976-1966) که دانشگاهیان و مسئولان به طور فزاینده از ابراز دیدگاه‌هایی متفاوت با رهبری حزب خودداری می‌کردند، باشیم.ترس منتقدان آن است که با تصویب این طرح هرگونه حرکت قدرت در آینده موجب شک و تردید مقامات در داخل یا خارج از حزب شود و بدون توجه به منبع قدرت به سرعت با آن برخورد حذفی شود.جود بلانشت، پژوهشگر مسائل سیاسی چین می‌گوید: «این یک گام خیلی مهم به سوی تبدیل شدن چین به نظام (حکمرانی) یک نفره است. با توجه به اهمیت چین در اقتصاد جهانی و موسسات بین المللی، تاکید بیش از حد بر این نکته که این مسئله برای آینده چین و جهان چه اتفاق مهمی است، دشوار است.» در بعد خارجی مسئله مادام العمر شدن ریاست جین پینگ نیز باید گفت که از زمان روی کار آمدن ترامپ جنگ تجاری میان چین و آمریکا به شدت تشدید شده است که این موضوع تا حدود زیادی به علت سیاست‌های موفقیت آمیز اقتصادی چین در دوران جین پینگ بوده که توانسته است موقعیت مسلط آمریکا در جهان را به چالش بکشد. موضوعی که کانون راهبرد امنیت ملی آمریکا را به سمت مقابله با توسعه طلبی چین در شرق آسیا سوق داده است. در این شرایط تداوم حکمرانی جین پینگ طبیعتاً به معنای افزایش تنش‌های غرب و پکن در آینده خواهد بود.به هر روی به نظر می‌رسد که با توجه به کارنامه موفق شی جین پینگ و همچنین روند تحولات بین المللی ،ثبات در عالی ترین سطح سیاسی در چین می‌تواند حرکت مدیریت شده بیدار شدن اژدهای چینی را به دنبال داشته باشد. چینی‌ها بعد از یک دوره انزواگرایی و تاکید بر زیر ساخت‌های اقتصادی در آستانه ورود به عرصه بین المللی به عنوان یک ابرقدرت جدید هستند و در چنین شرایطی بهترین مولفه می‌تواند ثبات سیاست‌های سیاست گذاران باشد. موضوعی که طبیعتا با مخالفت و نگرانی‌هایی نیز همراه است.

اکنون سوال این است که آیا دوره جدیدی در نظام بین الملل آغاز شده است ؟ دوره ای که در آن الگوی حکمرانی مبتنی بر افزایش ثبات و ثروت در حال گرفتن جای دموکراسی است؟ درست بیخ گوش چینی‌ها از مدت‌ها قبل ولادیمیر پوتین به عنوان نماینده شاخص این رویکرد در قالب راهکار‌های مختلفی همچون الگوی پوتین – مدودف و تغییر قانون اساسی مسیر خود را به پیش برده است .پوتین از اوت 1999 تاکنون همواره پست ریاست‌جمهوری یا نخست‌وزیری روسیه را در اختیار داشته‌است و به رغم انتقاد‌ها به رویکرد غیر دموکراتیک وی در طول این سال‌ها توانسته روسیه متشتت و منزوی را به کشوری تاثیر گذار در عرصه بین المللی تبدیل کند او که این روزها آماده ورود به دور دیگری از رقابت‌های تشریفاتی انتخاباتی می‌شود گفته است اگر در انتخابات پیش رو پیروز شود، تا سال 2024 یعنی تا 72 سالگی در قدرت باقی می‌ماند. تصمیم روز گذشته کنگره خلق چین نشان می‌دهد مکتب پوتین رهروان دیگری نیز پیدا کرده است که حتی کاتولیک تر از پاپ هستند. گویااین رویکرد در حال تبدیل به اپیدمی است و حتی دونالد ترامپ هم به ستایش از مادام العمر شدن دوره ریاست جمهوری در چین پرداخته و تاکید کرده است : « شاید ما هم امتحان کردیم!»

منبع: خراسان