دید و بازدیدهای کردهای ایران و عراق در نوروز/ تاثیر فرهنگ ایرانی بر جشن‌های کردستان
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ فرارسیدن عید نوروز برای همه اقوام ایرانی، نوید روزهای خوش و ایام سرزندگی است و در این میان کردها به‌عنوان اقدامی اصیل و نجیب که در بخش غربی کشور عزیزمان سکونت دارند و به نوعی جزو مرزبانان غیور ما محسوب می‌شوند، همواره میزبانان خوبی برای میهمانان از سایر نقاط کشور بوده‌اند.
اما در آن سوی مرزها و در کشور برادر عراق، کردها وضعیت کمی متفاوت از کردهای ایران دارند. کردهای عراق همواره و در دوره‌های حکومت‌های قبلی از وضعیت خفقان حاکم رنج می‌بردند و حتی در ایام نوروز نمی‌توانستند شادی و خوشحالی خود را به‌طور آشکارا و با آداب و رسوم خاص خود بیان کنند.
این موضوع و آداب و رسومی که کردهای عراق در ایام نوروز دارند، لباس‌هایی که می‌پوشند و غذاهای مخصوصی که در ایام نوروز طبخ می‌کنند، زمینه‌ای شد تا گفت‌وگویی نوروزی با ناظم دباغ، رئیس دفتر اقلیم کردستان عراق در تهران داشته باشیم.
دباغ که از سال 1386 تاکنون مسئولیت ریاست دفتر اقلیم کردستان عراق در ایران را برعهده دارد، درباره آداب و رسوم و اشتراکات فرهنگی میان ایران و کردهای عراق گفت: «عید نوروز عید میهنی و ملی محسوب می‌شود به‌ویژه در اقلیم کردستان عراق. در زمان نوروز در قدیم آنچه که یادمان است این بود که شب‌ها بعد از غروب بالای کوه، تپه یا پشت بام می‌رفتیم و آتش درست می‌کردیم این در واقع به یاد همان آتشی بود که کاوه روشن است. در زمان حکومت‌های گذشته عراقی چنین آزادی به کردها داده نمی‌شد تا جشن‌های ملی و میهنی خود را انجام دهند به همین خاطر مردم بیشتر در خیابان‌ها به یکدیگر تبریک می‌گفتند و برخی‌ها غذای مخصوص نوروز درست می‌کردند و به دیدار یکدیگر می‌رفتند.
وی در ادامه تصریح کرد: «وقتی جشن و آهنگ می‌گیریم و به سرور می‌نشینیم این مورد یادآور بازی ضحاک و کاوه است و کردها به صورت سیاه‌نمایی آن را اجرا می‌کنند.»
به گزارش آنا، کردها معتقدند سنت برگزاری نوروز به ضحاک، اسطوره ایرانی و پادشاه ستمگری که مغز جوانان را به خورد ماران سر دوشش می‌داد، برمی‌گردد. آهنگری با نام کاوه که همه فرزندانش، به جز یکی از آن‌ها، قربانی اشتهای سیری‌ناپذیر مارهای ضحاک شده بودند، گروهی از مردم روستایش را گرد هم می‌آورد و قصد جان شاه ستمگر را می‌کند. پس از پیروزی بر ضحاک ماردوش، کاوه بر فراز کوهی چندین مشعل می‌افروزد تا به مردم روستا پیام دهد که اکنون آزاد و ایمن‌اند.
ناظم دباغ افزود: «بعد از قیام مردم علیه حکومت‌های قبلی که نمی‌گذاشتند مردم عید نوروز را جشن بگیرند، عید نوروز شکل دیگری به خود گرفت و در این روزها مردم همه جمع می‌شوند و به تفرجگاه‌ها می‌روند و هر کس با امکاناتی که در اختیار دارد غذا درست می‌کند و به تفریح می‌پردازند و برخی اوقات با خواندن آهنگ و رقص عید نوروز را زنده نگه می‌دارند.»
وی در پاسخ به این سوال که «کردها بیشتر به کدام مکان‌های تفریحی می‌روند؟»، گفت: «هر کس در شهر خود مراسم و آداب و رسوم را انجام می‌دهد ولی برخی‌ها هم هستند که در فرصت چهار روزه تعطیلات نوروز به زیارت می‌روند. شهر خاصی مد نظر نیست ولی مردم به شهرستان‌های اقلیم سفر و با خانواده‌های خود دیدار می‌کنند به همین مناسبت نوروز هر فرد با همه امکاناتی که در اختیار دارد خود را می‌آراید و زن و مرد لباس‌های سنتی می‌پوشند.»
رئیس دفتر اقلیم کردستان عراق در ایران درباره تردد در مرزها میان ایران و عراق در ایام عید گفت: «در حال حاضر هیچ مشکلی برای تردد و دیدار میان کردهای ایران و عراق وجود ندارد ولی در حکومت‌های قبلی محدودیت وجود داشت و مردم نمی‌توانستند آشکارا جشن بگیرند و با خانواده‌های خود دیدار کنند.»
دباغ درباره غذاهای سنتی کردها در ایام نوروز گفت: «ما معمولا دلمه با برگ مو داریم برگ چغندر و بادمجان و گوجه و کدو می‌پزیم ولی اگر برگ مو باشد بیشتر از این مورد استفاده می‌کنیم چرا که برگ مو بیشتر در مناطق گرمسیری به عمل می‌آید و طبعا در ایام نوروز امکان برداشت برگ مو وجود دارد ولی در کل غذای خاصی برای این ایام وجود ندارد.»
ناظم دباغ در پاسخ به این سوال که «در ایام عید نوروز کجا می‌روید؟»، جواب داد: «اگر فرصتی باشد ایام عید برای دیدار بستگان و اقوام به اقلیم کردستان بازمی‌گردم و روزهای معمولی نیز در دفتر کارم هستم.»
دباغ درباره این که «آیا مناسبتی شبیه سیزده به‌در در ایران، در اقلیم کردستان نیز وجود دارد؟»، گفت: «کردهای عراق چنین رسمی ندارند ولی در طرف ایرانی این موضوع مشاهده می‌شود که کردها روز 13 فروردین به دامن طبیعت می‌روند و به تفریحات سالم می‌پردازند. جشن نوروز بیشتر به فرهنگ ایرانی مربوط می‌شود ولی بر روی آهنگ‌های کردی نیز تاثیر گذاشته و باعث شده در این زمینه آهنگ‌های متنوعی تولید و پخش شود.»
انتهای پیام/