دورهمی پرهزینه امنیت جهانی زیر سایه جنگ

گروه بین‌الملل خبزگزاری آنا؛ کنفرانس امنیتی مونیخ امسال روز جمعه 27 بهمن (16 فوریه 2018) در هتل بایریشر هوف در شهر مونیخ آغاز به کار کرد. کنفرانس امنیتی مونیخ که امسال پنجاه‌ و چهارمین دوره آن برگزار می‌شود امروز یکشنبه 29 بهمن (18 فوریه 2018) به کار خود پایان می‌دهد.
این همایش در سال 1962 توسط ادوارد هاینریش فن کلایست اشمنتسین، نظامی سرشناس آلمانی بنیان گذاشته شد و از سال 1963 همه ساله در شهر مونیخ برگزار می‌شود. این کنفرانس که یکی از مهم‌ترین همایش‌های جهان به‌شمار می‌رود، جنبه اجرایی ندارد و بیشتر مشورتی است.

این کنفرانس در کنار اجلاس مجمع جهانی اقتصاد که همه ساله در شهر داووس در سوئیس برگزار می‌شود و همچنین در کنار اجلاس غیررسمی گروه بیلدربرگ که شامل قدرتمندترین و با نفوذترین افراد در زمینه‌های سیاست، اقتصاد و رسانه جهان است و هر ساله به صورت کاملاً خصوصی و محرمانه در نقطه‌ای از جهان برگزار می‌شود، سه گردهمایی بزرگ سالیانه میان سیاستمداران، سرمایه‌داران و صاحبان رسانه‌های مطرح جهانی را تشکیل می‌دهند. در این کنفرانس قرار است که در کنار مسائل مربوط به سیاست خارجی، امنیت، پیمان ترانس آتلانتیک، خلع سلاح و دفاع، موضوعات دیگری همچون جنگ سوریه، خاورمیانه، اختلافات بین کشورهای خلیج فارس، برنامه هسته‌ای کره شمالی، روابط روسیه و آمریکا با اتحادیه اروپا، آینده اتحادیه اروپا و امنیت سایبری، مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهند گرفت.

شرکت‌کنندگان در این کنفرانس، در حاشیه نشست‌های رسمی مذاکرات دو جانبه نیز انجام خواهند داد.
وزارت دفاع آلمان و بخش مطبوعاتی دفتر صدراعظم این کشور، مبلغی بیش از یک میلیون یورو برای این همایش که تحت پوشش بخش خصوصی است، به عنوان کمک نقدی هزینه می‌کنند. همچنین دویچه بانک بزرگترین بانک آلمان و شرکت نفت جمهوری آذربایجان (سوکار) از حامیان مالی این کنفرانس هستند.

کنفرانس امنیتی مونیخ به یکی از مجامع بین‌المللی مهم در عرصه امنیت جهانی تبدیل شده‌ است و به دلیل تشابه کمی و کیفی و بازتاب‌های آن با مجمع جهانی اقتصاد، به داووس امنیتی نیز شهرت دارد.
کنفرانس امسال با سخنرانی ولفگانگ ایشینگر رئیس فعلی کنفرانس امنیتی مونیخ به‌طور رسمی آغاز شد. وی در این سخنرانی تاکید کرد که با عقب‌نشینی سیاست بین‌المللی آمریکا به‌عنوان قدرت نظم جهانی، فقدان حضور پلیس جهانی حس می‌شود. دبیرکل کنفرانس اعلام کرد که جهان امروز ملتهب است و باید انتظار جنگ‌های جدیدی را در جهان داشت. وولفگانگ ایشینگر گفت که احتمال بروز این جنگ‌ها در ده سال گذشته تاکنون، به این اندازه زیاد نبوده است. به گفته ایشینگر افزایش بی‌سابقه تنش‌ها بین روسیه و ایالات متحده آمریکا یکی از مهمترین دلایل بروز جنگ در جهان است.

بنا بر اعلام رسمی برگزارکنندگان امسال کنفرانس امنیتی مونیخ، مسائلی مثل امنیت سایبری، امنیت انرژی و همچنین امنیت بهداشت و سلامت دستور کار اصلی کنفرانس سال 2018 است؛ هر چند معمولا دیگر چالش‌های بین المللی نیز در این گفت‌وگوهای سه روزه مطرح می‌شوند.

مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا جیمز متیس وزیر دفاع، هربرت مک‌مستر مشاور امنیت ملی کاخ سفید، مایک پمپئو رئیس سازمان سی‌آی‌ای، جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا، وندی شرمن معاون پیشین وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی، ارنست مونیز وزیر پیشین انرژی دولت باراک اوباما، هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، ترزا می نخست وزیر بریتانیا، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی، عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی و همچنین آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، استفان دی میستورا نماینده ویژه آن سازمان در امور سوریه و ینس استولتنبرگ دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، از جمله سرشناس‌ترین مقامات ارشد کشورها و نهادهای بین‌المللی هستند که در این کنفرانس به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت.
در سال 2017 ولفگانگ ایشینگر رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ چند روز پیش از آغاز کنفرانس، گزارش سالانه کنفرانس امنیتی مونیخ را با عنوان «پساحقیقت، پساغرب، پسانظم» منتشر کرد که در آن درباره خطرات رشد پوپولیسم برای امنیت جهانی و بی‌ثباتی محیط امنیتی بین المللی از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون، به عنوان مهم‌ترین مسائل مورد بحث کنفرانس معرفی شده بودند. اما بسیاری از سخنرانی‌های مقامات دعوت‌شده به این کنفرانس با بی‌اعتنایی به محور برگزاری کنفرانس، مسائل فرافکنانه‌ای را علیه دولت ایران و دولت‌ها و نیروهای متخاصم کشور خود مطرح کردند.

پنس، معاون دونالد ترامپ، در نشست امنیتی مونیخسال 2017 در تکرار ادعاهای همیشگی مقامات آمریکایی ایران را در کنار کره‌شمالی یک تهدید برای امنیت و شیوه زندگی غربی خواند. پنس ادعا کرد که ایران به عنوان اصلی‌ترین کشور حامی تروریسم همچنان به بی‌ثبات کردن منطقه خاورمیانه ادامه می‌دهد و رفع تحریم‌های هسته‌ای به ایران کمک کرده است که منابع بیشتری برای این کار در اختیار داشته باشد.

همچنین وزیر دفاع اسرائیل در نشست سال 2017 گفت که مشکلات خاورمیانه را می‌شود در سه کلمه ایران، ایران و ایران خلاصه کرد. او گفت چشم‌انداز مطلوبش همکاری منطقه‌ای در مقابل ایران است.

ظاهراً جو سیاسی سنگین حاکم ناشی از سیاست‌های دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی بر اتحادیه اروپا و همچنین اصرار دولت آلمان به رهبری آنگلا مرکل برای حفظ بقای این اتحادیه، موجب از بین رفتن اثرگذاری قابل توجه این کنفرانس، بر روند امنیتی جهان و کاهش سیاست‌های جنگ‌افروزانه و تفرقه‌افکنانه دولت‌هایی شده است که در این کنفرانس، بیش از هر چیزی به دنبال پیدا کردن یک مقصر، برای بروز جنگ‌هایی هستند که خود یا آغازگر و یا مهم‌ترین حامیان ادامه این بحران‌های جهانی بوده‌اند.

در سال‌های قبل نیز این کنفرانس همواره با عناوین و طرح موضوعات نسبتاً مهمی آغاز به کار کرده است اما در نهایت مقامات هر کشوری به بیان دیدگاه‌های یکطرفانه خود می‌پرداخته‌اند. دیدگاه‌هایی که در سال‌های اخیر منشاء بروز اختلافات و جنگ‌های خانمان سوز در نقاط مختلف جهان از جمله خاورمیانه بوده است. در واقع منافع برخی از دولت‌های حامی برگزارکننده‌های این کنفرانس، خود عامل نابودی مولفه امنیت در جهان است و تمایل آنان به برگزاری و شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ، دلیلی جز بیان مواضع اقتدارگرایانه علیه کشورهای مستقل (نظیر ایران) و یا توجیه دولت‌های که به نوعی رقیب منطقه‌ای برای یکدیگر محسوب می‌شوند (نظیر اظهارات سال‌های اخیر نخست وزیر بریتانیا برای آغاز فرآیند خروج از اتحادیه اروپا)، ندارد.

*یاسر احمدوند