اختصاص بودجه 2 میلیارد و 500 میلیون ریالی برای بین‌المللی شدن پژوهشگاه رنگ و پوشش

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا - پروین طالبیان؛ براساس برنامه وزارت علوم برای حرکت در مسیر بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، نه پژوهشگاه به عنوان پایلوت برای قرار گرفتن در تراز جهانی انتخاب شده‌اند. یکی از این پژوهشگاه‌ها، موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش است. این پژوهشگاه در حوزه رنگ فعال است و براساس توافق وزارت علوم قرار است این در حوزه بین‌المللی با کشورهایی مانند فرانسه،‌ایتالیا و کانادا در حوزه شیمی رنگ همکاری داشته باشد.

«فروش فناوری» یکی از اولویت‌های مهم تعریف شده برنامه این پژوهشگاه است. برای اطلاع از برنامه‌های دیگر پژوهشگاه در حوزه بین‌المللی شدن با دکتر زهرا رنجبر، رئیس موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش به گفت‌وگو نشسته‌ایم. وی نخستین استاد تمام در گرایش علوم و تکنولوژی رنگ است و دکتری مهندسی پلیمر-صنایع رنگ از دانشگاه امیرکبیر دارد و از آبان 1394 تا‌کنون در این موسسه پژوهشی مشغول به فعالیت است.

پیش از این نیز رئیس پژوهشگاه مهندسی شیمی و پلیمر و معاون امور بین‌الملل دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی از برنامه‌های خود در مسیر بین‌المللی شدن دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها گفته بودند و در ادامه این پرونده مشروح گفت‌وگو با رئیس موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش را می‌خوانید:

* مختصری درباره فعالیت‌های موسسه پژوهشی علوم فناوری رنگ و پوشش بفرمایید.

- پژوهشکده صنایع رنگ در سال 1377 با در اختیار داشتن دو اتاق در ساختمان معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت فعالیت‌های خود را آغاز کرد و اولین سرپرست این موسسه آقای دکتر علی‌اصغر صباغ الوانی بوده است. پس از فعالیت و هسته‌گذاری اولیه پژوهشکده شامل تاسیس، تدوین اساسنامه، خرید ساختمان، بودجه و تشکیلات، کتابخانه، گروه‌های پژوهشی، استخدام و استقرار اعضای هیات علمی و کارمندان به فعالیت خود ادامه داد. این مرکز علمی-پژوهشی با تلاش و کوشش اعضای هیات علمی، کارشناسان، کارکنان و کادر مدیریتی خود در سال 1390 به موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ ارتقا یافت و نام آن به موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش در سال 1391، تغییر یافت.

هم‌اکنون موسسه داری سه پژوهشکده به نام‌های پژوهشکده پوشش‌های سطح و فناوری‌های نوین، پژوهشکده مواد رنگزا و پژوهشکده فیزیک رنگ بوده و با جذب افراد متخصص و مجرب در سطوح دکتری و کارشناسی‌ارشد در رشته رنگ و صنایع وابسته به آن، در این مدت اندک از بدو تاسیس توانسته است در زمینه‌های تحقیقاتی و آموزشی با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و صنعتی همکاری موثری کند و در برطرف کردن مشکلات صنایع رنگ گام‌های مثبتی بردارد.

در این مرکز پژوهشی، علمی و آموزشی بیش از 75 دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، و در 3 رشته وابسته به علوم و فناوری رنگ مشغول به تحصیل هستند.

موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش با امید به ایجاد و توسعه دانش و فن مورد نیاز کشور در تمامی زمینه‌های تخصصی رنگ بنا نهاده شد. موسسه تاکنون چالش‌های متفاوت و فراوانی را پشت سر گذاشته و اکنون آمادگی بیشتری دارد تا با حرکت در مرزهای دانش و تولید، با حمایت از صاحبان ایده، حل مشکلات صنعت رنگ، کشف دانش فنی و بُعد آخر فناوری رنگ که عمدتاً در دست کشورهای پیشرفته است، نقش محوری و سازنده خود را ایفا کند.

* برنامه موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش در راستای طرح ارتقاء به سطح تراز بین المللی چیست؟

- طبق بررسی­‌ها و پیش‌­بینی­‌های انجام گرفته در اردیبهشت سال 1396 درباره موارد مطروحه در جدول شاخص‌های ‌33گانه اقداماتی در دستور کار قرار گرفت. از جمله فعالیت­‌های قابل توجهی که در سال جاری توسط گروه همکاری‌های علمی بین‌الملل موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش در راستای اجرای شاخص‌های 33 گانه برای حرکت در راستای برنامه طرح ارتقای پژوهشگاه­‌ها به سطح تراز بین­‌الملی، انجام گرفته است، توسعه فعالیت دفتر همکاری‌­های بین‌المللی است.

در همین راستا برای انعقاد یک تفاهم­‌نامه بین‌المللی با دانشگاه لورین فرانسه (university of Lorraine)، یکی از اعضای هیات علمی موسسه به عنوان نماینده به فرانسه اعزام شد تا امضای رئیس دانشگاه فرانسوی را دریافت کند. خوشبختانه این تفاهم‌نامه منعقد شد و مقدمات اجرای آن در حوزه رنگ حال فراهم آمدن است.

تفاهم­‌نامه ­بین‌المللی پژوهشگاه با دانشگاه‌های کانادایی و ایتالیایی و فرانسوی

رایزنی برای انعقاد یک تفاهم­‌نامه ­بین‌المللی با دانشگاه کبک کانادا (University of Quebec at Chicoutimi) انجام شد و در این راستا متخصصین مربوطه به موسسه دعوت و پیش‌­نویس تفاهم‌­نامه تاییدشده توسط وزارت عتف به آنان ارائه شد. انعقاد این تفاهم­‌نامه در حال حاضر توسط رئیس گروه همکاری­‌های علمی و بین­‌المللی موسسه در حال پیگیری است.

همچنین با هدف اجرایی کردن تفاهم‌نامه منعقد‌شده با دانشگاه ترنتو ایتالیا )University of Trento( کارگاه تخصصی مشترک بین‌المللی با عنوان "Nanostructures: Characterization and Application in Corrosion Protection " با حضور سه استاد دانشگاه ترنتوی ایتالیا در آبان سال جاری برگزار شد و سپس در نشستی تخصصی با حضور رئیس گروه همکاری­‌های علمی و بین‌­المللی موسسه موضوع همکاری مشترک با این دانشگاه از طریق برنامه‌های Horizon 2020، Erasmus Plus، طرح بین‌­المللی مشترک و تبادل دانشجوی تحصیلات تکمیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

همچنین در راستای همکاری با ایرانیان غیرمقیم از آقای دکتر پاسبخش عضو هیات علمی دانشگاه موناش )Monash University( مالزی برای ارائه کارگاه بین‌­المللی با عنوان "Smart and Self-healing Coatings for Built Environment Applications" دعوت به عمل آمد و در پایان کارگاه در یک نشست تخصصی با حضور رئیس گروه همکاری‌های علمی و بین‌­­المللی موسسه روش‌های مختلف توسعه همکاری­‌های علمی و بین­‌المللی با دانشگاه موناش پیشنهاد و بررسی شد.

همچنین گروه همکاری‌های علمی و بین­­‌المللی موسسه اقدام به دعوت از یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه نورث همپتون برای برگزاری یک کارگاه تخصصی بین­‌المللی برای اعضای هیات علمی و دانشجویان کرد. پیش‌تر تفاهم‌نامه‌ای فیمابین موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش و دانشگاه نورث همپتون انگلیس منعقد شده است.

بررسی مقاله‌های اعضای هیات علمی موسسه درباره مقاله مشترک با محققان خارجی و متخصصان ایرانی مقیم خارج از کشور در 5 سال اخیر انجام شده و در راستای تأمین بند 2 شاخص‌های 33 گانه پژوهشگاهی (تعداد مقالات مشترک با محققان خارجی و متخصصان ایرانی مقیم خارج از کشور در 5 سال اخیر) برنامه‌­ای برای تشویق اعضای هیات علمی دارای مقاله مشترک بین­‌المللی در قالب شرایط و میزان حمایت دریافتی پژوهشکده و یا اعضای هیات علمی متقاضی در حال تدوین است.

تاکنون 11 نفر از دانشجویان موسسه در قالب فرصت مطالعاتی و یا طرح مشترک فعالیت بین­‌المللی داشته­‌اند.

* چه برنامه‌هایی تا پایان یکسال در نظر گرفته‌اید؟

- با توجه به فرصت محدود باقیمانده تا پایان سال 1396، اولویت‌­بندی برنامه‌­ریزی گروه همکاری­‌های علمی و بین‌المللی موسسه مبتنی بر دستیابی به قابل حصول‌ترین اهداف پیش رو است، لذا نخستین گام موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش برای ارتقا به سطح تراز بین‌المللی و در زمان باقیمانده تا پایان سال 96، دستیابی به این اهدافی چون تدوین شیوه‌نامه­ جامع برای فرصت‌های مطالعاتی کوتاه مدت خارج از کشور است.

تدوین شیوه‌نامه­ جامع برای فرصت‌های مطالعاتی کوتاه مدت خارج از کشور و فرصت‌های تحقیقاتی و پسادکتری برای ارائه به اعضای هیات علمی ماسسه از اولویت­‌های جلسات شورای همکاری­‌های علمی و بین‌المللی بوده است. در این جلسات شرایط و موارد مورد نظر از آیین‌نامه‌­های موجود تدوین شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری استخراج به اطلاع اعضای شورا رسانیده شده و نظرات­‌ پیشنهادی دریافت و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

طبق برنامه‌­ریزی انجام شده شیوه‌نامه­‌های مربوط به فرصت مطالعاتی کوتاه مدت خارج از کشور و فرصت‌­های تحقیقاتی و پسادکتری تا اوایل سال آتی به تصویب شورای همکاری‌های علمی و بین‌المللی مؤسسه رسیده و برای اجرایی کردن هرچه سریع‌تر شاخص‌های فرصت مطالعاتی خارج از کشور و فرصت‌های تحقیقاتی و پسا‌دکتری در سال آینده در دستور کار موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش قرار خواهد گرفت.

دستیابی به نمایه استنادیISI در راستای اجرایی نمودن بند 17 شاخص­‌های 33 گانه پژوهشگاهی به منظور ارتقای سطح نشریه تخصصی PCCC، منتشر شده توسط موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش، از اولویت­‌های دیگر این موسسه است.

بدیهی است یکی از مهمترین برنامه­‌های گروه همکاری­‌های علمی و بین‌­المللی موسسه میزان نظارت بر پیشرفت برنامه­‌های مصوب پژوهشگاه در زمینه طرح ارتقای و تبدیل 5 دانشگاه و پژوهشگاه برتر کشور به سطح بین­‌الملل (بند 27 شاخص‌های 33 گانه پژوهشگاهی) است.

* در حوزه ثبت‌ اختراعات و فروش دانش فنی چه اقداماتی انجام خواهید داد؟

- اعلام دقیق مراحل و شروط ثبت اختراعات بین­‌المللی و حمایت­‌های تشویقی در نظر گرفته شده از اعضای هیات علمی و تسهیل و انجام امور مربوط به آن از طریق دفتر ارتباط با صنعت مؤسسه و تعیین جهت‌گیری پژوهشکده‌ها و اعضای هیأت علمی در راستای ثبت اختراعات خارجی با رویکرد تبدیل به فناوری قابل فروش که در بند 22 شاخص­‌های 33 گانه پژوهشگاهی آمده است، مدنظر پژوهشگاه است.

همچنین در راستای دستیابی به بندهای یک و دو شاخص‌­های 33 گانه پژوهشگاهی یعنی شرکت در نمایشگاه­‌های تخصصی بین‌‌المللی و مقدمات فروش دانش فنی برای کسب درآمد، برای توسعه و دستیابی به هدف فروش فناوری­‌های موسسه، این موسسه شرکت در نمایشگاه‌­های بین­‌المللی کشورهای همسایه را در برنامه آتی خود قرار داده است. این اقدام با هدف فروش دانش فنی برای کسب درآمد و نیز بازاریابی و معرفی فناوری­‌های مربوط به پژوهشکده­‌های موسسه که قابلیت فروش و یا ارائه به صنعت را دارند، است.

* از حمایت‌های تشویقی برای اعضای هیات علمی گفتید؛ برای تشویق و حمایت از اعضای هیات علمی چه تدابیری اندیشیده‌اید؟

- در راستای تأمین بند 11 توافقنامه، باید از اعضای هیات علمی با بیش از 1000 استناد یا اساتیدی که در ردیف دانشمندان برتر جهان قرار دارد حمایت شود، پژوهشگاه نیز در این مسیر طرح ارتقای توانمندسازی آزمایشگاهی و حمایت مالی از طرح‌های پژوهشی اساتید را در دستور کار قرار داده است و این موضوع را به همه اساتید اعلام کرده‌ایم تا اساتید انگیزه بیشتری برای انجام طرح‌های تحقیقاتی داشته باشند.

* بودجه مورد نیاز شما برای بین‌المللی شدن چیست؟

- بودجه­‌ای معادل 2 میلیارد و 500 میلیون ریال برای اجرای موارد ذکر شده در نظر گرفته شده است که در صورت اجرایی شدن قرارداد بین‌المللی‌شدن امکان توسعه فعالیت­‌ها فراهم خواهد شد.