چه کسانی نیاز به تعویض زانو دارند؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، دکتر امین مرادی در پنجمین کنگره بین المللی دو سالانه انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیب‌های ورزشی گفت: هدف اصلی این کنگره جراحان ارتوپدی، متخصصان پزشکی ورزشی و متخصصان مرتبط با پزشکی ورزشی از جمله متخصصان توانبخشی، فیزیوتراپیست‌ها و سایر کارکنان مرتبط پزشکی خواهند بود تا در زمینه جراحی زانو و آرتروسکوپی مفاصل و تمام جوانب آسیب‌های ورزشی، همچنین در زمینه روش‌های درمانی محافظه کارانه و تکنیک‌های جراحی و مداخلات درمانی با کمترین میزان تهاجمی، دانش خود را گسترش داده و مهارت‌های جراحی خود را ارتقا بخشند.

وی ادامه داد: زانو بزرگترین مفصل بدن است. زانو درد یکی از دردهای رایجی است که ممکن است در افراد پیر، جوانان، کودکان و ذوران بارداری زنان اتفاق افتد. امروزه هر سال بیش از یک میلیون تعویض مفصل زانو در دنیا انجام می‌شود.

متخصص ارتوپدی خاطرنشان کرد: تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی زانو Knee arthroplasty هم می‌گویند نوعی جراحی است که در آن سطح مفصلی استخوان‌های ران و ساق در مفصل زانو را با یک سطح مصنوعی جایگزین می‌کنند.

مرادی ادامه داد: در صورتی که شدت درد آرتروز زانو، توانایی بیمار را برای انجام دادن کارهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله، سوار ماشین شدن و نشستن روی صندلی کاهش دهد و درد در زانو هنگام استراحت هم وجود داشته باشد و با دارو هم از بین نرود و یا بیمار تحمل مصرف دارو را نداشته باشد با توجه به بررسی کلی شرایط، پزشک عمل تعویض را به بیمار پیشنهاد می‌کند با این هدف که دردی که در زانو بر اثر ساییدگی و آرتروز، روماتیسم و یا تخریب سطح مفصلی ایجاد شده است از بین برود، دامنه حرکتی مطلوب در مفصل زانو بدست آید و تغییر شکل‌های ایجاد شده در اندام اصلاح شود.

عضو هیات مدیره انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیب‌های ورزشی اظهار کرد: وقتی غضروف مفصلی زانو به هر علتی تخریب شود حرکت مفصل دردناک شده و مفصل دچار خشکی و محدودیت حرکتی می‌شود. در این وضعیت می‌توان با تعویض سطوح مفصلی حرکات مفصل را بهتر کرده و درد را از بین برد. در شرایط ایده‌آل عمر پروتزهای زانو بین 15 تا 20 سال است که پس از آن می‌توان پروتز دیگری را جایگزین کرد. البته عمل جراحی دوم دشواری‌های خاص خودش را دارد. به همین خاطر به افراد توصیه می‌شود در صورت امکان بعد از 60 الی 65 سالگی برای عمل تعویض مفصل زانو اقدام کنند مگر این که درد زانو عملکرد فرد را مختل کند.

وی درباره عوارض جراحی تعویض مفصل زانو، بیان کرد: عمل جراحی تعویض مفصل زانو یا پروتز زانو، در غالب موارد، بدون عارضه است و بیمار پس از آن می‌تواند زندگی فعالی داشته باشد. با این حال مانند هر عمل جراحی دیگری، تعویض مفصل آسیب دیده زانو و گذاشتن مفصل مصنوعی نیز ممکن است با عوارض احتمالی همراه باشد. اگر چه احتمال عفونت مفصل مصنوعی زانو بعد از تعویض مفصل کمتر از دو درصد است، ولی به علت اینکه در صورت وقوع بسیار دردسر ساز است، اقدامات سختگیرانه زیادی صورت می‌گیرد تا عفونت ایجاد نشود، با این حال احتمال عفونت در کسانی که زخم‌های پوستی دارند، کسانی که عفونت ادراری یا تنفسی دارند، کسانی که مشکلات و عفونت‌های دهانی و دندانی دارند و در بیماران دیابتی کنترل نشده و روماتیسمی بیشتر است.

مرادی افزود: اگر سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف باشد احتمال عفونت بعد از جراحی مفصل زانو بیشتر است.

وی تصریح کرد: شایع ‌رین عارضه که بالقوه می‌تواند بسیار خطرناک باشد، لخته شدن خون در رگ‌های اندام تحتانی و لگن است. احتمال این عارضه در هر عمل جراحی بزرگی که در اندام تحتانی انجام می‌شود وجود دارد. خطر این عارضه این است که در صورت وقوع، لخته خون می‌تواند به طرف ریه (آمبولی ریه) و قلب حرکت کرده و در کارکرد آنها اختلال ایجاد کند. برای پیشگیری از ایجاد این لخته‌ها، از داروهای خاصی استفاده می‌شود.

عضو هیات مدیره انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیب‌های ورزشی خاطرنشان کرد: یکی از عوارض مهم‌ بعد از تعویض مفصل زانو، عدم امکان خم کردن زانو به اندازه کافی است. در حالی که پس از جراحی انتظار می‌رود زانو بتواند حدود 110 درجه خم شود، ولی ممکن است به علت چسبندگی بافت‌های نرم اطراف زانو بعد از عمل جراحی و یا محدودیت حرکتی شدیدی که بیمار از قبل از عمل جراحی داشته است، حرکت زانو بعد از عمل به این حد نرسد.

مرادی با اشاره به اینکه پوکی استخوان، سبک زندگی شهری و کاهش فعالیت پایین در زنان می‌تواند سبب افزایش احتمال بروز آرتروز زانو در زنان شود، گفت: وزن بالا علاوه بر آنکه باعث تخریب مفصل طبیعی زانو می‌شود، روی مفصل مصنوعی نیز اثر مخرب دارد. همچنین در افراد چاقی که به بیماری‌هایی از قبیل فشارخون یا دیابت کنترل نشده مبتلا هستند، انجام تعویض مفصل زانو، ریسک به شمار می‌آید.

گفتنی است؛ پنجمین کنگره بین المللی دو سالانه انجمن جراحی زانو، آرتروسکوپی و آسیب‌های ورزشی تا ۲۸ بهمن 96 در مرکز همایش‌های بین المللی جزیره کیش با حضور متخصصان جراحی زانو از ۵ قاره جهان در حال برگزاری است.