ایران دومین کشور تولید کننده داروی فاکتور ۷ در دنیا

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، تولید دارو و واکسن‌های مختلف از نشانه‌های رشد و پیشرفت یک کشور است؛ موضوعی که بر اساس آمار ایران پس از انقلاب اسلامی توانسته روند آن را به سرعت طی کند و در حال حاضر دومین کشور دنیا از لحاظ تولید داروی فاکتور 7 و به طور کلی در رتبه دوم آسیا از لحاظ تولید دارو قرار دارد.

در آستانه دهه مبارک فجر و برای آگاهی از رشد و پیشرفت ایران در حوزه زیست فناوری با مصطفی قانعی دبیر ستاد زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به گفت‌وگو نشستیم گه در ادامه متن این گفت و گو می‌آید:

آیا قبل از انقلاب اسلامی ستاد زیست فناوری وجود داشت و شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه فعالیتی داشتند؟

_قبل از انقلاب فعالیت‌های زیست فناوری تحت عنوان ستاد زیست فناوری مطلقا وجود نداشت اما بعد از آن وزارت صنایع به فکر این افتاد تا صنایع نوین از جمله زیست فناوری را گسترش دهد و از همان زمانستاد زیست فناوری تشکیل شد، در سال1384سند زیست فناوری در کنار این ستاد تدوین شد و تحت حمایت معاونت علمی کار خود را آغاز کرد.

آیا قبل از انقلاب اسلامی هم تولید دارو یا واکسن در کشور انجام می‌شد؟

_واکسن سازی فناوری از جنس زیست فناوری است؛ هرچند صنعت واکسن سازیاز حدود صد سالپیش در کشور ما ایجاد شده است اما تا بعد از انقلاب اسلامی هیچ داروی زیست فناوری در داخل کشور وجود نداشت؛ ما قبل از انقلاب در حوزه دارو به هیچ وجه فعالیتی نداشتیمو واکسن نوترکیب پس از انقلاب اسلامی تولید شد، تنها علم مربوط به واکسن و زیست فناوری ما در آن زمان واکسن‌هایی بود که برای دام‌ها تولید کرده بودیم.

اولین واکسن نوترکیب کشور در چه سالی تولید شد؟

_اولین دارو و واکسن نوترکیب داخل کشور در سال 1384 در تعداد بسیار کم تولید شد اما در سال 90 تولید دارو‌های نوترکیب اوج گرفت و تعداد آنها تا سال 96 به 20 دارو افزایش یافت، در حاضر هم ایران رتبه دوم آسیا از لحاظ تولید دارو‌های نوترکیب قرار دارد.

ایران در مقایسه با کشورهای جهان در چه رتبه‌ای قرار دارد؟

_کشور‌های دیگر به دلیل آنکه سازوکار‌های معاون علمی و فناوری و ستاد‌های مختلف ما را ندارند، علوم را به شکل آکادمی گاهی در قالب وزارت علوم یا وزارت صنعت پیش می‌برند، به جز کره جنوبی که با ساختار جدیدی شروع به فعالیت کرده و چند کشور آفریقایی که از ایران تقلید کرده‌اند ساز و کار ستاد به این شکل و معاونت علمی و پیگیری کردن وجود ندارد؛ از لحاظ زیست فناوری و تعداد شرکت‌های دانش بنیان رقیب ماکره جنوبی و ژاپن است و از لحاظ رتبه علمی در مرتبه 14ام در بین کشور‌های جهان قرار داریم البته چند سال است که در رتبه 13ام تا 16ام جدول متغیر هستیم.

برای ارتقای رتبه خود برنامه‌ای را به شورای عالی انقلاب فرهنگی تقدیم کرده‌ایم که در آن مشخص می‌شود که چگونه می‌توانیم پیشرفت کنیم و در حال حاضر این برنامه در حال بررسی است؛ در این برنامه چند هدف کلی از جمله ذخایر ژنتیکی و اخلاق زیستی، بحث مربوط به آموزش، فناوری و تحقیق به شکل کلان وجود دارد.

ساز و کار‌های معاونت علمی چگونه است؟

_ تکنولوژی‌هایی که باید در سطح بالا مورد حمایت قرار گیرند از جمله مسائل مهمی هستند که در معاونت پیگیری می‌کنیم، این تکنولوژی‌ها در آینده تعیین کننده موارد بسیار زیادی خواهند بود و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با وزارتخانه‌های مختلف در حوزه‌ فناوری‌های پیشرفته همکاری می‌کند؛ در حال حاضر حوزه‌های فناوری در بالاترین سطوح کشور مورد حمایت قرار می‌گیرند و ستاد زیست فناوری از جمله این فناوری‌هاست که برای آن ردیف بودجه و سند تصویب شده است، دولت برنامه‌های خود را در راستای آن انجام می‌دهد و همین موضوع سبب شده است تا ستاد زیست فناوری رشد قابل توجهی داشته باشد.

ستاد زیست فناوری با چند وزارتخانه فعالیت می‌کند؟

_ستاد زیست فناوری با وزارت جهاد و کشاورزی، وزارت بهداشت، وزارت صنعت، وزارت علوم و معاونت محیط زیست ارتباط مستقیم و روزمره دارد، همکاری ما با وزارت علوم به این صورت است که از پایان نامه‌های دکترایی که در راستای اهداف ستاد زیست فناوری باشند، حمایت می‌کنیم و این حمایت‌ها به صورت مالی و به مبلغ 20 میلیون تومان است که از ستاد زیست فناوری دریافت می‌کنند، همچنین پایان‌نامه‌هایی که در راستای اولویت‌های ستاد زیست فناوری باشند به شرکت‌های دانش بنیان و کارخانه‌ها متصل می‌شوند.

در خصوص همکاری‌های ستاد زیست فناوری با وزارت آموزش و پرورش باید بگویم کهخوشبختانه جشنواره زیست فناوری دانش آموزی و کارسوق‌های دانش آموزی ایجاد شدند و کتاب‌های زیست فناوری هم در این حوزه تدوین شده‌اند، در کنار این‌ها شرکت‌های تولیدکننده انیمیشنشروع به کار کرده‌اند همچنینآزمایشگاه‌های فناوری در حد دانش آموزان ایجاد شده و مربیان به تدریس دروس زیست فناوری در آنجا می‌پردازند؛ به طور کلی می‌توانم بگویم یک بسته کامل دانش آموزی تدوین شده است و قابل اجراست.

همکاری 500 شرکت دانش‌بنیان با ستاد زیست فناوری

در حال حاضر چند شرکت دانش بنیان در حوزه زیست فناوری فعالیت می‌کنند؟

_در حال حاضر 500 شرکت با ستاد زیست فناوری فعالیت می‌کنند که عمده فعالیت آن‌ها در حوزه کشاورزی، پزشکی، خدمات و تجهیزات است.

آیا برنامه‌ای جهت توسعه دانشگاه‌های زیست فناور در استان‌های مختلف کشور دارید؟

_ در راستای آمایش سرزمینی نقشه زیست فناوری را بین دانشگاه‌های مختلف کشور توضیع کرده‌ایم و در همین راستا با دانشگاه‌های کشور قراردادهایی را امضا می‌کنیم تا هر دانشگاه بر روی یک موضوع خاص کار کند و در آن موضوع خبره شود و به عنوان مرجع ارجاع کشوری قرار گیرد. در حال حاضر حدود 17 دانشگاه در این روند قرار گرفته‌اند تا دو سال آینده تمام دانشگاه‌های کشور در این فرایند ورود پیدا می‌کنند.

از واردات داروهای زیست فناور جلوگیری کرده‌ایم

حمایت‌های ستاد زیست فناوری از محصولات شرکت‌های دانش بنیان فعال در این حوزه به چه صورت است و چه تسهیلاتی برای آن‌ها در نظر گرفته‌اید؟

_ از واردات محصولات دارویی جلوگیری کرده‌ایم و درحال حاضر 90 درصد بازار در اختیار دارو‌های ایرانی است که 60 درصد قیمت دارو‌های خارجی را دارند، آن‌ها را آماده می‌کنیم تا بتوانند در صادرات هم نقش آفرینی کنند.

چشم انداز ستاد زیست فناوری چگونه است؟

_من فکر می‌کنم که بتوانیم جزء 10 کشور برتر دنیا در حوزه زیست فناوری قرار گیریم و در حوزه تولید دارو به رتبه اول در آسیا برسیم؛ حوزه زیست فناوری قابلیت این را دارد که تا 10 میلیارد دلار در آن سرمایه گذاری انجام شود و همچنین در حوزه محیط زیست و کشاورزی هم می‌توانند نقش آفرین باشند برای مثال در حوزه محیط زیست به کمک زیست فناوری می‌توانیم گرد و غبارها را کنترل کنیم و در یا حوزه کشاورزی کود شیمیایی را به حداقل ممکن برسانیم و روش‌های زیستی را جایگزین کود‌ها کنیم.

در 4 سال آینده دارو‌های زیست فناور سهم بزرگی در اقتصاد کشور خواهند داشت

ایران به عنوان دومین تولید‌کننده داروی فاکتور7در دنیا است و تمام دارو‌هایی را که اقتصادی باشند در داخل سبد تولیدی قرار داده‌ایم؛ در 4 سال آینده دارو‌هایی که بتوانند سهم بزرگی در اقتصاد کشور داشته باشند را تولید خواهیم کرد، همچنینبحث تقسیم کار ملی را در مصوبه خود قرار داده‌ایم، افزایش تعداد مراکز شتاب دهنده زیست فناوری که شرکت‌های کوچک بتوانند در آن مستقر شوند و در نهایت به صنعت وصل شونددر دستور کار قرار دارد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان