پیشنهاد معاونت امور زنان در مورد جایگاه زنان در برنامه ششم توسعه

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا،‌ قانون برنامه پنجم توسعه، پنجمین قانون توسعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران است که برای تحقق سند چشم انداز 1404 تدوین شد.

این قانون 235 ماده دارد که در همین ماده 235 اعلام شد، این قانون تا سال 1394 هجری شمسی اعتبار دارد، در واقع از سال 1395 تا 1399، باید بر اساس قانون برنامه ششم توسعه حرکت کرد.با توجه به این موضوع، تدوین برنامه توسعه ششم ضروری به نظر رسید و دستگاه‌های مختلف، برای بیان نقش‌ها و تاکید بر موضوعاتی که در آنها مسولیت دارند، به ارائه گزارش و بیان چشم انداز خود پرداختند.

در ساختار برنامه ششم توسعه، 29 شورای برنامه‌ریزی پیش بینی شده بود که یکی از 29 شورا، فرهنگ، هنر، ورزش، جوانان و خانواده بود که با پیگیری‌های معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، زنان هم به این شورا اضافه شد.

معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده درباره اقدامات این معاونت برای برنامه ششم می‌گوید: مضمون اصلی برنامه ششم توسعه طوری تعریف شده که به رشد تولید رقابتی مبتنی بر دانش و فناوری در چارچوب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و فرهنگ ایرانی - اسلامی در تعامل سازنده با جهان توجه شده است.

شهیندخت مولاوردی می‌افزاید: معتقدیم در زمینه کلید واژه‌های دانش، بهره وری، اقتصاد مقاومتی و فرهنگ اسلامی - ایرانی باید از ظرفیت زنان و خانواده برای پیشبرد اهداف برنامه استفاده کنیم.‌

وی با بیان اینکه ارتقای جایگاه زنان در برنامه ششم توسعه برای ما بسیار اهمیت دارد، اضافه می کند: جایگاه مناسبی برای زنان و خانواده در این برنامه در نظر گرفته شده، با این حال نباید از نظر دور داشت که توانمندسازی و تقویت نهاد خانواده وظیفه همگان است.

به گفته معاون رئیس جمهوری، این کار عزمی ملی را می طلبد و یک معاونت کوچک مانند امور زنان و خانواده به تنهایی از عهده این مسولیت برنمی آید مگر آنکه تمام دستگاهها و نظام پشتیبان این موضوع باشند.

به گفته مولاوردی، ایجاد فرصت های شغلی مناسب برای جذب دانش آموختگان بیکار که در نتیجه افزایش تعداد ورودی دختران به دانشگاه‌ها افزایش یافته، توجه به زنان سرپرست خانوار، خودسرپرست و بدسرپرست، کاهش طلاق، افزایش تسهیل ازدواج، امکان تسهیل ورود زنان به مقاطع علمی بالاتر نظیر دکترای تخصصی و توجه جدی به ارتقای کیفیت سلامت زنان از جمله مسایلی است که جا دارد در آینده به آنها توجه جدی شود.

این گفته‌های معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده و نگرانی کارشناسان و فعالان حوزه زنان و خانواده در تدوین برنامه ششم توسعه برای تدوین دقیق و در نظر گرفتن جایگاه زنان به صورت شفاف و عملیاتی به این دلیل است که در عملیاتی شدن برنامه پنجم توسعه مشکلاتی وجود داشت.

در ماده 230 قانون برنامه پنجم توسعه که به نوعی مهمترین ماده این برنامه درباره زنان و خانواده محسوب می‌شود، آمده است: دولت با همکاری سازمان ها و دستگاه‌های ذیربط از جمله مرکز امور زنان و خانواده با هدف تقویت نهاد خانواده و جایگاه زنان در عرصه‌های اجتماعی و استیفای حقوق شرعی و قانونی بانوان در همه زمینه‌ها با تدوین و تصویب «برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده» مشتمل بر محورهای تحکیم بنیان خانواده، بازنگری قوانین و مقررات مربوطه، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، توسعه و ساماندهی امور اقتصادی ـ معیشتی با اولویت ساماندهی مشاغل خانگی برای زنان سرپرست خانوار و زنان بدسرپرست، تأمین اجتماعی، اوقات فراغت، پژوهش، گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، ارتقای سلامت، توسعه توانایی‌های سازمان‌های مردم نهاد، ارتقای توانمندی‌های زنان مدیر و نخبه، توسعه تعاملات بین المللی، تعمیق باورهای دینی و اصـلاح ساخـتار اداری تشکـیلاتی زنان و خانـواده اقدام قانونی کند.»

بر این اساس و با توجه به ماده 230 برنامه پنجم توسعه، قرار بود وضعیت زنان در عرصه‌های مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی بهبود پیدا کند، اما عملا این اتفاق نیفتاد.می توان ریشه این مساله را در مشکلاتی نظیر کلی و مبهم بودن مفاد این قانون، صراحت نداشتن برخی شاخص‌های قابل اندازه گیری، صراحت نداشتن در قانونگذاری و ارائه نشدن راهکارها، عملیاتی نشدن به دلیل نداشتن پیش بینی اعتبار توسط دستگاه‌ها و نیز نبود محدوده زمانی برای تدوین برنامه دانست.

با توجه به این موضوع و به منظور جاری ساختن موضوع زنان و خانواده در برنامه ششم، اقدامات معاونت به درج دو بند پیشنهادی حوزه زنان و خانواده در سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه منجر شد که اهم اقدامات انجام شده در زمینه برنامه ششم عبارتند از:

- تحلیل وضعیت موجود زنان وخانواده، تهیه گزارش‌های آماری ملی و استانی

- تهیه گزارشی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی(ملی و استانی) درخصوص برنامه توسعه پنجم در حوزه زنان و خانواده

- بررسی و شناسایی خلاء‌ها و کاستی‌های برنامه های توسعه قبلی بویژه برنامه توسعه پنجم

- معرفی مشاوران امور بانوان دستگاه های اجرایی برای شرکت در جلسات و کارگروه‌های درون دستگاهی برنامه ششم توسعه

- معرفی متخصصان حوزه زنان و خانواده برای شرکت در 29 شورای ستاد برنامه ششم توسعه

به نظر می رسد، اکنون که در پایان برنامه پنجم توسعه و در آغاز راه برنامه ششم هستیم، می توان امیدوار بود، بسیاری از خواسته‌های زنان تحقق یابد و خانواده ها از خطرهای گوناگونی که در کمین آنها است، در امنیت بیشتری قرار بگیرند.

بویژه با توجه به اینکه در نیمه راه اجرای سند 20 ساله هستیم، همت و همکاری مسولان برای تحقق این اهداف و خواسته‌ها ضروری به نظر می‌رسد، زیرا بدون مشارکت زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه، زمینه تحقق این سندها فراهم نخواهد شد.

بی شک زنان فهیم، تحصیلکرده و دلسوز کشور همان‌طور که پیش از این نیز در شرایط بحرانی مانند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس توانایی‌هایشان را نشان داده‌اند، در دولت تدبیر و امید می‌توانند در مسیر توسعه، گام‌هایی مطمئن و استوار بردارند.

کافیست به مقدمه قانون اساسی توجه شود که در آن تاکید می‌شود: «در ایجاد بنیادهای اجتماعی اسلامی، نیروهای انسانی که تاکنون در خدمت استثمار همه جانبه خارجی بودند، هویت اصلی و حقوق انسانی خود را بازمی‌یابند و در این بازیابی طبیعی است که زنان به دلیل ستم بیشتری که تاکنون از نظام طاغوتی متحمل شده‌اند، استیفای حقوق آنان بیشتر خواهد بود ... زن در چنین برداشتی ... از حالت شی بودن یا ابزار کار بودن در خدمت اشاعه مصرف زدگی و استثمار خارج شده و ضمن بازیافتن وظیفه خطیر و پرارج مادری، در پرورش انسان‌های مکتبی پیشاهنگ و خود همرزم مردان در میدان‌های فعال حیات می‌باشد و در نتیجه پذیرای مسوولیتی خطیرتر و در دیدگاه اسلامی برخوردار از ارزش و کرامتی والاتر خواهد بود.»