مواجهه جهان با 40 بیماری نوپدید در دهه‌ اخیر

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، دکتر محمدمهدی گویا با بیان این مطب در «کارگاه قوانین و مقررات بهداشتی بین المللی» که با حضور کارکنان معاونت بهداشت در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، افزود: بیماری‌های نوپدید امروزه از وبا، طاعون و تب زرد که در دهه‌های 60 و 70 میلادی موجب مرگ و میر افراد در جهان می‌شد، دامنه بسیار گسترده و پیچیده‌تری پیدا کرده است و هم اکنون به بیش از 40 بیماری نوپدید همچون ابولا، مرس، کرونا، تب کریمه کنگو و مواردی نظیر اینها رسیده است.

وی افزود: به عنوان مثال اپیدمی ابولا در آفریقا تاکنون بالغ بر 10 هزار کشته برجای گذاشته و نفوذ ویروس کرونا به کره جنوبی توسط یک خانم 65 ساله که برای تجارت به کشورهای حاشیه خلیج فارس رفته بوده است و از آنجا به چین، تاکنون بالغ بر 150 کشته داشته و موجب قرنطینه چند بیمارستان مهم کره جنوبی به دلیل ابتلای 180 پرستار به این ویروس شده است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت گفت: بیماری‌های واگیر در جهان از تب زرد، وبا و طاعون به 40 نوع بیماری نوپدید و ویروسی ارتقا یافته است. مقررات بین المللی بهداشتی گزارش مشاهده حتی یک نوع از این بیماری‌ها در هر کشوری را ظرف حداکثر 48 ساعت الزام آور اعلام می‌کند.

مرگ و میر 40 درصدی اپیدمی کرونا در دنیا

وی با اشاره به اینکه اپیدمی کرونا ویروس تا 40 درصد مرگ به دنبال دارد، بیان کرد: مقررات و قوانین بهداشتی بین‌المللی همه کشورها را موظف کرده است که در صورت مشاهده نمونه‌هایی از اینگونه بیماری‌ها آنها را به موقع شناسایی، علت یابی و پاسخ دهی دقیق کرده و وجود بیماری را نهایتا تا 48 ساعت به سازمان بهداشت جهانی و کشورهای همسایه گزارش کنند.

وی اجرای این مقررات را برای همه کشورها الزام‌آور دانست و عدم اجرای آن را موجب ایجاد تبعات سنگین اقتصادی، تجاری و سلامتی برای هر کشوری اعلام و اظهار کرد: ممکن است اتفاقی که ساده به نظر می‌رسد، موجب ایجاد یک همه گیری بزرگ بین‌المللی شود.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: سازمان بهداشت جهانی همه کشورها را موظف کرده است برای مقابله با این بیماری‌های نوپدید هرچه سریع‌تر خود را تجهیز کنند و در صورتی که توانایی این کار را ندارند مراتب را به این سازمان گزارش کنند تا مجامع بین المللی به کمک آن کشورها بیایند.

گویا بیان کرد: اگر بیماری کرونا در کشوری دیر گزارش شود، مسافرت‌ها و تجارت با آن کشور تحت الشعاع بین المللی قرار خواهد گرفت زیرا این بیماری‌ها درجه سرایت بسیار بالایی دارند و اقدامات خنثی سازی آنها باید به سرعت انجام شود.

به گفته گویا؛ دیگر تجهیزات اتمی، جنگ افزارها و زرادخانه‌های هسته‌ای تهدید بزرگ دنیا نیستند؛ زیرا جهان برای مقابله با آنها مقررات و تدابیر زیادی اندیشیده است. بزرگترین تهدید سلامت افراد در حال حاضر بیماری‌های نوپدید ویروسی هستند که دنیا هنوز به سطح قابل قبولی برای مواجهه با آنها نرسیده است.

مراحل تدوین و تکمیل مقررات بهداشتی بین‌المللی

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: این مقررات مصوب سال 1969 هستند که از این سال تا دهه 90 میلادی بالغ بر 40 بیماری نوپدید و بازپدید که هر کدام می‌توانند موجب بحران بهداشتی در جهان شوند، شناسایی شده‌اند.

وی بیان کرد: علاوه بر بیماری‌های واگیر برخی حوادث شیمیایی همچون حادثه نیروگاه اتمی چرنوبیل اوکراین، بوپال هند و SARS در دهه اخیر در فهرست مخاطرات بهداشتی جهان قرار گرفته‌اند. حادثه چرنوبیل صادرات مواد غذایی در اروپا را تحت الشعاع خود قرار داد و بسیاری از اروپایی‌ها بر اثر مصرف آن مواد غذایی دچار سرطان شدند.

وی ادامه داد: نشست بازنگری این قوانین در سال 2005 برگزار شد و در سال 2007 مواد بازنگری قوانین بهداشتی بین المللی تصویب شد. در این مصوبه مقرر شد تمام کشورها نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات لازم برای مقابله با بیماری‌ها را در کشور خود ایجاد کنند.

گویا، ایران را تنها کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اعلام کرد که توانست در سال 2012 موراد اجرایی این قوانین را عملی کند و گفت: این مهلت یکبار تا سال 2014 و هم اکنون تا سال 2016 تمدید شده است و هر کشوری که به آن مرحله از آمادگی نرسد، دچار جریمه‌های سنگین بین المللی خواهد شد.

وی هدف از تصویب مقررات بین المللی بهداشتی را جلوگیری از انتشار هر رویداد یا بیماری خطرناک بین المللی برای تضمین امنیت بهداشتی جامعه جهانی اعلام کرد و گفت: 8 ماده از این مقررات که به اختصار IHR خوانده می شوند اجباری و 5 ماده نیز اختیاری است.

بیماری‌های واگیر ویروسی بزرگ‌ترین تهدید بین‌المللی کشورها

گویا با بیان اینکه جهان هم اکنون برای مقابله با همه‌گیری بیماری‌های واگیر و ویروسی از سطح پاسخگویی خوبی برخوردار نیست، افزود: هم اکنون بزرگترین تهدید بین المللی کشورها بمب اتم و زرادخانه‌های هسته‌ای نیستند، زیرا جهان برای کنترل این جنگ افزارها تدابیر زیادی اندیشیده است ولی بیماری‌های ویروسی واگیر به دلیل عدم برخورداری کشورها از نیروی انسانی و امکانات مقابله با آن‌ها بزرگترین تهدید بین المللی کشورها شناخته شده‌اند.

وی با بیان اینکه در بین این بیماری‌ها آنفلوآنزا از اهمیت دوچندانی برخوردار است، گفت: اگر بیماری و مشکلی از پرندگان به انسان‌ها سرایت کند تا 60 درصد مرگ و میر در پی خواهد داشت.

وی از تدوین سامانه هشدار سریع در مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت خبر داد و گفت: بسیاری از این همه گیری‌ها ثبت می‌شوند که باید با تدوین این سامانه برنامه ریزی و پاسخ دهی مناسبی برای آنها داشته باشیم.

به گفته گویا شیوع ابولا در آفریقا تاکنون جان 10 هزار انسان را گرفته است. اگر این بیماری از راه هوا و تنفس به دیگران سرایت می‌کرد، قادر بود در عرض 263 روز جان 34 میلیون نفر را بگیرد.

وی همه‌گیری ابولا در آفریقا را مدل هشدار دهنده‌ای برای ایجاد سامانه‌های الکترونیک دانست و گفت: خوشبختانه این بیماری از راه تنفسی منتقل نمی‌شود وگرنه در مدت 263 روز جان 34 میلیون نفر را در جهان می گرفت.

وی تجهیز مناسب بیمارستان‌ها به اتاق ایزوله و تجهیزات لازم، تقویت شبکه مدیریت مراقبت‌های اولیه بهداشتی کشور، در اختیار داشتن نیروهای واکنش سریع و آزمایشگاه‌های مجهز و به هم متصل را امکانات مورد نیاز کشور برای مقابله با این ویروس‌های نوپدید اعلام کرد.

گفتنی است؛ در ادامه این کارگاه دکتر محمود سروش، رییس اداره مراقبت‌های مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در خصوص نقش واحدهای درون و برون سازمانی در اجرایی شدن مقررات بهداشتی بین‌المللی سخنرانی کرد. این کارگاه به مدت 3 روز در ستاد وزارت بهداشت می‌شود.