کار شناسان کنتراتی

به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری آنا، هرچند که در ماه‌های اخیر فدراسیون فوتبال و صدا و سیما درگیری نامحسوس و در سکوت خبری داشته‌اند اما فشار هواداران هرگز اجازه نداده این بازی‌ها پخش زنده نشود. حضور کارشناسان تلویزیونی که توان صحبت کردن و تحلیل لحظه‌ای بازی‌ها را داشته باشند از سال‌های گذشته آغاز شده اما صدا و سیما در این فصل تلاش کرده از کارشناسانی استفاده کند که جوان‌تر هستند و در واقع قید کارشناسان قدیمی را زده است. نگاهی به روند دعوت از کارشناسان به برنامه نشان می‌دهد برنامه فوتبال برتر همواره تلاش کرده از کارشناسان متنوعی برای برنامه‌های خود استفاده کند؛ هرچند که برخی از آن‌ها مثل امیدرضا روانخواه یا حامدکاویانپور به کارشناسان ثابت شبکه‌های مختلف تلویزیونی تبدیل شده‌اند.

این اتفاقات در حالی رخ داده که کاویانپور، منتقد سرسخت برخی برنامه‌های تلویزیونی است و در اینستاگرامش برنامه 90 را با نام «برنامه فتنه» معرفی می‌کند. شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی مجریان تلویزیونی که شایعاتی درباره اختلاف‌شان با عادل‌فردوسی‌پور مطرح می‌شود با دعوت از چهره‌های منتقد برنامه 90 سعی دارند جلوی بایکوت آن‌ها را بگیرند.

استانداردهای جهانی

در بیشتر شبکه‌های تلویزیونی دنیا، یک یا چند کارشناس با عقد قرارداد رسمی به عنوان کارشناس ورزشی آن شبکه معرفی می‌شوند. به‌عنوان مثال مصطفی دنیزلی در دوره‌ای که سرمربی پرسپولیس بود، هفته‌ای یک‌بار به عنوان کارشناس در شبکه‌ای‌ترکیه‌ای حاضر می‌شد. در واقع قرارداد کارشناسان به گونه‌ای منعقد می‌شود که آن‌ها اجازه ندارند در برنامه‌ای حاضر نشوند و در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، با جریمه مالی سنگین روبه‌رو خواهند شد. اما خصوصی نبودن صدا و سیمای ایران، این اجازه را به تهیه کننده و عوامل برنامه‌های ورزشی نمی‌دهد و آن‌ها مجبورند که دم دست‌ترین کارشناسان را به برنامه دعوت کرده و از نظرات‌شان استفاده کنند. استفاده از چهره‌های تکراری و افرادی که در تیم‌های باشگاهی خود عملکرد ناموفقی داشته‌اند، سبب شده بی‌اعتمادی به کارشناسان بیش از پیش شود. به عنوان مثال چندی قبل از مهدی تقوی، مجید صالح و هومن افاضلی که فوتبال‌های خارجی را تحلیل می‌کنند، پرسیده شد چرا در تیم‌های خود عملکرد موفقی ندارند اما با این حال فوتبال بارسلونا و رئال‌مادرید را تحلیل می‌کنند؟ پاسخ مشترک همه آن‌ها این بود که عوامل و ابزارهای لازم برای کسب موفقیت موجود نیست و هرچند می‌توانند فوتبال تیم‌های مطرح دنیا را تحلیل کنند اما تیم‌های‌شان هرگز نمی‌توانند به سبک آن‌ها فوتبال بازی کنند.

تابوشکن

عادل فردوسی‌پور در سال‌های اخیر نمونه بارز تابوشکنی در صدا و سیما بوده، او بارها از افرادی مثل دونگا یا لوییز فیگو دعوت کرده تا کارشناسی بازی‌های مهم را به آن‌ها بسپارد. مربیانی که مخاطبان به آن‌ها اعتماد ویژه‌ای دارند و هرگز نقدی مثل آنچه بر مربیان ایرانی رواست، به آن‌ها وارد نمی‌شود. به هر ترتیب 21هفته از رقابت‌های لیگ‌برتر فوتبال گذشته و نگاهی به کارشناسان دعوت شده به برنامه «فوتبال برتر» نشان می‌دهد تا این هفته از رقابت‌ها و در مجموع دیدارهای استقلال و پرسپولیس،23 کارشناس مختلف را به تلویزیون دعوت کرده که سهم محسن خلیلی، حامد کاویانپور و سهراب بختیاری‌زاده چهار برنامه بوده، ادموند بزیک و محمدحسن انصاری‌فرد با سه بار دعوت به تلویزیون در رتبه بعدی قرار دارند و رضا عنایتی، منصور ابراهیم‌زاده، محمدرضا زادمهر، رضا رجبی و اصغر حاجیلو هر کدام با یک بار حضور در تلویزیون به‌عنوان کارشناس بازی‌های فوتبال برتر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

البته این شامل دیدارهای دوستانه تیم‌ملی نیز می‌شود. براساس نظرسنجی‌های منتشر شده پس از بازی‌ها، هواداران به حضور رضا رجبی، پیشکسوت استقلال در تلویزیون کمترین اقبال را نشان داده‌اند و امید روانخواه، بیشترین استقبال کننده را در بین آن‌ها داشته است.

ظهور چهره‌های جدید

«کارشناس‌پروری» در صدا و سیما به مرور در حال انجام شدن است. چهره‌ها یک به یک در حال ظهور هستند و کارشناسان قدیمی مثل امیر حاج‌رضایی و مرتضی محصص به جز موارد خاص، به تلویزیون دعوت نمی‌شوند.

به ‌گونه‌ای‌که حاج‌رضایی هرگز و محصص تنها برای یک بازی به‌عنوان کارشناس حضور داشته، حمیدرضا صدر نیز به دوستانش گفته‌است اکنون تمایلی به حضور در صدا و سیما ندارد. برندسازی افراد در صدا و سیما، شایعاتی را نیز در پی داشته است؛به عنوان مثال شنیده‌ها حاکی از آن است که یکی از کارشناسان تلویزیونی به واسطه رفاقت با یکی از گزارشگران و به واسطه حضور همزمان هر دو در یک شرکت خصوصی تولید پوشاک، وارد تلویزیون شده و با مطرح کردن خود به عنوان کارشناس، قصد داشته است مربیگری را در یک تیم لیگ‌برتری تجربه کند. استفاده از رسانه‌ملی برای مطرح کردن بازیکنان پیشین سرخابی به‌عنوان کارشناس، سبب شده تا آن‌ها در قامت یک مربی برای هواداران معرفی شوند و همین موضوع راه را برای موفقیت‌های بیشتر هموار کرده است.اما نکته قابل تامل حضور برخی کارشناسان تلویزیونی است که هیچ اطلاعاتی درباره بازی‌ها ندارند.

در یکی از بازی‌های لیگ برتر که از شبکه ورزش پخش شده، کارشناس حاضر در برنامه هیچ اطلاعاتی از بازی نداشت و پیش از حضور در صدا و سیما از خبرنگاران درخواست کرده بود تا تمام اطلاعات بازی و تحلیل‌ها را برای او پیامک کنند تا بتواند این اطلاعات را به عنوان نظر شخصی با مخاطبان مطرح کند. حضور در صدا‌و‌سیما تجربه جذابی برای چهره‌هایی است که فوتبال را کنار گذاشته‌ و علاقه‌ دارند خود را دوباره مطرح کنند. امادر این میان حضور تکراری برخی کارشناسان شایبه‌هایی را ایجاد کرده که مبادا تلویزیون به تریبون شخصی برخی مجریان و گزارشگران تبدیل شده که از طریق آن بتوانند رفاقت خود را با برخی چهره‌ها پررنگ‌تر کنند.

منبع: روزنامه قانون