درد بی‌درمان طوفان زردآسیا

گروه ورزشی خبرگزاری آنا_ امیرحسین فلاح؛ سپاهان نامی آشنا برای فوتبال ایران است؛تیمی که قهرمانی‌های متعددش در دهه 80 در مسابقات لیگ و جام حذفی آنها را تبدیل به یکی از قطب‌های فوتبال ایران کرد. سپاهان پرافتخارترین تیم تاریخ لیگ برتر ایران با پنج مقام قهرمانی در دوره‌های دوم، نهم، دهم، یازدهم و چهاردهم اولین تیم ایرانی است که به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیده و تنها تیمی از ایران است که به جام باشگاه‌های جهان در سال ۲۰۰۷ میلادی راه یافت. این افتخارات سپاهان همه مربوط به دهه 80 می‌شود و این روزها این تیم اصفهانی هیچ نشانی از سپاهان قهرمان سال‌های نه چندان دور فوتبال ایران ندارد.

لیگ برتر فوتبال

دهه ۸۰تیم سپاهان اولین دوره لیگ برتر (81-1380) را با مربیگری استانکو پوکله‌پوویچ آغاز کرد.استانکو اولین مربی سپاهان در لیگ برتر و همچنین اولین مربی خارجی این تیم در این مسابقات محسوب می‌شوداین تیم در دومین دوره لیگ برتر (82-1381) با مربیگری فرهاد کاظمی در پنجاهمین سال تاسیس خود و به عنوان اولین تیم غیر تهرانی در تاریخ لیگ فوتبال ایران، قهرمان لیگ برتر شد.

سپاهان در سال 1386 با توجه عملکرد و نتایج در مسابقات لیگ برتر، قهرمانی در جام حذفی، نایب قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا و حضور در جام باشگاه‌های جهان موفق شد در رده‌بندی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال تا رتبه ۵۵ برترین باشگاه‌های فوتبال دنیا و رتبه اول آسیا پیش برود.

سپاهان در نهمین دوره لیگ برتر (89-1388)، با هدایت امیر قلعه‌نویی با اقتدار و زودهنگام به عنوان قهرمانی دست یافت.یک سال بعد و در دهمین دوره لیگ برتر (90-1389) باز هم با مربیگری امیر قلعه‌نویی این بار هم تیم سپاهان بود که توانست قهرمانی زودهنگامی را بدست آورد و اولین تیمی باشد که توانسته است دو بار متوالی قهرمان لیگ برتر ایران شود.علاوه بر جام قهرمانی دهمین دوره لیگ برتر، جام قهرمانی دائمی مسابقات لیگ برتر به دلیل ثبت رکورد سه قهرمانی در این مسابقات به سپاهان اهدا شد.این قهرمانی که سومین قهرمانی سپاهان در لیگ برتر بود، این تیم را تبدیل به پرافتخارترین تیم لیگ برتر فوتبال ایران کرد.

دهه 1390

سپاهان که در فصل 90-1389 در ابتدای دهه 1390 برای دومین سال متوالی قهرمان لیگ برتر شده بود، در فصل بعدی لیگ برتر، فصل 91-1390،لوکا بوناچیچ هدایت تیم را برعهده گرفته بود و در 9 هفته ابتدایی لیگ، به عنوان سرمربی در این باشگاه فعالیت می‌کرد.پس از آن، کریم قنبری دستیار بوناچیچ در سپاهان، به عنوان سرمربی موقت انتخاب شد و سه بازی در لیگ و یک بازی در جام حذفی هدایت تیم سپاهان را عهده‌دار بود تا اینکه زلاتکو کرانچار به طور رسمی به عنوان سرمربی سپاهان برگزیده شد و از هفته سیزدهم لیگ، کار خود را در این باشگاه آغاز کرد. سپاهان در این فصل، برای سومین سال متوالی و چهارمین بار در لیگ برتر به مقام قهرمانی نیز دست یافت. با این سه قهرمانی پیاپی، سپاهان تنها باشگاهی در تاریخ لیگ فوتبال ایران نام گرفت که توانسته سه بار متوالی به مقام قهرمانی دست پیدا کند. این سه قهرمانی متوالی سپاهان در لیگ برتر، به «هتریک قهرمانی» معروف شد.

سپاهان در فصل بعدی موفق به کسب مقام قهرمانی در جام حذفی 92-1391 شد تا برای چهارمین سال پیاپی کسب جام کرده باشد و تعداد قهرمانی‌های خود در جام حذفی را به عدد چهار برساند تا از تیم‌های پرافتخار این مسابقات به شمار رود.

تیم سپاهان در فصل 94-1393، برای پنجمین بار به مقام قهرمانی در لیگ برتر دست یافت. در این فصل زلاتکو کرانچار تا پایان هفته هفتم هدایت تیم سپاهان را بر عهده داشت و سپس حسین فرکی هدایت این تیم را بر عهده گرفت و موفق شد سپاهان را به پنجمین قهرمانی خود در لیگ برتر برساند.

جام حذفی

اما سپاهانی‌ها در بهترین دوران خودشان قهرمانی‌های زیادی در جام حذفی هم کسب کردند و در فصل 82-83 با هدایت فرهاد کاظمی، 84-85 با هدایت ادسون تاوارس، 85-86 با مربیگری لوکا بوناچیچ و 91-92 با هدایت زلاتکو کرانچار موفق شدند چهار بار عنوان قهرمانی این رقابت‌ها را کسب کنند.

لیگ قهرمانان آسیا

تیم فوتبال سپاهان تاکنون موفق شده در یازده دوره لیگ قهرمانان آسیا شرکت کند و مهمترین عنوان این تیم در این مسابقات کسب مقام نایب قهرمانی لیگ قهرمانان در سال 85-86 بود.

تیم فوتبال سپاهان، در تاریخ 16 آبان 1386 و در دور رفت مسابقه فینال لیگ قهرمانان آسیا، در ورزشگاه فولادشهر اصفهان با مربیگری لوکا بوناچیچ به مصاف تیم فوتبال اوراوا رد ژاپن رفت که این دیدار با تساوی یک-یک پایان یافت.گل تیم سپاهان توسط محمود کریمی در دقیقه 47 به ثمر رسید.مسابقه برگشت دو تیم اوراوا رد ژاپن و سپاهان ایران در روز 23 آبان 1386 به میزبانی تیم ژاپنی و در ورزشگاه سایتاما برگزار شد. سپاهان که در مرحله یک چهارم نهایی این دوره از مسابقات، تیم ژاپنی کاوازاکی فرونتال را از پیش رو برداشته بود،این بار حریف دیگر تیم ژاپنی نشد و تیم فوتبال اوراوا رد با نتیجه دو بر صفر به پیروزی رسید و تا با کسب نتیجه یک-سه در مجموع دو بازی رفت و برگشت، به مقام قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا در سال 2007 دست یابد. بدین ترتیب تیم فوتبال سپاهان ایران با قبول این شکست، به مقام نایب قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۷ رضایت داد.

سپاهان در فصل 89-90 هم به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا صعود کرد و در فصل بعد هم خودش را به مرحله یک هشتم نهایی این رقابت‌ها رساند.

سپاهان در سایر حضورش در لیگ قهرمانان آسیا در مرحله گروهی حذف شد و نتوانست عنوان خاصی را کسب کند.

جام باشگاههای جهان

تیم فوتبال فولاد مبارکه سپاهان با حضور در فینال مسابقات لیگ قهرمانان آسیا در سال 2007 میلادی مجوز حضور در مسابقات جام باشگاه‌های جهان را دریافت کرد. این تیم به عنوان اولین تیم ایرانی در این مسابقات که در ژاپن برگزار شد، شرکت کرد. با توجه به میزبانی ژاپن در مسابقات جام باشگاه‌های جهان و حضور تیم ژاپنی (اوراوا رد دایموندز) در فینال لیگ قهرمانان آسیا به دلیل حضور قطعی و مستقیم یک تیم از کشور میزبان، سپاهان موفق شد با وجود نایب قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا، به مسابقات بزرگ و بین‌قاره‌ای جام باشگاه‌های جهان راه پیدا کند.

سپاهان در دیدار اول خود در بازی پلی‌آف جام باشگاه‌های جهان در تاریخ 16 آذر 1386 و در ورزشگاه ملی المپیک توکیو به مصاف ویتاکر یونایتد نیوزیلند، قهرمان لیگ قهرمانان اقیانوسیه رفت. در این مسابقه، تیم سپاهان با گلزنی بازیکنان عراقی خود، قهرمان قاره اقیانوسیه را شکست داد.

سپاهان در دومین دیدار خود در تاریخ 19 آذر 1386 و در ورزشگاه تویوتا مقابل تیم اوراوا رد ژاپن که ماه قبل در فینال لیگ قهرمانان آسیا با این تیم روبه‌رو شده بود، قرار گرفت. سپاهان در این دیدار از مرحله یک چهارم نهایی، با نتیجه سه بر یک مقابل این تیم ژاپنی شکست خورد و از رویارویی با تیم آ.ث. میلان ایتالیا در مرحله نیمه نهایی این مسابقات باز ماند. در این مسابقات تیم سپاهان در بین هفت تیم حاضر، به مقام پنجمی دست یافت.

اما در این میان کمتر هوادار این تیم اصفهانی فکرش را می‌کرد که سپاهان خیلی از زود از عرش فوتبال ایران به فرش برسد و بعد از گذشت سه سال هنوز این تیم در بدترین دورانش به سر می‌برد و هیچ نشانی از پرافتخارترین تیم ایران ندارد.

حسین فرکی/آغاز حاشیه‌ها برای سپاهان

سپاهان بعد از قهرمانی دراماتیک با حسین فرکی در لیگ چهاردهم تا به امروز زنگ آرامش را به خود ندیده‌‌است.حسین فرکی به عنوان مربی که دو سال پیاپی دو تیم فولاد و سپاهان را در لیگ قهرمان می‌کرد در فصل پانزدهم هم روی نیمکت سپاهان نشست تا همه امیدوار به کسب یک قهرمانی دیگر برای سپاهان باشند.

اما سپاهان آن روزهای فرکی مبتلا به یک درد بزرگی شد که هنوز هیچ طبیبی نتوانسته آن را درمان کند. حسین فرکی که نتوانست نتایج خوبی با سپاهان در هفته‌های ابتدایی لیگ پانزدهم کسب کند بنا به دلایلی که خیلی‌ها محرم نویدکیا را عامل اصلی آن می‌دانستند از سرمربیگری این تیم کناره‌گیری کرد و نویدکیا که چندین ماه در تمرینات این تیم حاضر نشده بود بعد از رفتن فرکی بار دیگر به ترکیب تیم اضافه شد و برای چند بازی تا انتخاب مربی جدید هدایت سپاهان را بر عهده گرفت.

ایگور استیماچ/نویدکیا متهم ردیف اول

نیم فصل دوم فصل پانزدهم، سپاهانی‌ها برای دور کردن تیم از حاشیه سراغ یک مربی خارجی رفتند و این بار «ایگور استیماچ» که یک مربی کارنامه‌دار در حوزه خلیج فارس بود و در ابتدای فصل یکی از گزینه‌های مربیگری باشگاه استقلال بود به عنوان سرمربی این تیم انتخاب شد.هواداران سپاهان امیدوار بودند که استیماچ بتواند مانند کرانچار و بوناچیچ دوران خوبی را در این تیم داشته باشد اما حضور این مربی کروات در سپاهان تا پایان فصل بیشتر به طول نکشید و استیماچ هم از این تیم کنار رفت.

دوران مربیگری استیماچ هم حاشیه‌های زیادی پیرامون این تیم وجود داشت که محرم نویدکیا نفر اصلی در مورد این حواشی بود و اوج اختلاف میان استیماچ و نویدکیا در بازی این تیم مقابل استقلال تهران در ورزشگاه آزادی بوجود آمد که نویدکیا یکساعت قبل از بازی اعلام کرد که اگر تیم با ترکیب او به میدان نرود اجازه ورود زرد‌پوشان به زمین را نخواهد داد.

محرم نویدکیا بعد از مدت زمان زیادی سکوتش را شکست و مدیران باشگاه را عامل اصلی بروز حاشیه‌ها برای سپاهان دانست و اصغر باقریان مدیرعامل وقت باشگاه متهم شد که نویدکیا را برای مقابله با استیماچ علم کرده بود.در هر صورت سپاهان در پایان لیگ پانزدهم به رتبه یازدهمی بسنده کرد و شاید بدترین فصل فوتبالی این تیم از نگاه هواداران بود.

عبدالله ویسی/آرزوها نقش بر آب شد

عبدالله ویسی پدیده جدید مربیگری ایران که موفق شد استقلال خوزستان را قهرمان لیگ کند، خواهان زیادی در آغاز فصل شانزدهم فوتبال ایران داشت و درحالی که همه طرفداران فوتبال دوست داشتند ویسی در تیم دوست داشتنی استقلال خوزستان بماند اما این مربی اهواز را به سمت اصفهان ترک کرد.حضور ویسی در سپاهان که سابقه بازی در این تیم را داشت همه هواداران این تیم را امیدوار کرد تا ناکامی فصل گذشته را در این فصل با ویسی جبران کنند. عبدالله ویسی در ابتدا سعی کرد با متهم اصلی ناکتمی سپاهان در فصل گذشته یعنی محرم نویدکیا برخورد خوبی داشته باشد و او را همه کاره تیمش کرد. ویسی در کنترل نویدکیا تصمیم خوبی گرفت اما تیره روزی‌های این تیم پایانی نداشت و عبدالله ویسی هم نتوانست آروزهای زردپوشان اصفهان را تحقق ببخشد و قبل از آغاز سال جدید از هدایت این تیم کناره‌گیری کرد.

ویسی افرادی که به واسطه حضورش در این تیم منافع آنها از بین رفته بود را عامل اصلی نتیجه نگرفتن تیمش دانست و چندین بار در کنفرانس خبری قبل و بعد از بازی‌ها اعلام کرد که مدیریت باشگاه باید با این افراد برخورد کند. اما مثل اینکه مدیریت باشگاه هم توانایی برخورد با این افراد را نداشت تا بعد از رفتن ویسی، اصغر باقریان هم جایش را محسن طاهری مدیرعامل جدید بدهد.

زلاتکو کرانچار/تجربه تلخ مرد کروات

در ابتدای حضور طاهری خیلی‌ها از انتخاب او به عنوان مدیرعامل باشگاه بزرگ سپاهان تعجب کردند، سپاهانی که مدیرانی چون محمدرضا ساکت و علیرضا رحیمی که سابقه خوبی در فوتبال ایران را داشتند به خود دیده بود این بار روی صندلی مدیریتش، یکی از اعضای خانواده سپاهان ولی نه از جنس فوتبال بلکه بازیکن سابق تیم ملی هندبال و سرمربی تیم ملی هندبال را می‌دید.

حضور طاهری در سپاهان، بار دیگر با انتخاب مربی جدید برای این تیم همراه بود و درحالی که گزینه‌های زیادی برای نشستن روی نیمکت این تیم معرفی شدند، زلاتکو کرانچار که دوران خوبی را در این تیم سپری کرد بار دیگر به عنوان مربی جدید سپاهان انتخاب شد. کرانچار در بازی‌های آخر لیگ که روی نیمکت این تیم نشست نتایج خوبی کسب کرد و در نهایت موفق شد تیم را در پایان فصل در رتبه پنجم قرار دهد و صعود چند پله‌ای دلیل محکمی برای تمدید قرارداد مربی کروات بود.

طاهری در اولین اقدام برای فصل جدید قرارداد دوساله با کرانچار امضا کرد و در نقل و انتقالات پیش فصل هم بازیکنان خوبی که اکثر تیم‌های لیگ برتری به دنبال آنها بودند را جذب کرد. حضور مهره‌هایی چون سعید آقایی، ساسان انصاری، سیاوش یزذانی، عذت پورقاز، جلال علی‌محمدی، مهرداد محمدی، شاهین ثاقبی و مسعود حسن‌زاده این تیم را تبدیل به یکی از پرمهره‌ترین تیم‌های لیگ تبدیل کرد.

اما سپاهان کرانچار که در فصل گذشته در اکثر بازی‌ها پیروز میدان بود، 3 هفته نخست لیگ هفدهم رنگ برد را ندید تا سرانجام در هفته چهارم مقابل ذوب‌آهن به پیروزی رسید. اما سپاهان باز برای چند هفته متوالی افت کرد و تا هفته نهم بازی‌هایش را با باخت و تساوی ادامه می‌داد تا دومین پیروزی این تیم در لیگ در هفته نهم تیم بحران زده سیاه جامگان به دست آمد.

اما نتایج این تیم در ادامه راه آنقدر بد بود که کسب 2 برد در 11 بازی مدیران این مجموعه را که چندبار به کرانچار اولتیماتوم دادند به فکر تغییرات جدید انداخت.

اما این‌بار نتایج بد سپاهان پای نفر اول استان اصفهان را به این باشگاه باز کرد و مهرعلیزاده به عنوان استاندار اصفهان با نوشتن نامه‌ به مدیرعامل مجموعه فولاد مبارکه خواستار رسیدگی به وضعیت سپاهان شد و همین نامه کافی بود تا محسن طاهری از مدیرعاملی این تیم کناره‌گیری کند و یک روز بعد از استعفای اجباری طاهری و انتخاب مسعود تابش به عنوان سرپرست جدید زلاتکو کرانچار هم به صورت توافقی از سپاهان جدا شود تا پرونده این مربی کروات هم در این تیم بسته شود و کریم قنبری که چند هفته قبل به کادر فنی سپاهان اضافه شده بود تا اطلاع ثانوی به عنوان سرمربی تیم فعالیت کند.

نکته جالب توجه در مورد سال‌های افت سپاهان این است که این تیم که همواره یکی از تیم‌های متمول لیگ بود و هزینه‌های زیادی برای خرید بازیکن و مربی خرج می‌کرد در این سال‌ها هم هیچ کم و کاستی برای جذب بازیکنان خوب و مربیان بزرگ انجام نداد و شاید طی 3 سال گذشته که بدترین دوران این تیم بود همیشه جزء 3 تیم نخست در کنار استقلال و پرسپولیس از نظر هزینه قرار داشت.حضور 4 مربی و 2 مدیرعامل طی چند سال اخیر شاید یکی از دلایل افت سپاهان بوده چرا که اگر به دهه 80 برگردیم ثبات مدیریت و مربیگری یکی از دلایل موفقیت این تیم بود البته در کنار این موضوع نباید از پشتوانه مالی خوب این باشگاه هم به سادگی گذشت.