طرح تحول سلامت بیمارستان‌های دولتی را در آستانه ورشکستگی قرار داد

دکتر ابوالفضل کسایی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، با توجه به اوضاع نابسامان بیمارستان‌های دولتی پس از اجرای طرح تحول سلامت گفت: متاسفانه وزیر بهداشت با اجرای طرح تحول سلامت حدود 11 میلیون ایرانی را بدون در نظر گرفتن سطح مالی، ‌طبقه اجتماعی و ... تحت پوشش قرار داد که این امر مشکلات بسیاری را برای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ایجاد کرد زیرا افرادی که دانش و آگاهی بالاتری داشتند و مقیم خارج کشور بودند خود را تحت پوشش بیمه قرار دادند و برای انجام اعمال جراحی‌های مهم از قبیل جراحی چشم، زانو، قلب و ... به ایران می‌آمدند و با کمترین هزینه تحت درمان قرار می‌گرفتند و بلافاصله به کشور مبدا خود باز می‌گشتند که این مساله هزینه و بار مالی بسیاری را بر دوش بیمارستان‌ها برجای گذاشت.

وی افزود:‌ بیمه کردن مردم امری بسیار مهم و ضروری است اما زمانی که بیمه‌های ما توانایی پرداخت بدهی‌های خود را ندارند این مساله نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه سیستم و نظام سلامت را دچار تشویش و بی‌نظمی خواهد کرد.

رئیس بخش پلاستیک و ترمیمی چشم بیمارستان فارابی در ادامه یادآور شد: حدود 10 الی 15 سال پیش نیز در زمان وزارت دکتر مرندی اتفاقی مشابه طرح تحول سلامت بیمارستان‌ها را به مرز ورشکستگی رساند در آن زمان ابلاغ شد که بودجه دولتی و سرانه درمان بیمارستان‌ها باید حذف شود و بیمارستان‌ها خودگردان شوند این در حالی است که بیمارستان یک مرکز خدماتی است و راهی جز دریافت هزینه از مردم برای گردش مالی خود ندارد که این مساله با توجه به شرایط مالی مردم و بیمه‌ها بیمارستان‌های بسیاری را به مرز ورشکستگی کشاند.

طرح تحول درآمد بیمارستان‌ها را کاهش داد

کسایی خاطرنشان کرد:‌ با اجرای طرح تحول سلامت نیز قرار بود 30 درصد هزینه درمان را مردم و 70 درصد را بیمه‌ها پرداخت کنند که پس از مدتی 30 درصد حق مردم به 6 الی 10 درصد کاهش پیدا کرد در واقع به یک باره 20 درصد از منبع درآمد بیمارستان‌ها کاسته شد و این در حالی است که مشکلات و عدم پرداخت بیمه‌ها همچنان پابرجا بوده و هست.

وی با بیان اینکه بیمارستان‌های دولتی قبل از اجرای طرح تحول سلامت برای خرید تجهیزات مورد نیاز به بیماران نسخه می‌دادند تا آنها خود وسایل را تهیه کنند، یادآور شد: در گذشته بیمارستان نامه‌ای را به بیمار می‌داد تا خود تجهیزاتی از جمله لنز‌های داخل چشمی و ... را تهیه کند و بیمار پس از خریداری تجهیزات نامه‌ای را برای سازمان بیمه از بیمارستان دریافت می‌کرد و می‌توانست هزینه‌های خودرا به راحتی پرداخت کند. اما اکنون با اجرای طرح تحول سلامت بیمارستان‌ها اجازه ندارند بیمار را برای تهیه تجهیزات به خارج از بیمارستان‌ بفرستند بنابراین باید خود تجهیزات را تهیه و در اختیار آنها قرار دهند.

وی افزود: با توجه به اینکه درآمد بیمارستان‌ها با اجرای طرح تحول سلامت و کاهش سهم پرداختی مردم به شدت کاهش پیدا کرده و از طرفی بیمه‌ها با تاخیرات یک و نیم ساله بدهی‌های خود را پرداخت می‌کنند بیمارستان‌ها در تهیه تجهیزات دچار مشکلات مالی فراوان شده و نمی‌توانند بدهی خود را به شرکت‌های تولید کننده یا وارد کننده تجهیزات پزشکی پرداخت کنند که در نهایت دود اجرای طرح تحول سلامت نیز به چشم فروشندگان تجهیزات پزشکی نیز می‌رود.

دود طرح تحول در چشم شرکت‌های تجهیزات پزشکی

این متخصص پلاستیک و ترمیمی چشم خاطر نشان کرد: وقتی بیمارستان‌ها نتوانند بدهی خود را به شرکت‌های تجهیزات پزشکی پرداخت کنند شرکت‌ها نیز قادر به واردات تجهیزات مدرن نخواهند بود که در نهایت این شرکت‌ها نیز ورشکسته و یا تجهیزات بی‌کیفیت و ارزان را وارد می‌کنند که این مساله به نوعی به صورت غیر مستقیم به سیستم نظام سلامت و بیمار آسیب جدی وارد می‌کند.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه نتیجه یک عمل جراحی به تیم جراحی و سایل و تجهیزات وابستگی بسیاری دارد، بیان کرد: با توجه به شرایطی که پس از اجرای طرح تحول سلامت روی داده کیفیت کار تیم جراحی و تجهیزات نیز بسیار کاهش پیدا کرده که متاسفانه این مساله بیماران را با خطر جدی مواجه می‌سازد.

کسایی با تاکید بر اینکه تا مادامی که سازمان‌های بیمه معوقات خود را پرداخت نکنند مشکلات همچنان تداوم خواهد داشت، خاطر نشان کرد: دولت موظف است سازمان‌های بیمه‌ای پایه را مکلف کند که در عرض سه ماه معوقات خود یا حداقل 50 درصد آن را ظرف سه ماه به بیمارستان‌ها پرداخت کنند تا بیمارستان‌ها بتوانند رضایت پرسنل را کسب و تجهیزات مناسب را خریداری کنند.

تفاوت پوشش بیمه‌ها عاملی برای فساد پزشکان

وی تفاوت سیاست پرداختی در بین سازمان‌های بیمه‌ای پایه و مکمل را یکی دیگر از مشکلات فساد آفرین در نظام سلامت دانست و گفت:‌ با اجرای طرح تحول سلامت اگر یک جراح عملی مانند جراحی مجاری اشکی را انجام دهد بابت هر جراحی 100 هزار تومان پس از تاخیر یک و نیم ساله دریافت خواهد کرد این در حالی است که اگر این جراح همین جراحی را در یک بیمارستان خصوصی انجام دهد یک میلیون و 500 هزار تومان دریافتی خواهد داشت و این در حالی است که بیمه‌های مکمل در عرض سه الی 6 ماه حق بیمارستان‌ها و پزشکان را دریافت می‌کنند در واقع درآمد پزشکان در بیمارستان دولتی و خصوصی حدود 15 درصد تفاوت دارد که این مساله پزشکان را دچار فساد می‌کند.

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: متاسفاله تاخیر پرداختی بیمه‌ها، پایین بودن سطح درآمد بیمارستان‌ها و کاهش دریافتی پزشکان در بیمارستان‌های دولتی باعث شده برخی پزشکان برای کسب درآمد بیشتر و امرار معاش بیماران را به مطب‌ها یا بیمارستان‌های خصوصی سوق دهند که متاسفانه این امر یک فساد در نظام سلامت محسوب می‌شود.

کسایی بیان کرد: زمانی که سطح درآمد پزشک در بیمارستان خصوصی و دولتی تفاوت چشم‌گیری داشته باشد تبعاً پزشک برای کسب درآمد بیشتر و امرار معاش از دربان بیمارستان تا تیم جراحی را دچار فساد می‌کند برای مثال به آنها پیشنهاد می‌دهد که اگر بیمار را به مراکز خصوصی ارجاع دهند بابت هر عمل جراحی 100 هزار تومان به آنها پاداش می‌دهد که حتی در این صورت نیز درآمد پزشک در بیمارستان خصوصی بیش از بیمارستان‌های دولتی خواهد بود.

وی افزود: ‌البته این فساد در کل نظام سلامت و در بین تمامی پزشکان وجود ندارد اما مواردی دیده شده و این امر زنگ خطری را به صدا درآورده است که اگر وزارت بهداشت و دولت برای آن چاره‌اندیشی نکنند تبعاً ما شاهد افزایش این معضل خواهیم بود.

این متخصص پلاستیک و ترمیمی چشم خاطر نشان کرد: در کشورهای پیشرفته تفاوت درآمد پزشک در مراکز وابسته به دولت و خصوصی حدود 2 تا 3 برابر است به همین دلیل پزشکان ترجیح می‌دهند زمان خود را به صورت برابر بین بیمارانی که سطح اجتماعی متوسط و بالایی دارند تقسیم کنند اما در کشور ما تفاوت درآمد و متاسفانه عدم داشتن درآمد در بیمارستان‌های دولتی باعث شده مشکلات بسیاری را در بیمارستان‌های دولتی شاهد باشیم.

دانشجویان باید در دوران طرح اجازه تاسیس مطب داشته باشند

کسایی در بخش دیگری از سخنانش عدم امکان تاسیس مطب برای دانشجویانی که دوره طرح خود را در مناطق محروم می‌گذرانند را یکی دیگر از مشکلات اجرای طرح تحول سلامت عنوان کرد و گفت:‌ دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی باید به مدت 2 الی 3 سال در شهرستان‌ها ارائه خدمت کنند در گذشته این پزشکان اجازه داشتند با تاسیس مطب کسب درآمد کنند اما امروزه با اجرای طرح تحول سلامت این حق از آنها سلب شده است و آنها اجازه ندارند مطب تاسیس کنند و برای گذران زندگی کسب درآمد داشته باشند. به همین دلیل وقتی بیماری به آنها مراجعه می‌کند آنها نیز بیمار را برای درمان به تهران ارجاع می‌دهند و همین امر باعث شده که شمار بسیاری از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان‌های دولتی افرادی باشند که خارج از تهران زندگی می‌کنند.

وی افزود: پزشکان ما که برای گذران طرح به شهرستان‌ها سفر می‌کنند دارای دانش و مهارت کافی بوده و می‌توانند به مردم ارائه خدمت کنند اما وقتی مهم‌ترین حق از آنها سلب می‌شود، آنها انگیزه کافی برای ارائه خدمت نخواهند داشت. در حال حاضر بیش از 80 درصد بیماران ما در مراکز دولتی افرادی هستند که برای درمان به تهران آمده که این مساله بار مالی بسیاری را به بیماران وارد می‌کند.

رئیس بخش پلاستیک و ترمیمی چشم بیمارستان فارابی یادآور شد: متاسفانه وزارت بهداشت طرح تحول سلامت را بدون انجام کارهای کارشناسی اجرا کرد که این مساله باعث شد پس از گذشت مدت کوتاهی ما شاهد به زمین خوردن این طرح و بروز مشکلات بسیاری برای بیمارستان‌ها باشیم. وزارت بهداشت در صورت تمایل به ادامه این طرح باید بازنگری‌های لازم را انجام دهد و برای بیمه مردم چاره‌اندیشی کند بدین صورت که صرفاً افراد نیازمند و دارای سطح درآمد متوسط و پایین تحت پوشش بیمه پایه قرار بگیرند و مابقی که دارای سطح درآمد مناسبی هستند تحت پوشش بیمه‌های مکمل باشند.

دولت بدهی خود را به بیمه‌ها پرداخت کند

وی افزود: همچنین دولت نیز باید بدهی خود را به سازمان‌های بیمه پرداخت کند تا آنها نیز بتوانند به موقع و در کوتاه‌ترین زمان پرداختی خود را به بیمارستان‌ها انجام دهند زیرا در حال حاضر مهم‌ترین بهانه سازمان‌های بیمه برای معوقات خود عدم دریافت بدهی‌ها از سوی دولت است بنابراین دولت باید با بیمه‌ها تسویه حساب کند تا آنها نیز قادر باشند حق بیمارستان‌ها را پرداخت و بیمارستان‌ها نیز به شرکت‌های تجهیزات پزشکی بدهی خود را پرداخت کنند.

کسایی خاطر نشان کرد:‌ اگر مشکلات فوق به زودی برطرف نشود علاوه‌بر مشکلاتی که مطرح شد می‌تواند زمینه‌های فساد بسیاری را ایجاد کند که در نهایت تمام این مسائل بیمار را متضرر می‌سازد بنابراین طرحی که تحت عنوان حمایت از مردم اجرا شد به ضرر آنها تمام می‌شود و مردم از دریافت خدمات با کیفیت بی‌بهره می‌مانند.

کسایی خاطر نشان کرد: در حال حاضر نیز وزارت بهداشت اعلام کرده که بیماران با دفترچه بیمه سلامت صرفا می‌توانند در بیمارستان‌های دولتی خدمات دریافت کنند و بیمارستان‌های خصوصی با این دفترچه به آنها خدمتی ارائه نخواهند کرد و این مساله باعث شده سیر بیماران به بیمارستان‌های دولتی افزایش یابد که این امر علاوه‌بر فشار کاری زیاد مشکلات مالی بسیاری را نیز به بیمارستان‌های دولتی متحمل می‌سازد و متاسفانه این در حالی است که مسئولین وزارت بهداشت خود جزء روسا و سهام‌داران اصلی بیمارستان‌های خصوصی هستند و در بیمارستان‌های دولتی کمتر و یا اصلا ارائه خدمت نمی‌کنند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: علاه بر این افزایش بار مراجعات مردم به بیمارستان‌های دولتی و بروز مشکلات مالی موجب شده تا پزشکان کمتر به بحث پژوهش و مطالعه اهمیت دهند زیرا وقتی برای انجام کارهای مطالعاتی نخواهند داشت که این امر در نهایت باعث می‌شود که سطح علمی پزشکان نیز دچار افت شود.