محقق داماد مظهر وحدت حوزه و دانشگاه است/ مردی از تبارخرد و فضیلت

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری آنا به نقل از روابط عمومی فرهنگستان علوم، نشست رونمایی از ارج نامه آیت الله سیدمصطفی محقق داماد صبح امروز در تالار همایش های غدیر فرهنگستان علوم با حضور بسیاری از شخصیت های اندیشمند و سیاسی برگزار شد.

در ابتدای این جلسه پس از پخش سرود جمهوری اسلامی ایران و تلاوت قرآن، رسول جعفریان به عنوان مدیر جلسه، سخنرانی کوتاهی راجع به شخصیت محقق داماد کرد و گفت: عقل و درایتی که از مجموع فرهنگ و شیعه می شناسیم محصول حوزه و دانشگاه است و این نسل از زمان مطهری و بهشتی آغاز شده و تا به امروز که زمان افرادی چون محقق داماد و دینانی است ادامه یافته است. یکی از ویژگی های آیت الله محقق داماد این است که وقتی انحرافی ببینند یا جمله نادرستی بشنوند ساکت نمی مانند و در کنار پرداختن به علم و دانش به جنبه های اصلاحی نیز می پردازند.

مصمم بودن در مسیر و دانستن مقصد و هدف

وی افزود: یادگیری روش های نو، مردمی بودن، اخلاقی که از پدر، پدربزرگ و برادر خود به ارث برده اند، همگی از جمله فضائل ایشان است. محقق داماد از آغاز طلبگی همیشه دست مردم را می گرفت و احساس مسئولیت داشت. علاوه بر این در سه رشته ادبیات، فلسفه، فقه و حقوق خیلی خوب درس خوانده اند و حاذق اند. بنده از ایشان بسیار خواندم و یاد گرفته ام و راجع به ایشان بیشتر از اینها می دانم که امیدوارم مجال دست دهد و در محفل دیگری بازگو کنم.

پس از جعفریان، حسام الدین آشنا پیام رئیس جمهور را که خطاب به آیت الله محقق داماد نوشته شده بود قرائت کرد.

علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور از دیگر سخنرانان این جلسه بود. وی که سابقه دوستی با محقق داماد را دارد گفت: به نظر من مهمترین ویژگی ایشان مصمم بودن در راهی که پیش می گیرد است. محقق داماد در راهی که طی می کند شک نمی کند و متحیر نیست. او می داند مقصدش کجاست و هدفش چیست. شیوه بیان و تبیین مسائل از دیگر ویژگی های این عالم بزرگوار است.

وی افزود: نحوه گفتمان آیت الله محقق داماد بسیار ارزشمند است و هر کسی از شنیدن صحبت های ایشان لذت می برد. جود و کرم از دیگر ویژگی های اوست. همچنین در باب اجتهاد مواضع ایشان بسیار شاذ و نادر است و بنده در همین جا اعلام می کنم که از مریدان این عالم هستم.

پدر محقق داماد تجسم علم اصول بود

غلامحسین ابراهیمی دینانی عضو پیوسته فرهنگستان علوم و چهره ماندگار فلسفه در ادامه این مراسم گفت: از برگزاری چنین مجلسی خوشحال هستم. همه موجودات در جهانند و فرق انسان با دیگر موجودات این است که انسان جهان دارد ولی موجودات دیگر این گونه نیستند و انسان چون جهان داردپس فرهنگ دارد. فرهنگ هم یک جهان ندارد، در یک فرهنگ جهان های مختلفی حضور دارند و انسانها به شیوه های مختلفی زندگی می کنند. تاریخ نشان می دهد که علم در حال حاضر بسیار گسترش یافته و هر کسی در رشته خودش مرزهای خود را می شناسد. انسان امروز بیش از هر عصر دیگری در تناقض ها زندگی می کند اما مهر و محبت همیشه ثابت بوده و جهان براساس مهر و کین استوار است.

وی افزود: در عالم بودن خانواده محقق داماد همین بس که پدربزرگشان، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی موسس حوزه علمیه قم بوده است و معلوم نیست که اگر ایشان نبود حوزه چه می شد! مهربانی پدر ایشان هم موجب شد تا حوزه نجات یابد. از زمان شیخ طوسی تا امروز که علم اصول پیدا شده اگر بخواهم علم اصول را تجسم کنم سید محمد محقق داماد را بر می گزینم. زندگی این عالم بزرگوار با علم اصول گره خورده بود.

ابراهیمی دینانی ادامه داد: محقق داماد زبان خارجی را خوب بلد است و جهان را خوب می شناسد. او زبانش، زبان اسلام، مظهر کامل وحدت حوزه و دانشگاه و مظهر کامل علم قدیم و جدید است. چندی پیش در یک جلسه ای ایشان از عبارت ولایت دوستی نام بردند و بنده هم در همین جا این عبارت را استفاده می کنم. این عالم بر مهر و دوستی استوار است و خدا را شکر که ما سالها در سپهر ولایت دوستی با ایشان هستیم.

وطن دوستی، نکته سنجی و حافظه عالی

حجت الاسلام والمسلمین دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات گفت: در این جلسه جای دکتر نصر خالی است چرا که آیت الله محقق داماد از برجسته ترین دستیاران ایشان بود. یکی از ویژگی های برجسته آیت الله محقق داماد این است که به شبهات و مسائلی که در جامعه وجود دارد پاسخ می دهد و از حقیقت دفاع می کند ضمن اینکه مسائل و مطالبی که بیان می کنند همیشه به روز است و روزنامه اطلاعات افتخار این را دارد که ناشر اندیشه های ایشان باشد.

دعایی در پایان خطاب به محقق داماد اظهار داشت: حجت دیندارانی هستید که در آستانه از دین بریدن هستند و شما همان کوهی هستید که به شما پناه آورده اند.

محسن اسماعیلی عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه این سخنرانی ها گفت: بنده بیش از ۳۰ سال است که از دانش این استاد بهره مند شده ام و جامعیت ایشان در فقه اصول و منطق مثال زدنی است. آیت الله محقق داماد گنجینه خاطرات ایران و حوزه علمیه هستند و در همه مواردی که بنده در خدمت ایشان بودم نکته های نابی شنیده ام. نکته سنجی ایشان در تاریخ نقلی درس زندگی می دهد و خوشبختانه حافظه خوبی که دارند موجب می شود که همه چیز را دقیق و امانتدارانه نقد کنند.

وی افزود: خوش بیانی و خوش محضری از دیگر خصایص ایشان است. محقق داماد هم فقیه است و هم فقیه پرور و هنرش پرورش انسان های اندیشمند است. مردم داری و درد شناسی از دیگر ویژگی های ایشان به شمار می رود و از همه اینها مهمتر وطن دوستی ایشان که موجب شد امروز در کنار ما باشند از دیگر فضائل اخلاقی این عالم بزرگ است و خدا را شکرکه ایشان در کشور ماندند.

صفایی رئیس شاخه حقوق فرهنگستان علوم با اشاره به اینکه برگزاری چنین مجالسی تجلیل از علم است اظهارداشت: بنده ۴۰ سال از محضر ایشان بهره مند شدم و مطلع هستم که کتابهای فقه این عالم بسیار عالی و جز کتاب های درسی است که دانش جویان زیادی از آن استفاده می کنند به عقیده من ایشان مظهر فقه پویا هستند و سعی می کنند فقه را طوری تفسیر کنند که پاسخگوی مسائل روز باشند. علاوه بر این در زمینه مالکیت فکری هم اطلاعات خیلی خوبی دارند و همواره نیازهای خود را در نظر می گیرند. خلاصه اینکه مقام آیت اللهی شایسته و برازنده ایشان است.

اظهار ارادت جمعی از شاگردان محقق داماد به وی

در ادامه این مراسم سیمایی صراف به نمایندگی از شاگردان محقق داماد سخنانی را راجع به وی ایراد نمودند.

رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم که مسئول برگزار کننده این مراسم بود گفت: بنده در چند سال اخیر کمتر مجلس این چنینی را دیدم و فکر می کنم وجود این همه افراد عالم و بزرگ در این جلسه یک نشانه است و نشان از حرمت و بزرگی آیت الله محقق داماد دارد.

وی افزود: رابطه من با ایشان یک رابطه کاری نیست بلکه یک رابطه دوستی و همدلی است. راجع به کتابی هم که امروز رونمایی می شود لازم است که بگویم حدود ۱۸-۱۹ سال پیش قرار شد که هر سال چهار نفر از طرف چهار فرهنگستان انتخاب شوند و به آنها نشان درجه یک علمی اهدا شود. مرحوم دکتر حبیبی پیشنهاد دادند که برای این نامزدهای انتخابی، کتابی هم تهیه شود. یکی از این منتخبین آیت الله محقق داماد بودند. کتابی که امروز رونمایی می شود حاصل ارسال مقالاتی توسط اساتید بنام به غیر از بنده است.

در ادامه این مراسم از کتاب «مردی از تبار خرد و فضیلت؛ ارج نامه سیدمصطفی محقق داماد» با حضور تعدادی از میهمانان رونمایی شد.

آخرین سخنران این مراسم آیت الله محقق داماد بود که این جلسه به منظور نکوداشت مقام وی برگزار شده بود.

محقق داماد: خدا را بابت اعطای چنین دوستانی شاکرم

وی در ابتدای سخنانش گفت: من دست کسانی که برای این کتاب مقاله نوشتند را می بوسم. در خانواده من همه اهل تحقیق و علم بودند و به نظر خودم بنده کفران نعمت کردم و آن طور که باید و شاید از آن فضا استفاده نکردم. برادر بزرگتر بنده تجسم هوش، تحقیق، مطالعه و تربیت بود. بنده استادان بزرگی در حوزه علمیه قم که آن زمان یک حوزه آکادمیک بود داشتم. حوزه ای که در سایه فقر از در و دیوارش علم، تحقیق و پژوهش می بارید و منبع مالی اش تنها کمک های مردم بود ولی با این وجود در این حوزه اساتیدی چون علامه طباطبایی درس می دادند.

محقق داماد افزود: پس از اینکه بنده به تهران آمدم خداوند دوستان بزرگی نصیبم کرد، دوستانی که از آنها فضیلت می بارید از جمله آنها غلامحسین ابراهیمی دینانی بود که دوستی من و ایشان قدمت ۵۰ ساله دارد یا حدود ۳۸ سال پیش که دکتر اعوانی را دیدم، جذب عظمت ایشان شدم و اینها همه نعمت هایی بود که خداوند در این سالها به من عطا کرد و امروز که اینجا هستم دلم به این خوش است که در کنار اساتیدی قرار گرفتم که روزی در بحث های من حضور داشتند. از سال ۱۳۷۰ بنده عضو پیوسته فرهنگستان علوم که آن زمان ریاست آن را دکتر شریعتمداری برعهده داشت، شدم تا کنون که ریاست این فرهنگستان را دکتر اردکانی به عهده دارد و بنده تجسم کامل فرهنگ و ادب را در ایشان می بینم و ازشان بابت برگزاری این مراسم نهایت تقدیر و تشکر را دارم.

در مراسم رونمایی از ارج نامه آیت الله محقق داماد افراد دیگری چون فرامرز رفیع پور، شاپور اعتماد، داریوش شایگان، حجت الاسلام محمد خامنه ای، حسین علی قبادی، حجت الاسلام احمد احمدی، حجت الاسلام خسروپناه، علی دهباشی، علیرضا مرندی، محمدرضا عارف، غلامرضا اعوانی، منوچهر صدوقی سها، مجید انصاری، مهدی گلشنی، داوود فیرحی، عزت الله فولادوند و... و. حضور داشتند.