معنویت؛ حلقه اتصال نسل‌ها در دنیای گم‌کرده راه
محمدرضا استین‌نژاد دانشجوی رشته عمران دانشگاه آزاد اسلامی سمنان است که در عکاسی هم دستی بر آتش دارد. او توانست با یکی از آثار خود در بخش عکس دومین جشنواره نشریات دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی پس از ورود به مرحله پایانی، عنوان عکس برتر را از آن خود کند.
«زیارت» نام اثر او در این جشنواره بود که به‌خوبی به معرفی یکی از چالش‌های جامعه امروزی پرداخته و در محتوای درونی خود حلقه اتصال شکاف نسل‌ها را بازنمایی می‌کند.
به همین مناسبت به سراغ محمدرضا استین‌نژاد رفتیم و در گپ‌وگفتی کوتاه با کم و کیف هنری این هنرمند 24 ساله آشنا شدیم. گفت‌وگوی خبرنگار آنا با این هنرمند را پی می گیریم:
چه عاملی باعث شد وارد عرصه عکاسی شوید؟
ماجرا از آن موقع آغاز شد که در دوران کودکی از مادربزرگم، به‌عنوان سوغات یک سفر زیارتی، دوربین عکاسی هدیه گرفتم. چند روز بعد به سفر مشهد رفتیم و با آن دوربین کلی عکس گرفتم که البته نیمی از آن‌ها سوخت. چون دوربین آنالوگ بود و همان‌طور که می دانید در دوربین‌های آنالوگ برای تهیه عکس به نگاتیو نیاز بود و در شرایط نوردهی مناسب باید عکس گرفته می‌شد که من تسلطی بر این کار نداشتم. با این اتفاق به عکاسی تشویق شدم و این آغاز علاقه‌مندی من به عکاسی محسوب می‌شود.
لذت عکاسی با دوربین‌های آنالوگ چگونه بود؟
در روزگار گذشته وقتی دلمان برای خاطرات تنگ می‌شد می‌رفتیم آلبوم عکس‌های قدیمی‌مان را برمی‌داشتیم و ساعتی با نگاه کردن آن عکس‌ها، خاطرات را مرور می‌کردیم. تماشای آلبوم‌های عکس حتی بخشی از لذت دورهمی‌های خودمانی بود. اما امروزه دیگر خیلی کم پیش می‌آید که کسی آلبوم ورق بزند! معمولاً یا به گالری موبایل یا به فایل‌های save شده‌ی کامپیوتر مراجعه می‌شود.
در مورد مقامی که در جشنواره نشریات دانشجویی در بخش عکاسی کسب کردید توضیح دهید؟
من هیچ‌گاه سعی نکردم در مسابقات عکاسی شرکت کنم. چون به عکاسی از منظر یک علاقه برای دل خودم نگاه می‌کردم. اما این بار به خاطر تشویق‌های آقای مهدی رمضانی کارشناس کانون‌ها و نشریات دانشگاه برای شرکت در جشنواره نشریات دانشجویی یک عکس ارسال کردم که همان عکس هم برنده شد و لازم می دانم در اینجا از ایشان تشکر کنم.
تفسیری از اثرتان ارائه می‌دهید؟
اسم این عکس را «زیارت» گذاشتم. به نظرم این عکس دو نسلی را نشان می‌دهد که با تمام تفاوت‌ها به یک چیز مشترک دست انداختند و به‌نوعی با اینکه این دو نسل با هم تفاوت‌های بسیاری دارند در موضوعاتی اشتراک دارند که نمی‌گذارد یک گسست بزرگ بینشان به وجود آید و این اتفاق از نسل‌های قدیم تا امروز بوده و فکر می‌کنم تا نسل‌های آینده هم ادامه پیدا کند. فکر می‌کنم این عکس توانسته باشد نشان دهد که در دنیای گم کرده راه، معنویت می‌تواند نسل‌ها را به هم پیوند دهد.
عکاسی شما عمدتا در چه زمینه‌ای است؟
من بیشتر عکاسی از طبیعت را دوست دارم و به نظرم خیلی دشوار است که بشود همه زیبایی‌هایی که از ویزور دوربین دیده می‌شود به تصویر کشید. حقیقت این است که طبیعت بسیار زیباست و زندگی شهری و ماشینی، بین ما و این موهبت بزرگ خداوند فاصله انداخته است. در دنیای امروز و در عصر آپارتمان‌نشینی نه‌تنها از طبیعت بکر محروم شده‌ایم، بلکه لذت تماشای زیبایی‌های آن را هم از دست داده‌ایم. پس چقدر خوب است گاهی به بهانه عکاسی هم که شده باید سری به طبیعت زیبای خداوند بزنیم و با ثبت لحظاتی از زندگی خود در یک فضای دل‌انگیز و نشاط‌آور طبیعی، خود را برای ادامه یک زندگی فعال و پرنشاط آماده نگه داریم. البته عکاسی از طبیعت با چالش‌های زیادی مواجه است.
عکاسی از طبیعت راحت‌تر است یا انسان؟
به نظر من عکاسی از انسان راحت‌تر است، چون زیبایی‌های طبیعت متنوع، اختصاصی و در برخی مواقع دارای شرایط خاصی است. شما به لنز و نور مناسب برای عکاسی از مناظر بیرونی و درک مناسبی از زیبایی‌های طبیعت نیاز دارید که اگر این درک و ارتباط نباشد عکس نمی‌تواند منتقل کننده حسی باشد که در لحظه درک می‌شود. البته این نظر کاملا شخصی است و در بین عکاس‌ها نظرات متفاوت است.
برای دانشجویان جوان علاقه‌مند هم سن و سال خود چه توصیه‌ای دارید؟
عکاسی در وهله اول نیاز به علاقه و پس از آن پشتکار دارد. توصیه من به‌عنوان به عکاس این است که همیشه دوربین همراه و بخشی از وجودشان باشد، نیاز هم نیست دوربین خیلی پیشرفته باشد، این روزها دوربین‌های تلفن‌های همراه هم جوابگو هستند. آمادگی برای خلق اثر از یک صحنه جذاب به‌محض دیده شدن و سرعت عمل از ویژگی‌های دیگری است که یک فرد علاقه‌مند به عکاسی باید در خود تقویت کند و دیگر اینکه سعی کنند عکس‌های خوب ببینند. این کار باعث می‌شود ذهنشان در عکاسی قوی شده و برایشان یک نوع تمرین محسوب می‌شود.
دانشگاه چه زمینه‌هایی را برای فعالیت‌های هنری‌تان فراهم کرده است؟
روابط عمومی دانشگاه به من خیلی کمک کرد و من در بسیاری از برنامه‌ها همراهشان بوده و کسب تجربه کرده‌ام. اما دانشگاه یک سالی می‌شود که به ما قول یک دفتر برای فعال‌سازی کانون عکاسی را داده است تا بتوانیم از طریق آن برنامه‌های خود را برای دانشجویان علاقه‌مند و فعالیت‌های دانشگاه عملیاتی کنیم اما در این مدت علی‌رغم پیگیری‌های صورت گرفته، هنوز محقق نشده است.
برای اینکه عکاس برتر باشید چه ویژگی‌هایی لازم است؟
به نظر من شناخت کافی از دوربین، مهارت در نورسنجی، توانایی در نور و نورپردازی، توجه به عمق میدان، آشنایی کافی با پرسپکتیو، دقت در ترکیب‌بندی و توانایی ویرایش عکس از جمله شاخصه‌های یک عکاس خوب است. درعین‌حال همان‌طور که گفتم دید خوب، آماده بودن و سرعت عمل از دیگر ویژگی‌های موردنیاز برای عکاس خوب است.
نگاه یک عکاس به مسائل با دیگران چقدر متفاوت است؟
دیگران از کنار همه‌چیز به‌راحتی می‌گذرند، اما یک عکاس به اطرافش دقت می‌کند، از محیط پیرامونی مثل طبیعت و بقیه عناصر زیبا لذت می‌برد و ارتباط حسی برقرار می‌کند به‌گونه‌ای که از موضوعات ناراحت کننده بیشتر از بقیه ناراحت می‌شود و یا برعکس از دیدن زیبایی‌ها به وجد می‌آید و این احساس در خروجی آثار عکاس دیده می‌شود.
و کلام آخر...
از خانواده‌ام تشکر می‌کنم که شرایط را برایم مهیا می‌کنند و از دوستانم هم که در این کار مشوقم هستند سپاسگزارم.
گفت‌وگو از مصطفی فیض
انتهای پیام/