تقلب علمی ناشی از ضعف سیستم آموزش عالی است/ ایرانداک دیگر کارایی ندارد

دکتر نعمت احمدی، وکیل پایه یک دادگستری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا درباره تخلفات دانشجویان در ایام امتحانات اظهار کرد: تمام آزمون‌های میان‌ترم یا پایان‌ترم دانشگاه‌ها دارای ممتحن هستند و مطابق آئین‌نامه تخلفات دانشگاهی یا داخلی دانشگاه‌ها ممتحنین به عنوان ناظر بر آزمون‌ها و دانشجویان به حساب می‌آیند.

وی ادامه داد: اگر ممتحنین هر تخلفی را از قبیل تقلب‌ شفاهی یا مکتوب مشاهده کنند تخلفات دانشجویان صورت‌جلسه می‌شود و به ریاست یا کمیسیون دانشگاه ارجاع داده خواهد شد. این کمیته تخلفات را به استاد مربوطه نشان می‌دهد و استاد تقلب را درصدبندی می‌کند که چقدر با پاسخ سوالات شباهت دارد.

این حقوقدان با بیان اینکه آئین‌نامه‌های دانشگاه‌ها با یکدیگر تفاوت دارند و بعضی از آن‌ها مطابق دستورالعمل وزارت علوم رفتار می‌کنند؛ افزود: دانشگاه‌ها معمولا براساس آئین‌نامه وزارت علوم درباره تخلفات دانشجویی و دانشگاهی اقدام می‌کنند اما ممکن است که مراکز علمی مفاد تدوین شده از سوی شورا یا کمیته حقوقی را رعایت و به آن عمل کنند.

این استاد دانشگاه درباره رایج‌ترین نوع تقلب و تخلف امتحانی در میان دانشجویان توضیح داد: دانشجویان معمولا سرفصل‌های کتب درسی را خلاصه‌نویسی می‌کنند و آن‌ها را بر روی دستمال کاغذی یا نوار، دکمه و یقه البسه‌شان می‌نویسند تا از آن به عنوان تقلب در آزمون‌ها استفاده کنند. حتی یکی از دانشجویان خانم با هندزفری با یکی از دوستان یا آشنایان خود سوالات را می‌خواند و او پاسخ آن‌ها را به صورت تلفنی بیان می‌کرد.

احمدی مدعی شد: بیشتر آمار تقلب در مقطع کارشناسی رخ می‌دهد، اما بیشترین گرفتاری ما در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری است. یعنی بیشتر آمار تخلفات و تقلب‌های علمی در پایان‌نامه‌ها و رساله‌های این دو مقطع صورت می‌گیرند که این آمار و ارقام وحشتناک و مایوس کننده هستند.

قانون هیچ‌وقت نتوانسته از وقوع تخلف یا جرم جلوگیری کند

این وکیل پایه یک دادگستری تخلفات و تقلب علمی دانشجویان در کارشناسی‌ارشد و دکتری را ناشی از ضعف سیستم آموزش و آموزش عالی کشور دانست و تاکید کرد: هر دانشجویی که بخواهد درباره موضوع خاصی کار تحقیقاتی و علمی انجام دهد می‌گویند باید به ایرانداک مراجعه کند و اگر عنوان موضوع در این پژوهشگاه وجود داشته باشد اجازه کار تحقیقاتی به دانشجو را نمی‌دهد در حالی‌که این اقدام اشتباه‌ترین کار ممکن است.

وی در این باره اضافه کرد: به طور مثال دانشجویی می‌خواهد درباره سیدالشهدا پایان‌نامه و کار تحقیقاتی انجام دهد اما مدیران گروه اجازه چنین کاری را به دانشجو نمی‌دهند زیرا در ایرانداک وجود دارد و می‌گویند این موضوعات تکراری است؛ خب چه ربطی دارد! در حالی‌که هر دانشجویی برای خود نظریه مستقلی دارد و از دید شخصی خود قصد کار علمی را دارد. به نظر من ایرانداک کارایی خود را از دست داده است.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: به عقیده من حتی 5 دانشجوی یک کلاس هم می‌توانند درباره موضوعی واحد و خاص کار تحقیقاتی انجام دهند. مگر نویسندگان مختلف در مورد موضوعی خاص کتاب ننوشتند و چاپ نکردند؟ به عنوان مثال درباره مسئولیت مدنی کتب زیادی از سوی ناشران و نویسندگان متفاوت و مختلف به چاپ رسیده است، چرا؟ زیرا نظریات افراد با یکدیگر متفاوت است.

احمدی تصریح کرد: تعداد دانشجویان در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری افزایش یافته و مسلما استادان راهنما فرصت بررسی موضوعات و محتوا را ندارند به همین دلیل مجبور می‌شوند بدون نگاه دقیق پایان‌نامه و رساله‌ها را قبول کنند.

وی درباره اینکه آیا قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی منجر به کاهش تخلفات دانشگاهی خواهد شد یا خیر؟ گفت: قانون هیچ‌وقت نتوانسته از وقوع تخلف یا جرم جلوگیری کند اگر می‌توانست که این همه تخلف، جرم و جنایت رخ نمی‌داد.