پیام بودجه ۹۷ زیر ذره‌بین ۱۰ اقتصاددان
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، حسن روحانی دیروز طبق وعده‌ای که همکارانش در روزهای قبل به رسانه‌ها داده بودند سر موعد مقرر لایحه بودجه 97 را به مجلس داد و از آن دفاع کرد، لایحه‌ای که به گفته او بسیار دقیق، شفاف و عملیاتی نوشته شده است. از قرار معلوم قیمت نفت در بودجه 97، حدود 55 دلار و قیمت دلار نیز 3500 تومان در نظر گرفته شده است. در لایحه بودجه 97 مجموع بودجه عمومی دولت حدود 429 هزار میلیارد تومان است که در مقایسه با رقم 371 هزار میلیارد تومانی لایحه بودجه امسال (96) حدود 60 هزار میلیارد تومان افزایش دارد. کارشناسان می‌گویند افزایش حدود 60 هزار میلیارد تومانی بودجه عمومی می‌تواند تبعات نگران‌کننده‌ای برای اقتصاد ایران در پی داشته باشد. اما از مهم‌ترین محورهای لایحه بودجه 97 که می‌تواند برای برخی مردم کمی نگران‌کننده و البته قابل تامل باشد، حذف 30 میلیون نفر از دریافت یارانه نقدی است. بر اساس لایحه دولت، در سال 97 حدود 30 میلیون ایرانی از دریافت یارانه نقدی محروم خواهند شد. بررسی لایحه بودجه سال 97 نشان می‌دهد در حالی که تاکنون دولت در هر سال حدود 42 هزار میلیارد تومان بابت یارانه‌های نقدی پرداخت کرده، این رقم را برای سال آینده تا 23 هزار میلیارد تومان کاهش داده است. با کاهش 19 هزار میلیاردی هزینه یارانه نقدی باید در انتظار حذف گسترده یارانه‌بگیران بود. اگر قرار باشد فقط 23 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی 45 هزار و 500 تومانی پرداخت شود باید تا حدود نیمی از یارانه‌بگیران فعلی حذف شوند تا رقم 23 هزار میلیاردی پاسخگوی پرداخت‌های نقدی باشد.
حذف یارانه نقدی امکان‌پذیر است
میثم موسایی، عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران درباره لایحه بودجه 97 و برخی ویژگی‌های آن گفت: «در لایحه بودجه سال آینده آمده باید در سال 97، 30 میلیون ایرانی از دریافت یارانه نقدی حذف شوند. به نظرم این اتفاق امکان‌پذیر است. وی تصریح کرد: «در این طرح نباید اقدام به شناسایی ثروتمندان کنیم، مفهوم این کار این است که همه مردم فقیر شده‌اند. برعکس باید نیازمندان شناسایی و به آنها یارانه پرداخت شود.» وی با بیان اینکه یارانه باید به طبقات محروم و با مبلغ بالاتر پرداخت شود، گفت که پرداخت یارانه به برخی اقشار، مسخره و لوس کردن هدف اصلی هدفمندی یارانه‌هاست. دادن یارانه به ثروتمندان پیش‌فروش کردن آینده فرزندان این کشور است. موسایی با انتقاد از افزایش بودجه عمومی دولت به حدود 420 هزار میلیاردتومان نیز گفت: «بخش عمده افزایش بودجه عمومی دولت مربوط به دستمزدهاست.» وی ادامه داد: «بخش دیگری از افزایش بودجه عمومی به دلیل ریخت‌وپاش‌ها در دستگاه‌های دولتی، برگزاری سمینارهای بی‌فایده، چاپ کتب و مجلات بی‌اثر، سفرهای خارجی، نمایندگی‌های ناکارآمد دستگاه‌های فرهنگی و غیرفرهنگی در خارج کشور و... است، لذا این هزینه‌ها اجازه کار عمرانی را نمی‌دهند.» این اقتصاددان دونرخی ماندن دلار را در سال 97 باعث ادامه رانت دانست و گفت: «تعیین نرخ 3500 تومان برای دلار رانت در اقتصاد ایجاد می‌کند. قیمت دلار باید به اندازه قیمت بازار تعیین و دلار تک‌نرخی شود. این نرخ باعث رانت بزرگی در بازار، واردات، صادرات و سفرهای خارجی بی‌هدف و فرصت‌های مطالعاتی بی‌نتیجه می‌شود. باید به طریقی دیگر نرخ ارز در بودجه بیاید. بخش مصارف و مخارج ارز جداگانه در کنار بودجه ریالی درج شود تا این مسائل پیش نیاید.»
کاهش بودجه عمرانی خطرناک است
مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران نیز درباره لایحه بودجه 97 به‌خصوص درباره کاهش چند 10 هزار میلیاردتومانی بودجه عمرانی گفت: «اینکه بودجه عمرانی کم می‌شود یعنی اشتغال و تولید داخلی کاهش می‌یابد و از یک منظر می‌تواند خطرناک باشد.»
مهم‌ترین موضوع بودجه 97 حذف 30میلیون نفر است
وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم خوارزمی نیز مهم‌ترین موضوع لایحه بودجه 97 را حذف 30 میلیون ایرانی از دریافت یارانه نقدی دانست و گفت: «حذف یارانه نقدی در دولت یازدهم نیز به دولت تکلیف شده بود اما دولت هیچ‌گاه زیر بار نرفت، دلیلش این بود که بانک‌های اطلاعاتی کامل نیست. مجلس سال آخر دولت یازدهم برای حذف 25 میلیون نفر فشار آورد که آقای نوبخت گفت بیشتر از 6 میلیون امکان‌پذیر نیست.» وی تاکید کرد: «دولت دوازدهم به دو دلیل دنبال این موضوع رفته است؛ اول اینکه دولت بین 30 تا 50 هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد. دوم اینکه درصد واریز درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی باید افزایش یابد و به 33 درصد برسد. در نتیجه دولت برخی درآمدها نظیر جرائم رانندگی و عوارض را بالا برده است و از سوی دیگر اقدام به حذف بخشی از دهک‌های درآمدی یارانه‌بگیر خواهد کرد. حذف دهک‌های بالایی در همان دولت یازدهم نیز امکان‌پذیر بود، ولی اراده‌ای در دولت وجود نداشت.» شقاقی شهری درباره کاهش چند هزار میلیارد تومانی بودجه عمرانی نیز گفت: «در سال 96 تا الان بودجه عمرانی تقریبا تزریق نشده است. باید دید دولت در نیمه دوم سال چه میزان از این بودجه را تخصیص می‌دهد. بودجه عمرانی تحقق پیدا نکرده است و نمی‌توان روی این اعداد نظری داد. بودجه جاری دولت بیش از 80 درصد بودجه کل است. قرار بود کار تحولی در بودجه رخ دهد و اصطلاحا بودجه‌ریزی عملیاتی بسته شود.» وی تصریح کرد: «دولت 23 هزار میلیارد تومان از یارانه نقدی کم کرده است ولی از آن طرف کمک به صندوق‌های بازنشستگی را از 40 به 56 هزار میلیارد رسانده است. با این تفاسیر به نظر نمی‌رسد تحولی در بودجه رخ داده باشد.» این اقتصاددان درباره تعیین 3500 تومان برای نرخ دلار نیز گفت دولت زیر فشار سنگینی است تا نگذارد دلار بالاتر برود. در حالی که فشار بازار روی افزایش قیمت است. دلار با این نرخ‌گذاری در سال آینده نیز تک‌نرخی نمی‌شود. دولت با تنگنای ارزی مواجه است. پیش‌بینی می‌شود دلار تا پایان سال به 4500 تومان برسد.
دلار کمتر از 4500 تومان معقول نیست
قدرت‌الله امام‌وردی، عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز گفت: «آن‌گونه که پیش‌بینی می‌شود برای امسال دلار باید 4500 تومان باشد، کمتر از این مقدار معقول نیست.» بر اساس پیش‌بینی‌هایی که در سایت‌های معتبر بین‌المللی مانند بانک جهانی بیان می‌شود، نفت خام در سال 2018 هر بشکه 56 دلار به فروش خواهد رسید. تصور من این است که اگر بخواهند برنامه منسجم باشد که عملکرد آن با اهدافش بخواند، نفت باید حول‌وحوش همان 55 دلار باشد. این اقتصاددان معتقد است تبعات افزایش هزینه‌های جاری و کاهش بودجه عمرانی تعمیق‌کننده رکود است. وی ادامه داد: «هر سال این مشکل وجود دارد. وزن بودجه عمرانی بسیار کمتر از بودجه جاری است.»
مجلس به وظیفه خود عمل کند
بیژن عبدی، اقتصاددان نیز درباره لایحه بودجه 97 گفت: «کاهش بودجه عمرانی و افزایش بودجه جاری از مهم‌ترین ویژگی‌های بودجه 97 دولت است و این موضوع به‌شدت باعث افزایش تورم در سال 97 خواهد شد.» وی ادامه داد: «ابزارهای نظارتی باید کار خود را به‌درستی انجام دهند. این فرآیند باری به دوش مجلس است. مجلس باید در تفریغ بودجه اعلام کند که دولت چقدر به بودجه عمل کرده است. همه دولت‌ها از سرفصل‌های بودجه عدول داشته‌اند.» این اقتصاددان با بیان اینکه پیامد دیگر کاهش بودجه عمرانی تشدید رکود است، گفت: «در شرایطی که واحدهای تولیدی یکی بعد از دیگری در حال تعطیل شدن هستند، انتظار این است که دولت برای حمایت از این بخش همت بیشتری به کار بندد. دولت گرفتار فشار تقاضاست و نمی‌تواند نیازهای جامعه را جواب دهد.»
نفت و دلار متغیر مالی نیست
محمد قاسمی، معاون مرکز پژوهش‌های مجلس نیز درباره مناسب بودن قیمت 55 دلاری نفت و 3500 تومانی دلار در بودجه 97 گفت: «نفت و دلار متغیر مالی نیست که با بودجه تعیین شود. این سنت غلط و اشتباهی است که دلار و نفت در بودجه به عدد مشخصی معین می‌شود. دولت سیاست‌های پولی، ارزی و تجاری کشور را فدای مصلحت‌های بودجه‌ای می‌کند. سال‌هاست این حرف‌ها را بیان می‌کنیم. به دولت و بودجه چه ربطی دارد که قیمت دلار و نفت چقدر است. مگر سیاست‌های استخراج نداریم؟» قاسمی تاکید کرد: «همین معادله شیطانی قیمت ارز و نفت است که کشور را به خاک سیاه نشانده است. هر دولتی آمده همین مسیر غلط را ادامه داده، کشور را نابود کرده، بودجه خودش را بسته و رفته است. نظر مرکز پژوهش‌ها نیز این است که این قیمت‌گذاری از اساس غلط است. سیاست‌های تجاری باید قیمت ارز را تعیین کند. طبق برنامه ششم توسعه قیمت ارز و نفت نباید در بودجه تعیین شود. چرا دوباره دولت به این سمت می‌رود.»
مالیات در عین رکود افزایش یافته!
احمد مجتهد، رئیس سابق پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی نیز درباره شاخصه‌های بودجه 97 گفت: «درآمدهای دولت که عمدتا نفتی است کاهش یافته و درآمد مالیاتی دولت افزایش یافته است، ولی با توجه به شرایط رکودی، بیشتر از این ظرفیت بالا رفتن را ندارد. هزینه‌های جاری دولت متاسفانه افزایش چشمگیری داشته است.» وی ادامه داد: «به نظر می‌رسد مقداری از افزایش هزینه جاری بودجه 97 مربوط به صندوق‌های بازنشستگی باشد.» وی در ادامه هشدار داد: «اگر دولت مخارج عمرانی را تامین نکند زیرساخت‌ها برای رشد اقتصادی فراهم نمی‌شود. در نتیجه اشتغال و رشد اقتصادی کمی صورت می‌گیرد. این اتفاق تبعات منفی زیادی دارد.» مجتهد مجلس را نیز در سال‌های قبل در تصویب بودجه غیرواقعی مقصر دانست و گفت: «بدون شک لایحه دولت با مصوب مجلس تفاوت خواهد داشت، مجلسی‌ها به دلیل برنامه‌های خودشان درآمدهای دولت را به‌طور غیرواقعی بزرگ در نظر می‌گیرند و دولت هم چون نمی‌تواند کسری بودجه را جبران کند، این اتفاق در آینده تورم به دنبال خواهد داشت.»
کسری بودجه شدید
اکبر امینی مهر، اقتصاددان نیز درباره لایحه بودجه 97 گفت: «مشکل اصلی سنگین بودن دولت است. همین سنگین بودن باعث شده در سال‌های اخیر کسری بودجه شدیدی داشته باشیم.» وی درباره افزایش شدید هزینه‌های جاری نیز گفت بیشتر ردیف‌های بودجه جاری بحث حقوق و دستمزد است.
کاهش بودجه عمرانی نگران‌کننده است
نعمت فلیحی، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی درباره تبعات کاهش بودجه نیز گفت: «یکی از دلایل رکود فعلی اقتصاد کاهش بودجه‌های عمرانی است. بسیاری از پروژه‌ها نیازمند بودجه عمرانی است، لذا کاهش بودجه عمرانی می‌تواند تبعات نگران‌کننده‌ای برای اقتصاد ایران در سال‌های آتی داشته باشد.»
پرداخت یارانه نقدی به همه مردم تورم‌زاست
نارسیس امین رشتی، عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی درباره کاهش 19 هزار میلیاردی یارانه نقدی در لایحه بودجه سال97 گفت: «واژه هدفمندی یارانه‌ها بد جا افتاده است و مردم فکر می‌کنند باید به همه مبلغی پرداخت شود. وقتی به همه یارانه پرداخت می‌شود دو ایراد به وجود می‌آید: 1- افراد نیازمند تحت پوشش واقعی قرار نمی‌گیرند. 2- افرادی که نیاز نیست، تحت پوشش قرار می‌گیرند. در این سیستم افراد نوع دوم به وفور یافت می‌شوند. پرداخت یارانه به همه مردم باعث افزایش تورم می‌شود. در نتیجه، تورم مبلغ یارانه نقدی را ناچیز می‌کند و کسانی که آن را دریافت می‌کنند به ضررشان تمام می‌شود.»
مهم‌ترین ویژگی‌های لایحه بودجه 97
*دولت در لایحه بودجه سال 97 با کاهش بودجه یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها به 23 هزار میلیارد تومان، عملا پیشنهاد حذف یارانه بیش از 30 میلیون نفر را داده است.
*حقوق کارکنان دولت 10درصد افزایش یافت.
*کل کشور سقف وام ازدواج برای هر یک از زوجین همان 10 میلیون تومان فعلی پیشنهاد شده است.
* دولت در بودجه 97 سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز را 32 درصد پیشنهاد کرد.
* عوارض خروج از کشور در بودجه 97 سه برابر شد. این عوارض 75 هزار تومان بود که اکنون برای سفر اول 220، سفر دوم 330 و سفرهای بعدی 440 هزار تومان شده است.
* 17 هزار میلیارد تومان برای بودجه اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تخصیص داده شد. دولت در لایحه بودجه 97 پیشنهاد داد که 174هزار میلیارد ریال در جهت حمایت از اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاهی پرداخت شود.
* قرار است دولت در سال 97 حدود 800 هزار شغل ایجاد کند
* در لایحه بودجه 97 پیشنهاد درآمد هزار و 850 میلیارد ریالی از محل مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای دولت آمده است.
* در لایحه بودجه سال 97 دولت برای حقوق ورودی خودرو رقم دو هزار و 205 میلیارد تومان را پیشنهاد کرده است.
* دولت امسال 12 هزار میلیارد تومان بیشتر مالیات می‌گیرد.
* بر اساس تبصره6 لایحه بودجه سال 97 کل کشور، سقف معافیت مالیاتی ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 4/12/66 و اصلاحات بعدی آن در سال 97، مبلغ 240 میلیون ریال تعیین می‌شود.
*بر اساس لایحه بودجه سال 97 کل کشور، وزارت نیرو مکلف است علاوه‌بر دریافت نرخ آب‌بهای شهری، به ازای هر مترمکعب فروش آب شرب، 20 تومان از مشترکان دریافت کند.
*در لایحه بودجه سال 97 آمده که درآمد حاصل از افزایش 20 درصدی قیمت هر لیتر نفت گاز در سال 97 به میزان 13 هزار میلیارد ریال خواهد بود.
منبع: فرهیختگان
انتهای پیام/