قربانی شدن ایران در طبقه متوسط جدید

بعد از «کریسمس» و «ولنتاین» حالا چشم بازار ایران به «بلک فرایدی» هم روشن شده است. سرمایه‌داری اینجور جاها خودش را خیلی خوب نشان می‌دهد، هر سنتی که بتواند مشتری به بازار بیاورد هر چقدر هم که بی‌ربط باشد آنقدر تبلیغ می‌شود تا جا بیافتد و پول را از کیسه مصرف کننده به جیب واردکننده و دلال و فروشنده بریزد.

بلک فرایدی حراج قبل از تعطیلات کریسمس است یعنی هیچ ربطی به تقویم ایرانی ندارد اما بازار موفق شده آن را همزمان (نه مثلا پیش از نوروز) جا بیاندازد و فروشگاه‌های اینترنتی هم پرچمدار قضیه شده‌اند. جالب است که مردم هم (در واقع طبقه متوسط جدید که ولع مصرف دارند) با هیجان از این سنت جدید استقبال می‌کنند.

صحنه‌های تحقیرآمیز هجوم مردم عادی برای بردن اجناس تخفیف‌دار در آمریکا را همه دیده‌اند، اما تحقیر بلک فرایدی در ایران شکل دیگری پیدا کرده، فروشگاه‌ها جلوی چشم همه قیمت را پیش از حراج بالا می‌برند و در روز حراج با تخفیفی کمتر به خریدار هیجان زده (که فکر می‌کند اگر نخرد چیزی را از دست می‌دهد) قالب می‌کنند.

لایه زیرین ماجرا تبدیل شدن پول به ارزش اول و آخر است. طبقه‌ای که از پزشکی تا حراج آخر سال عادت‌های فریبکاری و دزدی و سوء استفاده را رایج کرده در سیاست صدای ضدفساد بلند می‌کند! و اخیرا در تحمیل سبک مصرف خودش اینقدر خشن شده که حتی در سنت‌های ایرانی (نذر و زیارت و...) هم دخالت و مخالفت می‌کند.

ایرانی بودن در طبقه متوسط جدید امری دست دوم شده که با تقلید از هر چیزی که از غرب می‌آید حقارت خودش را می‌پوشاند. دروغ آوریل، هالووین، کریسمس، ولنتاین، بلک فرایدی و... همه تقلاهای تبدیل شدن به دیگری هستند. فرار از ایران مهم‌ترین مشخصه طبقه فاسد و مقلدی است که در اقتصاد بیمار و تبعیض‌آمیز پدید آمده است.

*فعال فرهنگی