ضرورت تسویه یک روزه معاملات بورس‌های اوراق بهادار

به گزارش گروه اقتصادی آنا از سنا، حمیدرضا مهرآور، رئیس هیات مدیره کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار گفت: در حال حاضر فرآیند تسویه در معاملات اوراق بهادار به این شکل است که خریدار پول خود را قبل و یا حین خرید به حساب کارگزاران واریز می‌کند.

وی افزود: نحوه معاملات برای اکثر خریداران به صورت نقدی و تسویه کامل است، اما فروشندگان پس از فروش سهام خود، بعد از ۳ روز کاری پول خود را دریافت می‌کنند. این موضوع باعث بروز مسائل و مشکلاتی می‌شود، از جمله اینکه با توجه به تسویه پول خریدار بعد سه روز کاری از سوی کارگزاران با شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه عملاً خریداران سهام نیز خواهان پرداخت این مبلغ در روز سوم پس از معاملات هستند.

به گفته این مقام مسئول کارگزار در صورت انجام این عمل متوجه ریسک‌های زیادی می‌شود. مشکل دیگر فروشندگانی هستند که سهام خود را به قصد خروج وجه می‌فروشند که این سهامداران با حس عدم انصاف مواجه می‌شوند.

مهرآور تفاوت فرآیند تسویه t+3 با زمان تسویه برخی از معاملات دیگر را مشکل بعدی کارگزارها عنوان کرد و افزود: در حال حاضر زمان تسویه اوراق بدهی یک روزه است و این موضوع موجب شده بخشی از سرمایه‌گذاران به همین دلیل به سمت این بازار متمایل شوند. این در حالی است که همین پتانسیل تسویه، در معاملات سهام نیز وجود دارد.

رئیس هیات مدیره کانون کارگزاران در ادامه به وضعیت فرایند تسویه معاملات در سایر بورس‌های شناخته شده دنیا اشاره کرد و گفت: مطالعات تطبیقی نشان می‌دهد، در بسیاری از بورس‌های دنیا در حال حاضر زمان تسویه ۳روزه است، اما به سمت کاهش زمان تسویه در حال حرکت هستند. به‌عنوان‌مثال در بورس‌های نزدک (nasdaq)و نیویورک (NYSE) زمان تسویه برای اوراق بهادار سه روزه و برای صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) یک روزه است.

به گفته وی اخیراً SEC آمریکا مقرراتی را تصویب نمود که کارگزار معامله گران (Broker-dealers ) به منظور افزایش شفافیت و کاهش ریسک موظف شدند، معاملات خود را طی دو روز تسویه کنند و طبیعتاً این میزان در آینده کاهش خواهد یافت.

مهرآور افزود: در حال حاضر با توجه به اینکه فاصله سامانه پس از معاملات (post trade) از سامانه معاملات(trade) یک روز می‌باشد، عملاً نمی‌توان به تسویه روزانه فکر کرد، ولی به نظر می‌رسد فاصله تسویه یک روزه برای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه نیز زمان مناسبی باشد.

این مقام مسئول با بیان اینکه کاهش زمان تسویه به عنوان یک پیشنهاد از سوی کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به سازمان بورس ارائه شده است، تصریح کرد: در صورت یکسان شدن زمان تسویه با بازار بدهی، علاوه بر اینکه نقدشوندگی بازار بیشتر می‌شود، عملاً انصاف در معاملات نیز رعایت شده و باعث هماهنگی و همراهی بیشتر اوراق بدهی و سهام می‌شود.