تغییر جایگاه‌ها سلیقه مخاطبان را عوض کرده‌است
فاطمه محمدی در حال حاضر برنامه تلویزیونی «باصبح» را که صبح‌ها از شبکه دو پخش می‌شود، اجرا می کند. وی که پیش از این در برنامه «شما و آی‌فیلم» و معاونت برون‌مرزی فعالیت داشته، این روزها اجرای برنامه تلویزیونی را برعهده گرفته که هر روزه از ساعت 7:10 از شبکه دو سیما پخش می‌شود. محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا در خصوص این تجربه خود و همچنین مشکلاتی که مجریان برنامه‌های تلویزیونی با آن روبه‌رو هستند توضیحاتی ارائه کرده که می‌خوانید:
برنامه‌های صبحگاهی چه ویژگی‌هایی دارند و عموما مخاطب «با صبح» را چه افرادی تشکیل می دهند؟
معمولا برنامه‌های صبح مخاطب خاص‌تری دارند و از نگاه رسانه‌ها اداری‌ها، خانم‌های خانه‌دار، مدیرانی که فضای اطلاعاتی هفته را رصد می‌کنند و افرادی که تکاپوی صبحگاهی دارند بیشترین مخاطبان برنامه صبحگاهی «باصبح» هستند. با توجه به اینکه برنامه‌های صبح تکرار ندارد، بسیاری از بینندگان امکان دیدن این برنامه را در فضای مجازی پیدا می‌کنند و از این طریق به تماشای برنامه می‌نشینند.
چه دغدغه و مسئله‌ای در برنامه‌های صبحگاهی وجود دارد و به عنوان یکی از فعالان حوزه اجراهای تلویزیونی چه راهکاری برای رفع این مشکل می‌بینید؟
الان چالش بزرگی که در برنامه‌های صبحگاهی با آن روبه‌رو هستیم این است که زمان اجرا و پخش برنامه «باصبح» با برنامه‌های «صبح بخیر ایران» و «حالا خورشید» همزمان است بنابراین باید در این زمینه مدیریتی شود که هر یک از برنامه‌ها در یک زمانی پخش شود. اگرچه در دنیای رقابت، انتخاب مخاطب موضوع بسیار مهمی است و اینکه چقدر برنامه جذابیت داشته باشد که تماشاگر آن را برای دیدن انتخاب کند، بسیار اهمیت دارد.
از آنجا که برای ساخت برنامه‌های تلویزیونی هزینه زیادی می‌شود و برای پرورش آدم‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند هزینه بیشتری صرف می‌شود. اگر مدیریت دقیقی انجام شود که هرکس در ساعت خاصی مخاطب خود را جذب کند، مردم از تمام این برنامه‌ها می‌توانند استفاده کنند.
ما اینقدر پولساز نیستیم که اگر هزار برنامه ساخته شود بگوییم که همه آنها دیده می‌شود و یا هر یک ممکن است مخاطب خود را داشته باشد. وقتی چنین هزینه گزافی صرف تولید یک برنامه تلویزیونی می‌شود، خوب است برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای باشد که همه افراد در تمام ساعت‌ها بتوانند آن را ببیند. این برنامه‌ها موضوع خاص و جریان‌شناسی مشخصی دارد و نقطه عطف آن روزنامه‌ها و اطلاع‌رسانی است که در بخش‌های مختلف به مردم ارائه می‌شود.
به نظرم مدیریت کردن این فضا از وظایف کسانی است که در رسانه کار می‌کنند، البته جدای از این انتقاد نمی‌توان افزایش و گستردگی برنامه‌های اینچنینی را هم نادیده گرفت. ما تا چند وقت پیش تنها برنامه صبحگاهی تلویزیون بودیم اما با روی آنتن رفتن «صبح بخیر ایران» زمان‌پخش برنامه‌ها با هم تداخل پیدا کرد.
ایجاد فضای رقابت بین برنامه‌های تلویزیونی به واسطه پخش برنامه‌های مختلف و انتخاب مخاطب برای دیدن، می‌تواند یک امتیاز محسوب شود. آیا این امر در ارتقای سطح کیفی برنامه‌ها و اجراها تاثیرگذار بوده؟
وقتی می‌بینیم که رقیبی در شبکه‌ای دیگر نیز وجود دارد که می‌تواند مخاطب ما را به خود جذب کند، طبیعی است که در اجرا انرژی بیشتری می‌گذاریم، تا تماشاگر را نگه‌داریم.
به عنوان کسی که پیشینه زیادی در حوزه اجرا دارد، چه شاخصه‌ای را در جذب مخاطب تاثیرگذار می‌بینید؟
من معتقدم بحث اجرا بسیار سلیقه‌ای است. قطعا تخصص و مهارت برای جذب مخاطب مثل فن بیان، زبان بدن و .... بسیار تاثیرگذار و مهم است اما در همین حال هم مردم بسیار به سلیقه خود توجه می‌کنند یعنی ممکن است که ما فردی حاذق در زمینه اجرا باشیم و توانمندی، صدا و سیمای خوبی برای اجرای یک برنامه هم داشته باشیم اما مخاطب آنچنانی نداشته باشیم. خیلی از هنرپیشه‌ها در حال ورود به فضای اجرا می‌شوند و تعداد کمی از مجریان به فضای بازیگری وارد می‌شوند که از نظر من این اتفاق خوب نیست و نارضایتی هم به دنبال داشته است.
امروزه چه چیزی به عنوان معیاربرای اجرای مناسب از سوی مردم در نظر گرفته می‌شود؟
گویا در این دوره سلیقه مردم تغییر پیدا کرده و حتی سلیقه‌‌ها در پسندیدن مجری هم دستخوش تفاوت‌هایی شده است. الان دیگر هماهنگ شدن گفتمان و حرکات اجراگر چندان اهمیت ندارد و المانی نیست که مردم به آن توجه کنند زیرا سلیقه‌های مردم بسیار متفاوت شده است. ما حتی در ظاهر و پوشش و انتخاب رنگ‌ها، سفرکردن و... تغییر کرده‌ایم و همین تحولات هم وارد فضای تلویزیون شده است.
از آنجا اجرای بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی را برعهده داشتم، فکر می‌کنم اجرای برنامه صبحگاهی بسیار سخت است، چون هنوز بدن آماده نیست در حالی که باید با تمام وجود لبخند بزنی و انرژی زیاد به مردم سلام کنیم. معتقدم جذب مخاطب در برنامه‌های صبح بسیار سخت است و توان بالایی می‌طلبد.
آیا اجراکنندگان تلویزیونی هم مهارت‌های تکنیکی برای مجری‌گری کسب می‌کنند؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که امروز رسانه با آن مواجه است این است که خیلی تعریف در ژانرها نداریم. از آنجا که مشکلات مالی در سازمان صداو سیما وجود دارد، تولیدات به سمتی رفته که تهیه‌کننده تعیین‌کننده یک برنامه شده است و این اصلا اتفاق خوبی نیست.
وقتی همه چیز به حامی مالی سپرده می‌شود دیگر نمی‌توان چندان به تکنیک کار توجه داشت. من برنامه‌های خوبی را می‌شناسم که تهیه‌کننده برای آن تعیین تکلیف کرده و طبیعی است که در چنین شرایطی به لحاظ کار حرفه‌ای بسیار تفاوت‌ها ایجاد شده است.
از سویی دیگر بازیگران در میان مردم از جایگاهی برخوردار هستند چراکه با یک سریال مریم 3 تا 6 ماه با سریال درگیر می‌شوند و یا با اکران فیلم در جشنواره‌ها مردم علاقه‌مند می‌شوند بنابراین سازندگان برنامه‌ها هم ترجیح می دهند که از بازیگرانی که مورد علاقه مردم هستند استفاده کنند. آنها اجرا را در ارتباط گفتمانی می‌بینند که بازیگر هم می‌تواند آن را برقرار کند. درچنین شرایطی به اینکه مجری به عنوان نبض یک برنامه چقدر مهارت اجرا کردن را دارد اصلا توجه نمی‌شود.
در حقیقت تغیر جایگاه‌ها تغییر سلیقه در میان مخاطبان ایجاد کرده به طوریکه مردم با روشن کردن تلویزیون از اینکه یک برنامه را فلان بازیگر اجرا کند استقبال می‌کنند. در حقیقت ما به عنوان سیاست‌گذار در رسانه، این اجازه را داده‌ایم.
علاقه و لذت‌های زندگی‌ام اجرا کردن است. برای اینکه یکسری چیزها از جمله پوشش و فرهنگ‌سازی ادبیات و کلام را در فضای تبلیغاتی کار کنم.
چندی است که کمپینی برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی راه‌اندازی کرده‌اید. این حرکت فرهنگی چقدر با استقبال روبه رو بوده است؟
من سالها دغدغه کتابخوانی را داشتم و برای همین کمپینی را راه اندازی کردم که هر دوهفته یکبار پنجشنبه‌ها در کانون ادبیات ایران جمع شویم و در کنار مردم کتاب بخوانیم. این برنامه با همکاری مردم انجام می‌شود و ما در هر جلسه یک کتاب می‌خوانیم. همچنین رونمایی از کتاب نویسندگانی که به تازگی نگارش را آغاز کرده‌اند یکی دیگر از برنامه‌هایی است که اجرایی می‌کنیم. آخرین کتاب «عقل مرکب» سیدحسین متولیان بود که با کمک امیرحسین مدرس رونمایی شد.
درخواندن کتاب‌ها محدودیت و یا اولویت‌های خاصی قائل می‌شوید؟
همه کتاب‌ها با هر موضوع و نگرشی بدون محدودیت صنفی و یا تفکری در کانون ادبیات ایران خوانده می‌شود. ما در این جلسات رمان، داستان، کتاب‌های روانشناسی، تاریخ و... می‌خوانیم و سد و محدودیت خاصی نداریم. تاکنون استقبال بسیار خوب بوده است.
انتهای پیام/