کناره گیری بارزانی، خط پایان تجزیه طلبی؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، مسعود بارزانی کسی که یک ماه قبل یعنی درست تا روز انجام همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق اعتقاد داشت با پافشاری بر برگزار کردن آن به پدر تاریخی کردها تبدیل می شود دو روز قبل در حالی سخنرانی خداحافظی خود را انجام داد که پشت سر خود فهرستی بزرگ از ناکامی ها را تنها در این فاصله کوتاه بر جای گذاشت.

احزاب کرد منتقد و مخالف بارزانی پس از همه پرسی و به خصوص بعد از اعلام مجازات های دولت مرکزی و همراهی ایران و ترکیه و بازپس گیری کرکوک و مناطق مورد منازعه، فشارهای زیادی را در داخل برای کناره گیری و حتی حذف پست ریاست اقلیم از ساختار اداری این منطقه آغاز کردند. فشارهایی که در کنار عوامل دیگر بخش مهمی از دلایل انحلال موقت پست ریاست اقلیم و انتقال اختیارات آن به دیگر نهادها و خداحافظی بارزانی از سمتش را شکل می دهند.
بارزانی هرچند مدعی شد که دوره ریاستش را تمدید نخواهد کرد اما همه به خوبی می دانند که او عملا چاره دیگری نداشته و ادامه حضورش در این پست با وجود آن که دوره فعلی پارلمان اقلیم هشت ماه تمدید شد باعث درگیری های شدیدی در داخل اقلیم می شد که دود آن به طور مستقیم در چشم خاندان بارزانی و حزبش می رفت.
بنابراین کناره گیری بارزانی و سخنرانی اخیرش آن هم تنها دو روز پیش از پایان رسمی دوره، چیزی جز اعلام شکست نمی تواند باشد. با این حال وی تقلا می کند که حتی در صورت کناره گیری و نبودن در صحنه علنی قدرت، از نفوذ حزب و خاندانش در صحنه سیاسی اقلیم کردستان کاسته نشود و در تقسیم اختیارات خود، سهم بزرگ تر را به دولت اقلیم که توسط برادرزاده اش نیچروان رهبری می شود بدهد.
واقعیت این است که در مصوبه پارلمان اقلیم، پست ریاست برای یک دوره کوتاه مدت تعلیق می شود در حالی که دیوان ریاست اقلیم همچنان به کار خود ادامه خواهد داد و پست ریاست تنها تا زمان انتخابات جدید که ساز و کار آن را همین مجلس فعلی تمدید شده تعیین خواهد کرد معلق می ماند. موضوعی که نشان می دهد تقلای بارزانی برای بازگشت قدرت به خاندانش ادامه دارد.
به وضوح آشکار است که وی هراس دارد که با کناره گیری یا استعفایش فردی خارج از چارچوب نزدیکانش به ریاست اقلیم انتخاب شود، بنابراین در 8 ماه مانده به انتخابات عملا با انحلال موقت پست ریاست، جلوی تصدی این مقام توسط فردی خارج از حزب و خاندان خود را گرفت.
اما تردیدی نیست که حداقل سیاست برای شخص مسعود بارزانی به پایان رسیده است. بارزانی پیشمرگ که پنج دهه و نیم از زندگی خود را صرف مبارزه چریکی کرد، نشان داد که در عرصه سیاسی فردی ضعیف است.
با کنترل شهر کرکوک، پایتخت رویایی کردهای عراق و دیگر مناطق مورد منازعه که تقریبا به اندازه مرزهای فعلی اقلیم وسعت داشتند و از آن جدا شده و به دامان دولت مرکزی بازگشتند،خطر تجزیه عراق محو شد، اختلافات داخلی کردی به طور بی سابقه ای تعمیق یافت، برگه همه پرسی کردها تا سال های دوری سوخت، جایگاه سیاسی بارزانی در داخل و خارج متزلزل و سرنگون شد، خالی بودن پشت بارزانی از قدرت های منطقه ای و بین المللی نمایان شد و هیبت دولت مرکزی عراق افزایش یافت.
همه این ها نشانه هایی آشکار از بی کفایتی سیاسی مردی است که تنها در یک ماه توانست چنین دستاوردی را برای خود و مردمش به ارمغان بیاورد.سخنرانی خداحافظی بارزانی نیز نشان داد که این شخص علاوه بر سابقه چریکی، به دلیل نفوذ خاندانش توانست در عرصه سیاسی عراق و کردستان و برخی توافقات به جایگاه بالایی دست یابد و عملا در عرصه امتحان سیاسی فردی رد شده است.
بارزانی بارها در سخنرانی خود از عبارت توقع نداشتم استفاده کرد تا نشان دهد محاسباتش به این دلایل درست از کار درنیامده است اما همین توقع نداشتن آشکار می کند که توان وی در درک و فهم و پیش بینی وقایع و رویدادها ناچیز بوده است. علاوه بر این که خائن نامیدن شرکای سیاسی کرد، چیزی جز کوچک کردن خود یا طرف های دیگر کردی و بی اعتبار کردن کردها در عرصه سیاسی نبوده و نیست.
با این اوصاف و تحلیل، بعید به نظر می رسد که بارزانی و شخصیت جاه طلبش نیم نگاهی برای بازگشت مجدد به قدرت نداشته باشد هر چند که این موضوع هم اکنون دور از دسترس به نظر می رسد اما حقیقت آن است که اربیل همچنان محل نفوذ خاندان پرقدرت بارزانی خواهد ماند.
تحولات پرشتاب اقلیم کردستان عراق این روزها بر همه تحولات سیاسی این کشور سایه افکنده است. اقلیم کردستان که روزگاری شاهد آشوب و کشمکش های شدید سیاسی در بغداد بود این روزها بحران تعیین کننده ای را سپری می کند. بحرانی که ضمن ضربه زدن به جایگاه دو حزب سنتی این منطقه، شاهد زایش حرکت ها و جریان هایی منتقد است که تلاش می کنند تا فضای چند دهه دو قطبی کردستان را به سمت و سویی جدید ببرند.
تحولات هشت ماهه پیش رو در کردستان عراق تا زمان انتخابات دوره پنجم پارلمان، می تواند نقش به سزایی در روشن تر شدن نقشه سیاسی و اجتماعی این منطقه و آینده آن داشته باشد.

منبع: خراسان