از شکست داعش درخاورمیانه تا تمرکز بر آفریقا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، وب‌سایت «یو اس آ تودِی» در گزارش خود آورده است حملات تروریستی اخیر در شماری از کشورهای آفریقایی مانند سومالی، نیجر و مصر گویای آن است داعش و القاعده پس از شکست‌ها و ناکامی‌های گسترده در خاورمیانه، اکنون به آفریقا به مثابه یک میدان جنگ جدید، نگاه می‌کنند.

به باور تحلیلگران و کارشناسان مسائل سیاسی، داعش پس از متحمل شدن ضربه‌ها و تلفات سنگین در عراق و سوریه، اکنون به دنبال بهشتی امن در قاره آفریقاست. القاعده نیز فعالیت‌ها و تحرکات خود را در منطقه جنوب صحرای آفریقا، گسترش داده است.

به گفته علی بکر، یک کارشناس حوزه تروریسم در ابوظبی، سقوط رقه پایتخت داعش در سوریه، می‌تواند باعث بازگشت تروریست‌هایی شود که از کشورهای شمال آفریقا راهی سوریه شده بودند. دست کم حدود 6500 تروریست تونسی با پیوستن به داعش و القاعده، در سوریه و عراق می‌جنگیدند. به باور این کارشناس تروریسم، بسیاری از آنها اکنون در حال پیوستن به شبکه‌های تروریستی در کشورهای واقع در غرب و مرکز آفریقا هستند.

به نظر می‌رسد داعش تمرکز خود را بیشتر بر کشورهای واقع در غرب و مرکز آفریقا قرار داده و القاعده هم در حال گسترش نفوذ خود به کشورهایی چون نیجر، بورکینافاسو و نیجریه است. کشور نیجر اکنون به منبعی جدید برای سربازگیری گروه‌های تروریستی تبدیل شده و انصار الاسلام - از گروه‌های وابسته به القاعده - فعالیت خود را در بورکینافاسو شدت بخشیده است. روز 4 اکتبر (12 مهر) تروریست های که گمان می‌رود وابسته به داعش بودند، به تیمی از نیروهای آمریکایی در نیجر حمله کردند و چهار تن را کشتند و دو نفر دیگر را زخمی کردند.

در سومالی هم حملات تروریستی گسترده‌ای انجام شده است. در حمله تروریستی روز 25 اکتبر (3 آبان) در بیرون از موگادیشو، پایتخت سومالی، دست کم 17 نفر کشته شدند. مدتی قبل، در واقعه تروریستی 14 اکتبر (22 مهر) در موگادیشو دست کم 358 تن کشته و بیش از 400 تن دیگر زخمی شده بودند. این رویداد، یکی از بدترین رویدادهای تروریستی جهان پس از 11 سپتامبر بود. هیچ گروهی مسئولیت این حمله را به عهده نگرفت اما دولت سومالی اعلام کرد به نظر می رسد الشباب - از گروه های تروریستی وابسته به القاعده - این اقدام را انجام داده است.

طبق گزارش مرکز مطالعات امنیتی آفریقا در واشنگتن دی سی، در سال جاری میلادی از مجموع 1827 حمله تروریستی صورت گرفته از سوی گروه‌های تروریست در آفریقا، 987 حمله مربوط به الشباب بوده است. این امر، الشباب را به یکی از هولناک‌ترین گروه‌های تروریستی در جهان تبدیل کرده است.

گروه سومالیایی الشباب از وابستگان قدیم القاعده در آفریقا به شمار می‌رود اما به گفته کارشناسان حوزه تروریسم آفریقا، اکنون به نظر می‌رسد الشباب پیوندهای خود را با گروه تروریستی داعش هم، گسترش داده است. برخی کارشناسان می‌گویند روابطی میان الشباب و بوکوحرام برقرار شده است. بوکوحرام که بیشتر در نیجریه و آفریقای غربی فعالیت می‌کند و از وابستگان داعش در آفریقا به شمار می‌رود، یکی دیگر از هراسناک‌ترین گروه‌های تروریستی در جهان است.

در حال حاضر الشباب در شرق آفریقا بسیار نیرومندتر از القاعده در خاورمیانه است و دیگر یک گروه وابسته صرف به القاعده قلمداد نمی‌شود. الشباب همچنان پیوند‌هایش را با شبکه‌های مالی خود در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس حفظ کرده است و بخش زیادی از منابع لازم برای ادامه فعالیت و انجام اقدام‌های تروریستی را از این راه تامین می‌کند.

روز جمعه 20 اکتبر (28 مهر) ده‌ها پلیس مصری در درگیری با تروریست‌ها در صحرای غربی، که بخشی از صحرای آفریقا به شمار می رود، کشته شدند. در سال جاری میلادی، حدود سه چهارم رویدادهای خشونت‌آمیز مرتبط با گروه تروریستی داعش در آفریقا، در کشور مصر رخ داده است.

یک روز بعد، مردان مسلح دست کم 12 سرباز را در حمله به پایگاهی در نیجر - در یک مایلی جایی که سربازان آمریکایی کشته شده بودند - از پای درآوردند. تحلیلگران و کارشناسان نظامی آمریکا می‌گویند میزان فعالیت گروه‌های تروریست در منطقه صحرا و ساحل، افزایش چشمگیری پیدا کرده است. گروه تروریستی داعش همچنین در حال نبرد با گروه‌های رقیب در لیبی است.

در سال گذشته، فرانسه و شماری دیگر از کشورهای اروپایی اقدام‌های ضد تروریستی خود را در آفریقا پس از حمله‌های صورت گرفته به کشورهایی چون ساح عاجل، مالی و بورکینافاسو، شدت بخشیدند. حدود 4 هزار سرباز فرانسوی در غرب و مرکز آفریقا مستقر هستند و در کنار کشورهایی چون چاد، کامرون و نیجریه با افراط گرایان می‌جنگند. آلمان حدود 1000 نیرو را برای حمایت از عملیات ضد تروریسم سازمان ملل متحد، به کشور مالی فرستاده است.

ارتش آمریکا نیز دامنه عملیات‌های ضد تروریستی خود را در نقاط مختلف آفریقا برای مقابله با تهدید‌های فزاینده، گسترش داده است. آمریک یک پایگاه هوایی را در شهر اغادیز واقع در کشور نیجر تاسیس و 800 نیرو را در این کشور مستقر کرده است. آمریکا از این راه، به اقدام های ضد تروریستی در نیجریه و مالی هم کمک می‌کند. به گفته وزارت دفاع، طی سال گذشته، تعداد نیروهای آمریکایی در سومالی چهار برابر شد و به 400 نفر رسید.

این اقدام‌ها نشان دهنده نگرانی شدید آمریکا و متحدانش از قدرت‌گیری گروه‌های تروریستی در آفریقا و افزایش فعالیت‌های آنها در این قاره است. به باور عده‌ای از تحلیگران و کارشناسان، نبرد با تروریسم در آفریقا تنها از مسیر عملیات نظامی میسر نیست و برای مبارزه ریشه‌ای با تروریسم باید شرایط زندگی در آفریقا را بهبود بخشید.

وضعیت اقتصادی مردم آفریقا، بسیار وخیم است و بیشتر مردم حتی از دسترسی به ضروریات اولیه برای بقا مانند دسترسی به آب و غذای سالم و کافی، محروم هستند. در برخی کشورها، برای جوانان راهی جز پیوستن به گروه‌های تروریستی وجود ندارد. در حال حاضر، توسعه اقتصادی و اجتماعی از نیازهای اولیه این قاره است. کشورهای غربی تاکنون تنها کمک‌های نظامی در اختیار دولت‌های آفریقایی قرار داده اند اما به تحقق برنامه‌های اقتصادی و توسعه محور، کمک چندانی نکرده‌اند.

منبع: وب سایت «یو اس آ تودِی»