راستی‌آزمایی از بند T برجام در حیطه اختیارات آژانس نیست
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا از پایگاه خبری العالم، سرگئی لاوروف در کنفرانس منع اشاعه سلاح‌های هستهای در مسکو در پاسخ به سوالی درباره درخواست‌های کشورهای غربی برای تقویت ابزارهای آژانس جهت راستی‌آزمایی از بند T ضمیمه اول برجام گفت: «نمی‌توان چیزی را تقویت کرد که راستی‌آزمایی از آن در حیطه اختیارات آژانس نیست.»
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این خواسته بود قدرت‌های جهانی درباره یکی از بندهای توافق هستهای ایران و گروه 1+5 (برجام) که روسیه و ایران در تفسیر آن با کشورهای غربی و آژانس اختلاف‌نظر دارند، شفاف‌سازی کنند.
منتقدان برجام از مدت‌ها پیش گفته‌اند دولت آمریکا می‌تواند از بند T مندرج در ضمیمه اول توافق هستهای با ایران به‌عنوان بهانه‌ای برای بازرسی از سایت‌های نظامی ایران استفاده کند.
در بند T ضمیمه اول برجام، «فعالیت‌هایی که می‌تواند در طراحی و توسعه یک وسیله انفجاری هستهای نقش داشته باشند» ممنوع شده‌اند. این فعالیت‌ها طبق متن توافق هستهای موارد ذیل را شامل می‌شوند:
طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از مدل‌های کامپیوتری برای شبیه‌سازی وسایل انفجاری هستهای.
طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از چاشنی‌های انفجاری چند نقطه که برای توسعه یک وسیله انفجاری هستهای مناسب هستند مگر اینکه مقاصد غیرهسته‌ای بودن آن توسط کمیسیون مشترک تأیید شده باشد و موضوع پایش باشد.
طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از سیستم‌های تشخیص انفجار (دوربین‌های Streak، دوربین‌های سرعت بالا و یا دوربین‌های Flash x-ray) مناسب برای توسعه تجهیزات انفجار هستهای مگر اینکه مقاصد غیرهسته‌ای بودن آن توسط کمیسیون مشترک تأیید شده باشد و موضوع پایش باشد.
طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از چشمه‌های نوترونی هدایت‌کننده انفجارات یا مواد خاص برای چشمه‌های نوترونی هدایت‌کننده انفجارات.
خبرگزاری رویترز نوشت: «در توافق هستهای ایران، درباره اینکه راستی‌آزمایی از بند مشهور به بند T بایستی چگونه انجام شود هیچ توضیحی داده شده و نامی از آژانس به‌عنوان نهاد مسئول راستی‌آزمایی و نظارت آن آورده نشده است، به همین دلیل، روسیه می‌گوید راستی‌آزمایی از این بند در حیطه وظایف آژانس نیست، در حالی که قدرت‌های غربی و آژانس با این موضع روسیه مخالفند.»
آمانو در مصاحبه‌ای با رویترز در پاسخ به این سوال که آیا آژانس از ابزارهای لازم برای راستی‌آزمایی از این بند برخوردار است، گفت: «ابزارهای ما محدود هستند. به‌عنوان نمونه، در بخش‌های دیگر ایران به ارائه بیانیه، قرار دادن فعالیت‌های خود تحت پادمان‌های آژانس یا اعطای دسترسی به ما متعهد شده است. اما در بند T من نشانه‌ای (از چنین تعهداتی) نمی‌بینم.»
مدیرکل آژانس گفت امیدوار است طرف‌های برجام در نشست‌های کمیسیون مشترک که برای رایزنی درباره موضوعات مربوط به این توافق برگزار می‌شود درباره این بند شفاف‌سازی کنند. وی تصریح کرد که تعریف روشن‌تر شرایط و از جمله فناوری‌هایی که بایستی برای راستی‌آزمایی از این بند مورد استفاده قرار گیرند، مفید خواهد بود.
مدیرکل آژانس در بخش دیگری از این مصاحبه بار دیگر به پایبندی ایران به تعهداتش ذیل توافق هستهای اعتراف کرد و گفت دسترسی‌های تکمیلی بدون مشکل انجام می‌شوند؛ این دسترسی‌ها بازرسی‌های سرزده، تحت پروتکل الحاقی را شامل می‌شوند.
آمانو گفت: «دسترسی‌های تکمیلی در ایران بدون مشکل انجام می‌شوند و شمار دسترسی‌های ما بسیار بالا است.»
انتهای پیام/