اجرای دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها

به گزارش گروه اقتصادی آنا از سازمان بورس و اوراق بهادار، سعید فلاح پور، معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار در یادداشتی نوشت: یکی از ماموریت های اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار فراهم آوردن زمینه لازم برای تقویت امور نظارتی، افزایش شفافیت و نقدشوندگی در بازار از طریق تدوین و اصلاح دستورالعمل های موضوع ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران است. در همین جهت، پس از انجام مطالعات تطبیقی بین المللی، برگزاری نشست های تخصصی با فعالان حقیقی و حقوقی بازار سرمایه، مدیریت های مختلف سازمان بورس، نهادهای ناظر بین المللی، بورس های اوراق بهادار، کانون های کارگزاران و نهادهای سرمایه گذاری و همچنین، برگزاری فراخوان عمومی، اصلاح ۶ دستورالعمل مهم به اتمام رسید و پس از تایید وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، ابلاغ شد.

این ۶ دستورالعمل شامل "دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران"، "دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات در فرابورس ایران"، "دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران"، "دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران"، "دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان" و "دستورالعمل اجرایی نحوه انجام معاملات سهام و حق تقدم خرید سهام در بازار شرکت های کوچک و متوسط فرابورس ایران" است.

خلاصه تغییراتی که در دستورالعمل های مذکور لحاظ شده است، به صورت ذیل است:

کاهش زمان توقف نمادها

در دستورالعمل های اصلاحی، توقف به جلوگیری از انجام معامله ورقه بهادار به مدت کمتر از ۵ روز کاری اطلاق می شود. به منظور افزایش سطح نقدشوندگی، کاهش هزینه های ریسک عملیاتی سهامداران و سرمایه گذاران و افزایش اعتماد فعالان بازار، در دستورالعمل های اصلاحی زمان توقف نمادها با در نظر گرفتن رویه های عملیاتی بازار کاهش یافته است. همچنین، حداکثر زمان مشخصی برای هر توقف، پیش بینی شده است تا سرمایه گذاران برای برنامه های سرمایه گذاری، از تاریخ بازگشایی نماد آگاهی داشته باشند.

در صورتی که ناشر اطلاعات بااهمیت منتشر کند، نماد معاملاتی به منظور انتشار متقارن اطلاعات بین سرمایه گذاران، به طور خودکار ۶۰ تا ۹۰ دقیقه متوقف می شود و بعد از آن، نماد بازگشایی می شود. اگر اطلاعات منتشره مطابق فرم های استاندارد سازمان نباشد، یا سازمان بخواهد اطلاعات تکمیلی از ناشر بگیرد، معاملات حداکثر تا ۲ روز کاری متوقف خواهد شد. در این مورد سازمان به عنوان نهاد ناظر به بررسی اطلاعات منتشره خواهد پرداخت. تعداد روزهای توقف در این مورد به حداقل رسیده است و سرمایه گذاران به محض دریافت اطلاعات و تحلیل آن اقدام به سرمایه گذاری می کنند.

سازوکار جدید کنترل نوسانات قیمتی نامتعارف

در این خصوص، توقف نمادها در مواردی رخ می دهد که قیمت سهام به صورت نامتعارف نوسان داشته باشد. در این حالت اگر قیمت پایانی سهم در ۵ روز متوالی ۲۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، نماد معاملاتی تا پایان جلسه معاملاتی متوقف و از ناشر درخواست اطلاعیه شفاف سازی خواهد شد. در صورتی که قیمت پایانی سهم در ۱۵ روز متوالی ۵۰ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، نماد معاملاتی ۲ روز کاری متوقف و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی خواهد شد تا نسبت به افزایش یا کاهش رخ داده، تحلیل ارائه دهد.

این سازوکار برای جلوگیری از نوسان قیمت طراحی شده است و این فرصت را به سرمایه گذاران می دهد تا تحلیل بنیادی کامل تری نسبت به شرکت به دست آورند و نسبت به شایعات و رفتارهای توده وار آگاهی پیدا کنند. ذکر این نکته ضروری است که چنانچه ناشر در هر زمان بر خلاف مقررات عمل کند، به پرونده تخلفاتی وی رسیدگی خواهد شد. در این زمینه نیز مقرر شده است به منظور افزایش پاسخگویی ناشران، دستورالعمل انضباطی ناشران مورد اصلاح قرار گیرد.

همچنین، در صورتی که نمادی مظنون به دستکاری قیمت مبتنی بر اطلاعات یا معاملات باشد، سازمان می تواند برای بررسی های بیشتر، ضمن اطلاع به عموم، نماد معاملاتی را تا ۵ روز کاری متوقف کند.

اصلاح سازوکار تعلیق و لغو پذیرش و معامله تحت احتیاط

در دستورالعمل های اصلاحی، تعلیق به جلوگیری از انجام معاملات بیشتر از ۵ روز کاری اطلاق می شود و بسته به اینکه توسط سازمان بورس، بورس تهران یا فرابورس انجام گیرد، دارای سازوکاری متفاوت است.

چنانچه شفافیت لازم در اطلاعات منتشره توسط ناشر وجود نداشته باشد یا ناشر به موقع اطلاعات با اهمیت را منتشر نکرده باشد، سازمان نماد معاملاتی را ضمن اطلاع به عموم، ۱۰ روز کاری تعلیق می کند. بسته به اینکه ناشر اطلاعات را به موقع ارسال نکند یا سازمان نیاز به بررسی بیشتر اطلاعات داشته باشد، این مدت زمان حداکثر تا ۲۰ روز دیگر قابل تمدید است. در صورتی که در مهلت های مشخص شده، ناشر اطلاعات درخواست شده را ارسال نکند، نماد معاملاتی ناشر تحت عنوان "معامله تحت احتیاط" بازگشایی خواهد شد و سرمایه گذاران لازم است قبل از معامله این نوع نمادها، فرم ویژه ای را تکمیل کنند. البته همزمان به پرونده تخلفاتی ناشر نیز رسیدگی خواهد شد. همانطور که پیشتر مطرح شد، دستورالعمل انضباطی ناشران به منظور بهبود پاسخگویی ناشران، مورد اصلاح واقع خواهد شد.

در صورتی که ناشر اطلاعات دوره ای مورد نیاز سازمان را به موقع ارسال ننماید یا الزامات پذیرش را رعایت نکند، بورس یا فرابورس موظف هستند ضمن رسیدگی به موضوع، به ناشر حداکثر مهلت ۹ ماهه ای را بدهند تا نسبت به رفع موارد فوق مبادرت ورزد. بورس ها می توانند این مهلت را برای یک دوره حداکثر ۶ ماهه، تمدید کنند. فهرست نماد ناشرانی که شامل این مورد هستند در سایت رسمی بورس ها منتشر خواهد شد و در سامانه های tsetmc و codal کنار این نمادها، نشانه مشخصی که به سرمایه گذاران هشدار دهد این نمادها در فرایند تعلیق حضور دارند، قرار داده خواهد شد. سرمایه گذاران با دیدن این نشانه، متوجه خواهند شد که اطلاعات ناشر در بازار دچار ابهام است و کامل نیست.

در صورتی که بعد از فرآیند ذکر شده، ناشر اقدام به رفع موارد فوق نکند، بورس های اوراق بهادار می توانند نماد را برای حداکثر ۱۲ ماه تعلیق کنند. چنانچه در مدت تعلیق، ناشر الزامات بورس های اوراق بهادار را برآورده نماید، نماد از حالت تعلیق خارج و بازگشایی خواهد شد، در غیر این صورت ورقه بهادار لغو پذیرش شده، به بازار پایه فرابورس انتقال خواهد یافت.

جایگزینی "گزارش تفسیری مدیریت" با "پیش بینی درآمد هر سهم" مطابق با استانداردهای بین المللی

مطابق با دستورالعمل های اصلاحی و طبق برنامه زمانبندی شده جهت اجرایی شدن این اصلاحات، گزارش پیش بینی درآمد هر سهم جای خود را به "گزارش تفسیری مدیریت" خواهد داد. این گزارش طبق تعریف، گزارشی از صورت‌های مالی و دیگر داده‌های آماری ناشر است که به باور مدیریت شرکت، به فهم و درک بیشتر سهامداران شرکت از وضعیت مالی فعلی و آینده، تغییرات در وضعیت مالی و نتایج عملیات شرکت کمک خواهد کرد. این گزارش به صورت سه ماهه همراه با صورتهای مالی ناشر افشا خواهد شد.

گزارش های تفسیری مدیریت ۶ ماهه و ۱۲ ماهه به صورت حسابرسی شده ارائه خواهند شد. در این گزارش، ناشر مطابق با راهنمایی که برای تهیه این نوع گزارش ها توسط سازمان آماده شده است، با توجه به اطلاعات منتشره اعم از صورتهای مالی، اطلاعات بااهمیت، وضعیت عملیات ماهانه یا وضعیت کلان صنعت به تحلیل وضعیت فعلی و آینده شرکت خواهد پرداخت. سرمایه گذاران و تحلیل گران با بهره برداری از این نوع اطلاعات می توانند آینده شرکت را تحلیل کنند و با توجه به آن اقدام سرمایه گذاری کنند.

بنا به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، اجرای دستورالعمل های اصلاحی به صورت زمانبندی شده از ۲ هفته آینده شروع و تا پایان سال ۱۳۹۶ تکمیل می شود.