چرا مردم اوراق مشارکت نمی‌خرند؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، دولت‌ها در سراسر جهان به منظور تامین مالی برخی طرح‌ها و همچنین جمع‌آوری نقدینگی در دست مردم برای کنترل تورم،‌ اقدام به انتشار اوراق مشارکت می‌کنند.

با توجه به نیاز مالی دولت، زمان سررسید اوراق مشارکت متفاوت بوده و از یک سال تا چند سال متغیر است.

البته برخی اقتصاددانان انتشار اوراق مشارکت را خرج کردن درآمدی می‌دانند که هنوز بدست نیامده است و با این استدلال می‌گویند اوراق مشارکت دولت را بدهکار آینده می‌کند.

اما بعضی دیگر عقیده دارند با اوراق مشارکت می‌توان طرحی را به نتیجه رساند و از محل سود همان طرح، هزینه‌ها را تامین کرد.

با توجه به این نگاه، در ایران نیز در بودجه سالیانه به منظور تامین مالی بعضی طرح‌ها، اوراق مشارکت در نظر گرفته می‌شود. در بودجه سال 96 نیز اجازه انتشار اوراق مشارکت و صکوک تا سقف 20 میلیارد تومان به دولت داده شده است. علاوه بر این رقم، عددی 5 میلیارد تومانی نیز برای اوراق مشارکت شهرداری‌ها و سازمان‌های وابسته در نظر گرفته شده است.

با این حال تا کنون در مجموع دولت و شهرداری‌ها، 5.6 میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر شده که از این میزان 4.4 میلیارد آن به فروش رفته است.

آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که سهم دولت از 5.6 میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر شده،‌ 5 میلیارد تومان بوده است.

این میزان اوراق مشارکت از سوی وزارت اقتصاد و مربوط به بند ب و ج تبصره 5 قانون بودجه 95 و برای اجرای طرح‌های دولتی بوده و از این میزان 3.7 میلیارد تومان آن به فروش رفته و مدت این اوراق 4 ساله و با نرخ سود 15 درصد انتشار یافته است.

همچنین اوراق مشارکت مربوط به شهرداری‌ها نیز برای توسعه قطار شهری شیراز و اصفهان به فروش رفته است. شهرداری شیراز برای توسعه قطار شهری،‌400میلیون تومان اوراق مشارکت 4 ساله و با نرخ سود 16 درصد منتشر کرد که 396 میلیون تومان آن به فروش رفت.

شهرداری اصفهان نیز 250 میلیون تومان اوراق مشارکت 2 ساله با نرخ 16 درصد منتشر کرد که از این میزان 249 میلیون تومان فروخته شد.

نکته مهم آن است که هیچ کدام از این اوراق مشارکت برای سال 96 نیست بلکه اوراقی است که در سال 95 و 94 منتشر شده اما به دلیل نبود خریدار،‌ در سال جاری برای بار دوم عرضه شده است. در واقع دولت و شهرداری‌ها در سال 96 هنوز اقدام جدیدی برای انتشار اوراق مشارکت نکرده‌اند.

از سوی دیگر، با توجه به این اعداد،‌ دولت تا پایان سال جاری می‌تواند 15 میلیارد تومان دیگر اوراق مشارکت منتشر کند. این در شرایطی است که برای این اوراق مشارکت مشتری وجود داشته باشد زیرا بازارهای مالی مانند بورس از بازده مناسبی برخوردار است. البته کاهش سود بانکی می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد،‌ هر چند که هنوز رقم سود بانکی برای سپرده‌های یک ساله 18 درصد است و منطقی به نظر می‌رسد که مردم به جای خرید اوراق مشارکت چند ساله،‌ پول خود را به مدت یک سال در بانک‌ها سپرده کنند.

از همین رو اگرچه انتشار اوراق مشارکت می‌تواند در تامین مالی دولت کمک کننده باشد اما به نظر می‌رسد اقبالی برای خرید این اوراق با نرخ سود‌های اعلام شده وجود ندارد و سرمایه گذاری‌های موازی مانند بانک،‌ بازار سرمایه و در ماه‌های آینده بازار مسکن سود بیشتری را نصیب سرمایه‌گذاران کند.