یک شب آتش در گورستان‌های قدیمی فتاد

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، با وجود این‌که بناهای تاریخی وگورستان‌های قدیمی بخشی از میراث فرهنگی است اما هر روزه اخبار متعددی مبنی بر از میان رفتن و تخریب آنها به گوش می‌رسد.

با اینکه مدت زمان زیادی از آتش گرفتن گورستان تاریخی خالد نبی دراستان گلستان نگذشته است، اینبار در قبرستان تاریخی دارالسلام استان فارس شاهد بی‌توجهی به میراث فرهنگی هستیم.

اگرچه مصیب امیری مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس تمایلی به پاسخگویی نسبت به چگونگی رخ دادن چنین اتفاق مهمی ندارد و همچون گذشته سعی دارد با موکول کردن زمان پاسخگویی به فرصتی دیگر، این موضوع را نیز همچون دیگر اتفاقات در خفقان خبری و سکوت نگه دارد، اما این سوال مطرح می‌شود که وقوع چنین رویدادهایی چگونه تکرار می‌شود؟ و با این‌که سازمان میراث فرهنگی با ابلاغ نامه‌های متعدد به مدیران استانی خود، سعی در صیانت و حفاظت از میراث فرهنگی دارد، چرا مسئولان استانی غفلت می‌کنند؟

آنچه مسلم است این است که سنگ‌های این گورستان‌ قدیمی از جنس گندمک است و بر اثر آتش‌سوزی و یا صدمات ناشی از ضربات خیلی زود متلاشی می‌شود. از سویی دیگر در میان بومیان و افرادی که به صورت قاچاق مشغول حفر کردن گودال‌ها در مناطق تاریخی هستند، این ذهنیت وجود دارد که در بخش زیرین همه قبرهای قدیمی دفینه‌ها و سکه‌های طلایی نهفته شده که باید از دل خاک بیرون آید، بر همین اساس افراد شبانه به گورستان‌ها و مناطق تاریخی که میراث ملی کشورمان است، شبیخون می‌زنند و برای بدست آوردن طلاهای قدیمی بخش مهمی از اطلاعات تاریخی را که نسبت به آنها آگاهی ندارند تخریب می‌‌کنند.

گویا برای رسیدن به تاراج واقعی نیاز به بومیان و مسئولانی است که دغدغه‌ای برای حفظ میراث نداشته باشند که در حال حاضر این افراد به سرعت در حال تکثیر هستند چراکه اگر غیر از این بود هر روزه با این حجم از ویرانی محوطه‌ها تاریخی مواجه نمی‌شدیم.

آنچه تاسف میراثدوستان را مضاعف می‌کند این است که تخریب گورها به یک یا دو استان خلاصه نمی‌شود و در مناطقی چون روستای وزوان استان اصفهان نیز شاهد دزدیده شدن سنگ‌ قبرهایی هستیم که از دیرباز در زیرزمین مدفون بوده اند.

در حقیقت از مدتها پیش حفاران غیرمجاز مشغول بازکردن و شکافتن قبرهای قدیمی روستای وزوان هستند تا متعلقاتی که بر اساس باورهایشان در آن زمان در کنار مردگان در خاک پنهان کرده‌اند را بیرون بکشند.

این موضوع به اینجا خلاصه نمی‌شود و این رویداد تلخ سالها است در کشور ما رواج پیدا کرده است. در برخی از استان‌ها این اتفاق به همین شکل ادامه پیدا نمی‌کند و گاه شاهد رویداد‌هایی چون اتفاقی که چندی پیش در استان‌ کردستان و فارس هستیم که علاوه بر صدمه به میراث فرهنگی، به مجروح شدن نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز می‌انجامد.

لازم به یادآوری است، گورستان دارالسلام معروف به دارالسلام شیراز از سده های اول هجری بر جای مانده است و یکی از قدیمی ترین آرامستانهای ایران به شمار می‌رود. جنس سنگ‌های قبر این گورستان از جنس گندمک است.

در این گورستان مقبره‌هایی از قرن اول و دوم هجری وجود دارد و مجموعه‌ای از عرفا، فضلا و اندیشمندان دوران‌های تاریخی (از قرون اولیه اسلام تا عصر حاضر) را در خود جا داده است.

بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که این گورستان پیش از اسلام نیز وجود داشته است ‌مقبره‌های قدیمی با خط‌های ممتاز رقاع، کوفی، بنایی، ثلث، نسخ و نستعلیق کنده‌کاری شده و تصاویری از قیچی، شانه، آینه و ابزار شغل‌های در گور خفتگان بر این سنگ‌ها حک شده‌ است. همچنین مقبره‌ای با رنگ سبز در این گورستان به چشم می‌خورد که معروف به مقبره سرباز امام زمان است.