سدها آب کارون را سر کشیدند!

هومان خاکپور در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا با تاکید بر اینکه با احداث 5 سد بر سرشاخه‌های کارون دبی پایه دهانه خلیج‌فارس و اروندرود و بهمن‌شیر به شدت کاهش یافته است، افزود: برای جلوگیری از بازگشت آب شور از دهانه خلیج‌فارس باید دبی پایه در اهواز 250 متر مکعب بر ثانیه باشد.

او ادامه داد: اکنون دبی به حدود 60 متر مکعب بر ثانیه یعنی یک‌ چهارم دبی پایه رسیده است و همین کاهش یک میلیون نفر از نخل‌های منطقه بهمن‌شیر و اروندرود را خشک کرده است.

وی با بیان اینکه وجود گنبدهای نمکی پیش از احداث سد گتوند کاملا مشهود بود، تصریح کرد: در مطالعات ابتدایی صورت گرفته برای احداث این سد اشتباه بودن موقعیت آن محرز بود، اما با وجود این، در ابتدای احداث گتوند وجود گنبد نمکی انکار شد.

خاکپور ادامه داد: پس از آبگیری سد گتوند شوری آب به علت وجود گنبدهای نمکی 4 برابر میزان مجاز افزایش یافت و این امر جایی برای انکار نمک در آب سد نگذاشت.

این کارشناس منابع طبیعی اضافه کرد: با آشکار شدن وجود گنبدهای نمکی در گتوند مسئولان اعلام کردند که یک لایه رسی برای مقابله با شور شدن آب بر روی گنبد نمکی قرار می‌گیرد، اما با توجه به اینکه این گنبدهای نمکی درون دریاچه قرار داشتند و از طرفی فشار آب در آن بالا بود، با شکست لایه رسی شوری آب بیش‌تر شد.

وی با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین سد سرشاخه‌های کارون سد گتوند است، اظهار کرد: بیش‌ترین ذخیره آبی در میان 5 سد احداثی بر روی کارون، سد گتوند با ظرفیت ذخیره‌سازی 4 میلیارد متر مکعب است. همچنین سد کارون 4 نیز ظرفیت ذخیره‌سازی 2 میلیارد متر مکعب آب کارون را دارد.

خاکپور تاکید کرد: آورد سالانه کارون در وضع نرمال آبی حدود 13 تا 14 ملیارد متر مکعب است، اما باید این نکته را نیز در نظر داشت که این آورد در وضع مطلوب آبی وجود خواهد داشت، در حالی که ما سال‌های متعددی است که در خشکسالی به سر می‌بریم.

وی با بیان اینکه با 5 سد احداث شده بر سرشاخه‌های کارون می‌توان همه آب آن را در زمانی خارج از خشکسالی پشت سد جمع کرد، اظهار کرد: قرار بود آب سد گتوند بخشی از آب کشاورزی خوزستان را تامین کند، اما این امر اعتراض صاحبان صنایع بزرگ استان را به همراه داشت چرا که آب خارج شده از این سد موجب شور شدن اراضی دشت خوزستان، کاهش کارایی کشت و افت کیفیت و کمیت محصول شد.

این کارشناس منابع طبیعی بیان کرد: قرار است نمک سد گتوند با توجیه کاربرد آن در صنعت از طریق لوله‌کشی به کارخانه پتروشیمی منتقل شود، اما در امکان پذیر بودن یا نبودن این طرح و میزان هزینه‌های هنگفت لوله‌کشی تا کارخانه‌ای در شعاع 100 کیلومتری سد حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد.

خاکپور با تاکید بر اینکه باید این طرح به لحاظ وجود تجربه مشابه در سایر کشورها نیز بررسی شود، خاطر نشان کرد: به نظر می‌رسد انتقال نمک سد گتوند به کارخانه پتروشیمی تنها سرپوشی بر اعتراضات مطرح شده باشد و بر همین اساس نیز سازمان حفاظت محیط زیست به دنبال توقف آبگیری این سد برای جلوگیری از شوری بیش‌تر آب و وارد شدن خسارت بیش‌تر است.