«سنگ خورشید»؛ جی پی اس وایکینگها
به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceAlert، همیشه برای مورخان سوال بوده که آیا این افسانه که وایکینگها ملوانانی بودند که زیر آسمان پوشیده از ابرهای متراکم و تنها با راهنمایی یک کریستال به نام «سنگ خورشید» به سفرهای طولانی میرفتند، ریشه در حوادث واقعی دارد یا داستانی خیالی است؟
شاید شواهد بسیاری برای همیشه در گذشته دفن شده باشد اما در یک مطالعه جدید جزئیات شرایطی که این دریانوردان باستانی از این وسیله استفاده میکردند، شرح داده شده است. این نتایج نشان میدهد که وایکینگها با استفاده از این سنگ قطبی و مقداری دانش ریاضی قادر به مسیریابی در هوای مهآلود بودند.
دانشمندان از دانشگاه ایتووس لوراند مجارستان چندین نوع کریستال قطبی را تحت شرایط جوی مختلف در طی سال ارزیابی کردند تا نظریهای را که در سال 1967 برای اولین بار بیان شد، آزمایش کنند.
براساس گفتههای دیرینهشناس دانمارکی، ثوریلد رامسکو، وایکنیگها پس از تعیین موقعیت خورشید در آسمان ابری، یک ماده با خاصیت شکست مضاعف، مانند کربنات کلسیم کریستال شده یا «اسپار ایسلند»، به سمت خورشید بالا میگرفتند تا نور قطبی را فیلتر کند.
سپس نور خورشیدی که از جسم شفاف عبور کرده در مقارنه با قطبنمای خورشیدی استفاده میشود تا زمان و مسیر نسبی مشخص شود؛ این امر به تعیین یک مسیر مشخص روی نقشه کمک میکند.
این یک راهحل مناسب برای سفر در دریاهای مرموز و باستانی اسکاندیناوی بود. تحت شرایط عالی میتوان از خورشید، ستارگان، حیات دریایی و نشانههای ساحلی برای جهتیابی در سراسر اقیانوس استفاده کرد.
نکته اینجاست که شرایط در آتلانتیک شمالی پوشیده از یخ همیشه ایدهآل نیست. اگر وجود مه، ناوبری را به اندازه کافی مشکل نکند، پوشش مکرر ابرها قطعا مشکلساز خواهد شد.
اگر وایکینگها قطبنمای مغناطیسی داشتند تا به سمت شمال اشاره کند، شاید کمی از مشکلاتشان کاسته میشد اما تاکنون هیچ شواهدی مبنی بر این که اقوام باستانی اسکاندیناوی از چنین فناوری بهره میبرند، وجود ندارد.
هرچند در چندین متون مختلف قرون وسطایی به «سنگ خورشیدی» اشاره شده است. این نوشتهها حاکی از آن است که از این سنگ برای تعیین موقعیت خورشید در آسمان استفاده میشده اما اشارهای به نحوه استفاده دقیق آن نشده است.
به گفته رامسکو، این اشیا کریستالهایی بودند که براساس انعکاس نور قطبی توانایی تعیین موقعیت خورشید را داشتهاند.
مترجم: هانا حیدری
انتهای پیام/