دولت‌های آفریقا مهمترین دلیل گسترش تروریسم در قاره سیاه
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، کنش‌های نادرست دولت‌های آفریقایی باعث شده است بسیاری از مردم به ویژه جوانان به گروههای تروریستی مانند بوکوحرام و الشباب بپیوندند. بر اساس پژوهش‌های انجام شده از سوی سازمان ملل‌متحد که نتایج آن روز پنج شنبه (16 شهریور) منتشر شد، گسترش تروریسم در آفریقا با نوع رفتار دولت‌ها در این قاره به طور مستقیم ارتباط دارد. صدها نفر از افراط‌گرایان آفریقایی به پژوهشگران سازمان ملل گفته‌اند که اقدام‌های نامناسب دولت‌ها در حوزه‌های گوناگون به ویژه در زمینه مقابله با تروریسم و نارضایتی‌های اجتماعی، نقش بسیار مهمی در تصمیم آنها برای پیوستن به یک گروه افراطی، داشته است.
در گزارش اخیر که با عنوان «سفر به سوی افراط‌گرایی» منتشر شده، آمده است: «به نظر می‌رسد در بیشتر موارد، اقدام دولت‌ها عامل اصلی بوده که سرانجام افراد را به سوی افراط‌گرایی خشونت‌بار در آفریقا، سوق داده است.» افراط‌گرایی خشونت‌بار در آفریقا موجب: کشته شدن بیش از 33 هزار نفر طی شش سال گذشته، آوارگی گسترده مردم، بحران‌های انسانی و تحت تاثیر قرار گرفتن زندگی میلیون‌ها نفر و یک چشم انداز بد اقتصادی در سراسر قاره شده است.
دولت‌های آفریقایی اکنون با حمایت ایالات متحده و دیگر قدرت‌های غربی، در حال نبرد با گروههای افراط‌گرا مانند بوکوحرام در غرب آفریقا و الشباب در شرق آفریقا و همچنین گروه تروریستی داعش و شاخه‌های القاعده در منطقه ساحل، هستند. تقریبا همه کشورهای شمال آفریقا، جولانگاه گروههای تروریستی مختلف شده‌اند.
در پژوهش سازمان ملل، بیش از 500 عضو پیشین سازمانهای ستیزه‌جو مورد مصاحبه قرار گرفتند. حدود 71 درصد از آنها گفتند که اقدام‌های دولتی مانند «کشته شدن یک عضو خانواده یا یک دوست» و یا «دستگیری یک عضو خانواده یا یک دوست» حادثه ای بوده که موجب شده است به یک گروه افراط‌گرا بپیوندند. طبق این گزارش: «رفتار امنیتی دولت‌ها، به جای جلوگیری از گسترش افراط گرایی، عامل شتاب‌دهنده در گرایش به سوی افراط‌گرایی بوده است.»
تدابیر بیش از حدی که از سوی مقام‌های دولت‌های آفریقایی برای مبارزه با افراط‌گرایی و تروریسم اتخاذ می‌شود، انتقادهای زیادی را از سوی گروههای حقوق بشری و کارشناسان امور امنیتی، به همراه داشته است. گزارش‌های رسیده حاکی از آنند که مقام‌های دولت کنیا، مسئول کشتار فرا قضایی شمار زیادی از افراد مظنون به دست داشتن در فعالیت‌های افراط‌گرایانه هستند. سازمان عفو بین‌الملل هم ارتش و پلیس نیجریه را به نقض سیستماتیک حقوق بشر متهم کرده است.
با این‌همه، پژوهشگرانی که روی این گزارش کار کرده‌اند، تاکید می‌کنند: «عوامل زیادی افراد را به سوی افراط گرایی سوق می‌دهند و استراتژی‌هایی که دولت‌ها از آنها استفاده می‌کنند، به تنهایی نمی‌توانند گسترش و قدرت جذب ایدئولوژی‌های افراطی را توضیح دهند.» مصاحبه‌هایی که طی سه سال گذشته در غرب و شرق آفریقا با ستیزه‌جویان پیشین انجام شده‌اند، گویای آنند که به‌حاشیه‌راندگی سیاسی و اقتصادی، در گرایش افراد به سوی گروههای افراط گرا، نقش مهمی داشته است.
این گزارش می‌گوید: «بیشتر نیروهای تازه نفس سازمانهای خشونت‌گرا از مناطق حاشیه‌ای و مناطق مرزی می‌آیند؛ کسانی که طی نسل‌ها از در حاشیه بودن، رنج برده‌اند.» بسیاری از مصاحبه‌شوندگان هم به شرایط بد اقتصادی خود اشاره کردند و گفتند در زمان پیوستن به یک گروه افراط‌گرا، شغلی نداشتند. عده‌ای از آنها هم گفتند دستمزد پرداختی گروه های افراطی به طور قابل ملاحظه ای بالاتر از میانگین دستمزد محلی و حتی در مواردی، بالاتر از دستمزد کسانی بود که شغل رسمی داشتند.
حدود 83 درصد مصاحبه شوندگان بر این باور بودند که دولت ها تنها به منافع عده کمی توجه دارند و بیش از 75 درصد از آنها هم گفتند به سیاستمداران و یا سازمانهای امنیتی دولتی، هیچ اعتمادی ندارند. طبق این گزارش، عوامل دیگری چون سطح پایین مدارج تحصیلی، نبود پدر در دوران کودکی و درک نادرست از اصول اساسی اسلام، در گرایش افراد به سوی افراط گرایی، موثر بوده‌اند.
یافته‌های این پژوهش نشان داد که میان آفریقا و سایر مناطق مانند خاورمیانه و اروپا در زمینه چگونگی پیوستن افراد به افراط گرایی، اختلاف‌هایی وجود دارد. به دلیل کم بودن میزان استفاده از اینترنت در بسیاری از مناطق آفریقا که تحت تاثیر افراط گرایی قرار دارند، استخدام نیروهای تازه نفس در آفریقا بیشتر در سطح محلی و به صورت فرد به فرد است و به صورت آنلاین نیست. با وجود این، محمد یحیی پژوهشگر ارشدی که در تهیه این گزارش همکاری داشته است، می‌گوید: «این وضع ممکن است با گسترش زیرساخت‌های ارتباطی در آفریقا تغییر کند.»
عده‌ای، آفریقا را «یک جبهه جدید» برای سازمانهای ستیزه‌جو جهانی می‌دانند. برخلاف ادعاهای مقام‌های نیجریه، بوکوحرام تا شکست، فاصله زیادی دارد. در کنیا، سازمانهای ضد تروریستی این کشور، برای غلبه بر گروه تروریستی الشباب، به شدت تقلا می‌کنند. عبدالله مار دیه رئیس بخش آفریقای «برنامه توسعه ملل متحد» دیروز (16 شهریور) گفت: «این پژوهش، زنگ خطری به شمار می‌آید که آسیب‌پذیری آفریقا به عنوان یک منطقه در برابر افراط‌گرایی خشونت‌بار، رو به افزایش است.»
منبع: وب‌سایت گاردین/ ترجمه و تلخیص: محمدرضا پارسا
انتهای پیام/