ارزیابی داوران تنبک از نوازندگان موسیقی جوان

به گزارش گروه فرهنگی آنا به نقل از روابط عمومی یازدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان، نوید افقه در رابطه با کیفیت و پیشرفت اجراهای این دور از جشنواره گفت: از نظر کمی نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. باید یک برآیند آماری گرفته شود تا بتوانیم آسیب‌شناسی کنیم بفهمیم چرا در مناطقی از کشور شرکت‌کننده نداریم و در مقابل از مناطقی تعداد زیادی شرکت‌کننده داریم. باید بدانیم افرادی که شرکت می‌کنند چه جنبۀ مثبتی از جشنواره را دیده‌اند. هنرجویان از نظر کیفی متفاوت بودند. اگر هنرجویانی که ضعف‌هایی در کار آن ها دیده می‌شود به عنوان نمایندۀ منطقه خود باشند، باید بررسی شود چرا آموزش در آن منطقه ضعیف بوده است. نمی‌شود حکم کلی داد. هر استادی می‌تواند هنرجویش را برای شرکت در این جشنواره ترغیب کند. فکر می‌کنم بزرگترین حُسن جشنواره این است که بتوان با استفاده از آمار به‌دست‌آمده آسیب‌شناسی لازم در زمینۀ آموزش هر منطقه انجام شود. جشنواره یک ویترین است. ویترینی که نمایانگر بار آموزشی و فرهنگی است. نشان می‌دهد ما در چه جایگاهی ایستاده‌ایم و در چه مسیری حرکت می‌کنیم. جشنواره یک خروجی است، نمی‌توان گفت خیلی فعال، اما روشن‌کننده است.

او دربارۀ تکنیک و بیان موسیقایی آثار اجرایی توضیح داد: همیشه نتیجه‌های بهتر در گروه سنی پانزده سال تا نوزده سال گرفته می‌شد. گروه الف گروهی است که به‌ظاهر گروه فعال و آینده‌داری است. گروه ج کسانی هستند که امروز جزو موزیسین‌های حرفه‌ای هستند و شرکت نمی‌کنند. کسانی که در گروه ج به عنوان شرکت‌کننده حاضر می‌شوند، افرادی هستند که می‌خواهند در زمینۀ موسیقی کار کنند، اما شغل‌شان چیز دیگری است. میزان فراغت گروه ج کمتر است و یک افت آماری و کیفی در آن دیده می‌شود. این اتفاق در گروه سنی ب کمتر و کیفیت بهتر است.

این داور دربارۀ علت کاهش هر ساله تعداد اعضای گروه ج نسبت به سال گذشته توضیح داد: در تحلیل این موضوع ما باید از حوزۀ موسیقی خارج شویم. معمولاً افرادی که در گروه سنی ج قرار می‌گیرند، ممکن است انگیزه‌های کافی برای کار جدی موسیقی نداشته باشند. برای آنها شادابی و انگیزه‌ای برای این کار وجود ندارد. علاوه بر این مسائل مشکلاتی هم بر سر راه موسیقی وجود دارد که آسان نیست. اینها آسیب‌هایی است که افرادی که خودشان بار مسئولیتی زیادی در زندگی دارند، ترجیح می‌دهند با آن مواجه نشوند. افراد باید موسیقی را از سنین پایین‌تر شروع کنند و در حال حاضر در این سن تنها می‌توانند به عنوان یک فراغت به موسیقی نگاه کنند. از کاری که به عنوان فراغت انجام می‌شود با توجه به سطح آموزشی که در کشور وجود دارد، نباید انتظار زیادی داشت. نکتۀ عجیب این است که پایتخت در این جشنواره منفعل است. متقاضیان از شهرستان‌های دیگر بسیار بیشتر از تهران هستند. این مسئله باید مورد بررسی قرار بگیرد.

وی در رابطه با تأثیر مکتب‌های مختلف تنبک‌نوازی در داوری گفت: از دوره‌ای که تنبک دوباره به آزمون جشنواره اضافه شده نقش داشته‌ام. با هم‌فکری دوستان درس‌هایی از کتاب‌های معتبر مختلف در نظر گرفته شد. کتاب‌هایی که باید یک هنرجوی تنبک به آن توجه کند. در سال بعد تصمیم گرفتیم فراتر برویم. شرکت‌کنندگان را در نواختن آزاد گذاشتیم. در برخی رشته‌ها می‌شود فارغ از تاریخ آن پیش رفت. موسیقی رشته‌ای است که نمی‌شود آن را بدون دانستن تاریخ مربوط به آن آموخت. ما در نتیجه‌ای که گرفتیم دیدیم شرکت‌کنندگان آنچه را که مربوط به تنبک معاصر است می‌دانند، اما شناختی نسبت به تنبک گذشته ندارند. از همین رو است که در میان این شرکت‌کنندگان کمتر کسی را می‌بینیم که بخواهد به مکتب‌ها توجه داشته باشد. ما باید ساز و کاری برای آموزش بهتر در نظر بگیریم. سیاست‌گذاری برای آزمون باید به گونه‌ای باشد که بخواهیم لحن‌هایی را نیز به آزمون بیفزاییم.

سطح جشنوارۀ ملی موسیقی جوان بی‌نظیر است

سیامک بنایی، نوازندۀ پیشکسوت تنبک و عضو هیئت داوران یازدهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان در حاشیۀ اجراهای ششمین روز جشنواره که به ساز تنبک اختصاص داشت، در خصوص ارزیابی خود از کیفیت اجراهای شرکت‌کنندگان بخش تنبک گفت: ساز، ضرب و آواز، ارکان موسیقی ایرانی هستند و تنبک (ضرب) به عنوان رکن دوم موسیقی ایرانی، اهمیت ویژه‌ای دارد. در تنبک‌نوازی، موضوع تکنیک بسیار مهم است و تکنیک هم قابل پیشرفت و قابل دستیابی است. شرکت‌کنندگان بخش تنبک همچنان در تکنیک تنبک‌نوازی مشکل دارند اما به نسبت گذشته بهتر شده‌اند که آن هم از صدقه سر خود همین جشنواره است.

بنایی به مشکلات نوازندگان تنبک اشاره کرد و توضیح داد: نواختن ساز و خواندن آواز ایرانی کار دشواری است و همین دشواری آن است که باعث تفاوت موسیقی ایرانی با موسیقی کشورهای دیگر دنیا می‌شود. همۀ استادان هم به سخت‌بودن سازهای ایرانی اذعان دارند اما سخت بودن دلیل بر این نمی‌شود که نوازنده تمرین نکند و آن را یاد نگیرد. مشکل این است که جوانان ما به خیلی از منابع دسترسی ندارند و خیلی از الگوها را ندیده‌اند. خیلی‌ها‌شان هم سعی می‌کنند به جای این‌که زیبایی ساز را به گوش مخاطب برسانند، با آن حیرت‌فکنی کنند.

وی افزود: جوانان نوازنده با ساز استاد شهناز آشنا نیستند و با پیانوی استاد محجوبی نمی‌توانند همراهی کنند، چون برای‌شان سخت است. سخت است چون تنبلی کرده‌اند و پیگیر نشده‌اند و نمونه‌های اصیل موسیقی ایرانی را گوش نداده‌اند و اغلب در همراهی با ساز مشکل دارند. معلم‌های‌شان هم تا حدی مقصر هستند چون خیلی از تکنیک‌ها را به این جوانان یاد نداده‌اند. تلویزیون و رادیو هم که موسیقی خاصی پخش نمی‌کند و سازها را نمایش نمی‌دهد که این جوان‌ها چیزی یاد بگیرند. من از برنامۀ «گل‌ها» شعر یاد می‌گرفتم و آن شعرها همیشه در ذهنم ماندند، اما الآن چنین برنامه‌هایی در صدا و سیما روی آنتن نمی‌رود که یک چیزی به جوان‌ها یاد بدهد.

داور بخش تنبک یازدهمین دورۀ جشنوارۀ ملی موسیقی جوان گفت: با تمام نقدهایی که به اجرای جوانان شرکت‌کننده وجود دارد، اما باید آن‌ها را تشویق کرد. خوشبختانه امسال تعداد شرکت‌کنندگان بخش تنبک جشنواره بیشتر شده و 30-40 شرکت‌کننده اضافه‌تر از سال گذشته در بخش تنبک شرکت کردند؛ به‌طوری که حتی گروه سنی «الف» هم به دو بخش تقسیم شد و بچه‌های کم سن و سال‌تر در یک گروه جداگانه با هم رقابت کردند. همین که فرصت اجرا به این بچه‌ها داده شده اتفاق خوبی است و باید به گروه برگزارکننده خسته نباشید گفت.

سیامک بنایی در خصوص کیفیت برگزاری جشنوارۀ ملی موسیقی جوان خاطرنشان کرد: نظم دورۀ فعلی جشنواره به نسبت سال گذشته بهتر شده و همه‌چیز دقیق و طبق ساعت پیش می‌رود. رفتار دبیر و سایر مسئولان جشنواره با هیئت داوران و شرکت‌کنندگان جشنواره خیلی خوب است و این اتفاق را باید به فال نیک گرفت.

نوازندۀ پیشکسوت تنبک دربارۀ تأثیر حضور اساتید داوری از مکتب‌های مختلف موسیقی در بخش داوری این جشنواره گفت: داورها دموکراسی را رعایت می‌کنند چون این جشنواره برای تشویق نسل آیندۀ موسیقی برگزار می‌شود. من حاضرم یک دوره‌ای توسط وزارت فرهنگ و ارشاد گذاشته شود تا یک سری از مفاهیم را به دوستان بگویم. در انتخاب آهنگ‌های مرحلۀ نهایی برای بخش تنبک هیچ یک از داوران به من اعتراض نکرد چون هم به قدرت شنیداری من اعتماد دارند و هم منابعش را دارم.

بنایی در پایان ضمن تأکید دوباره به نظم و سطح بالای یازدهمین دورۀ جشنوارۀ موسیقی جوان، اظهار داشت: من ذاتاً آدم سخت‌گیری هستم اما در مورد این جشنواره موردی ندیدم که بخواهم به آن اشاره کنم. متأسفانه خیلی از ایرانی‌ها فقط ایراد می‌گیرند و فقط می‌خواهند ضعف‌ها را بگویند.

وی در این خصوص افزود: حکایت این قصه است که یک سگ دریده و داغون در لندن مرده بود و در خیابان‌های این شهر افتاده بود، همۀ مردم آن را می‌دیدند و واکنش بدی نشان می‌دادند، اما جک لندن آن سگ را دید و گفت چه دندان‌های سفیدی دارد! بعضی‌وقت‌ها باید خوبی‌ها را هم دید. جشنوارۀ ملی موسیقی جوان نشان داده که ایرانی‌ها می‌توانند مدیریت منسجم و خوبی داشته باشند.

یازدهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان به دبیری هومان اسعدی، با مشارکت گستردۀ استادان برجستۀ موسیقی کشور، و با حضور 500 نوازنده و خوانندۀ جوان توسط انجمن موسیقی ایران، با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر موسیقی و همکاری بنیاد رودکی، از 8 تا 26 شهریور ماه سال جاری در تالار رودکی، و مراسم اختتامیه نیز در 27 شهریور ماه در تالار وحدت، برگزار خواهد شد.