تجارت تراریخته‌ها با ورود رئیس جدید سازمان حفاظت محیط زیست آسان می‌شود؟
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، محصولات تراریخته و دستکاری شده ژنتیک جزو محصولاتی قلمداد می‌شوند که بسیاری از پژوهشگران و محققان نسبت به تولید و عرضه آنها مخالف هستند، زیرا کاشت و مصرف این محصولات، سلامتی انسان و طبیعت را به خطر می‌اندازد و تنها دلیل حمایت و موافقت برخی از افراد و مسئولان از این محصولات منافع مادی و اقتصادی است.
شنبه شب عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در گفت‌وگوی تلویزیونی در شبکه خبر به توضیحاتی درباره برنامه‌های آینده خود در سازمان حفاظت از محیط زیست پرداخت و صراحتا اعلام کرد که هیچ مخالفتی با محصولات تراریخته (محصولات دستکاری شده ژنتیکی) ندارد.
به گفته کلانتری در تحقیقات گسترده‌ای که در مورد آسیب‌های احتمالی کاشت و مصرف محصولات در کشورهای دیگر به عمل آمده تاکنون نتایجی مبنی بر مضرات کاشت و مصرف این نوع محصولات بر سلامت انسان کشف و شناسایی نشده و همچنین تاکنون هیچ استدلال منطقی از سوی مخالفان محصولات تراریخته در کشور ما مطرح نشده است.
کلانتری علی‌رغم مخالفت و واکنش بسیاری از پژوهشگران این حوزه همچنان بر موضع خود پافشاری می‌کند به طوری که روز چهارشنبه نیز در حاشیه جلسه هیات دولت دلیل عمده تولید محصولات تراریخته را صرفه‌جویی در مصرف سموم و کود شیمیایی اعلام کرده و می‌گوید: هم اکنون ۷۰ درصد مواد غذایی ما از محصولات ترا ریخته است. بیش از ۷۰ درصد خوراک دام یا روغن نباتی ترا ریخته است. در دنیا ۱۸۰ میلیون هکتار محصولات ترا ریخته کشت می‌شود.
این پافشاری کلانتری به عنوان رئیس جدید سازمان حفاظت محیط زیست در حالی ابراز می‌شود که همین سازمان تا یک ماه پیش از این و در دوران ریاست نفر قبلی، به شدت با ورود و کاشت محصولات تراریخته مخالفت و آن را تهدیدی برای تنوع زیستی در کشور می‌دانست و حالا مشخص نیست که چگونه یک سیاست کلان با تغییر آدم‌ها، دستخوش تغییر می‌شود؟ او حتی مقالات و تحقیقات علمی محققان را نادیده گرفته و ادامه میدهد: در هیچ جا از نظر علمی احساس نشده که محصولات ترا ریخته سرطان‌زاست، اگر این محصولات سرطان‌زاست پس چرا اجازه واردات آنها داده می‌شود. من نمی‌دانم چرا این مسائل مطرح می‌شود؟
دلایل علمی برای مخالفت با تراریخته‌ها
این اظهارات کافی بود تا با واکنش بسیاری از کارشناسان و دلسوزان حوزه محیط زیست همراه شود به طوری که دکتر علی متولی‌زاده اردکانی، دبیر انجمن زیست فناوری سلامت ایران، عضو گروه علوم پایه زیست شناسی فرهنگستان علوم و عضو کمیته ایمنی سازمان محیط زیست در این زمینه به خبرنگار آنا می‌گوید: در طول 20 سال گذشته بسیاری از دانشمندان کشورهای مختلف دنیا نسبت به مضرات تراریخته‌ها هشدار داده‌اند و صدها مقاله علمی حاصل از مطالعات آزمایشگاهی و بررسی روی حیوانات در این زمینه ارائه شده که نشان میدهد حیواناتی که محصولات تراریخته مصرف می‌کنند در مقایسه با سایر حیوانات دچار بیماری‌ها و آسیب‌هایی می‌شوند از جمله اینکه تغییراتی در سطوح بافت‌های کبدی، سیستم ایمنی و ارگان‌های دیگر بدن حیوانات مصرف کننده محصولات تراریخته بروز می‌کند.
این استاد دانشگاه نسبت به اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر اینکه مضرات و آسیب‌های محصولات دستکاری شده ژنتیکی به سلامت انسان کشف نشده است، می‌افزاید: تاثیرات مصرف برخی از مواد شیمیایی و محصولات غذایی به سرعت بر سیستم بدن انسان مشخص نمی‌شود و در دراز مدت اثرات آن نمود پیدا می‌کند، به عنوان مثال 30 سال پیش همه سیگار می‌کشیدند و هیچ کس از مضرات آن آگاه نبود در حالی‌که امروز شرکت‌های آمریکایی تولید کننده سیگار بعد از 30 سال اثرات زیان‌بار و سرطان‌زای این ماده را روی بسته‌ها درج می‌کنند، برهمین اساس تاثیرات مخرب محصولات تراریخته نیز در کوتاه مدت روی سلامت انسان مشخص نمی‌شود چون هنوز مطالعات دراز مدتی بر ساختار جسمی انسان صورت نگرفته است.
متولی زاده اردکانی معتقد است: عاقلانه است افرادی که برای تغذیه کشوری مثل ایران تصمیم‌گیرنده هستند ابتدا مطالعه و تحقیقاتی در این زمینه صورت دهند بعد در رسانه‌‌ها اظهار نظر کنند، زیرا مردم حق دارند که برای سلامت خود و فرزندان‌شان اعمال نظر کنند و اگر ریسکی برای سلامتی خود و خانواده‌شان وجود دارد، نسبت به آن آگاه باشند. در کشورهای اروپایی و آمریکایی مردم حق انتخاب برای مصرف محصولات ارگانیک و تراریخته را دارند. به طوری که در اکثر فروشگاه‌ها دسته‌بندی این محصولات مشخص شده و مردم می‌توانند شخصا در این زمینه تصمیم بگیرند که چه محصولی را مصرف کنند اما در ایران چنین فرصتی به مردم داده نشده است.
چه کسی اطلاع ندارد؟
کلانتری در بخشی از اظهارات خود در شبکه خبر اعلام کرده بود که مخالفان این محصولات دلیل علمی و منطقی برای مخالفت خود ندارند و تنها شعار می‌دهند و حتی تاکنون هیچ استدلال منطقی از سوی مخالفان محصولات تراریخته در کشور ما مطرح نشده است، در حالی که متولی زاده اردکانی این اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست را از اساس مردود می‌داند و می‌گوید: متاسفانه کسی در ارتباط با تراریخته‌ها اظهار نظر می‌کند که از نظر علمی وتخصصی اطلاعی از این رشته ندارد و در زمینه کشاورزی و زراعت تحصیل کرده است، به نظر می‌رسد هر نظری که از سوی رئیس سازمان محیط زیست اعلام می‌شود باید بر اساس شواهد و مستندات علمی و کارشناسی باشد و نمی‌توان به صورت سلیقه‌ای و بدون تحقیقات کافی در زمینه محصولات تراریخته و ژنتیکی نظر داد بر همین اساس صحبت‌های آقای کلانتری علمی و منطقی نیست چون مشاهدات دانشمندان این حوزه در قالب صدها مقاله به چاپ رسیده و حرکت‌ها و تظاهراتی که میلیون‌ها انسان در اعتراض به محصولات تراریخته در دنیا انجام داده‌اند همه بیانگر مضرات این محصولات است.
این دکترای ژنتیک و استاد دانشگاه با انتقاد به اظهارات رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه میدهد: اروپاییان که تکنولوژی و علم زیست‌فناوری را خلق کردند بعد از 20 سال اثرات منفی محصولات تراریخته را بازگو می‌کنند، حال چگونه است که در ایران که مطالعه‌ای روی تاثیرات مصرف تراریخته‌ها بر سلامت و محیط زیست صورت نگرفته در این زمینه اظهار نظر می‌کنیم و اگر مبنای حرف ما مقالات علمی غربی‌ها است چگونه امروز منع مصرف و کاشت محصولات تراریخته در آن کشور‌ها را نادیده می‌گیریم.
متولی زاده اردکانی به عنوان یکی از برجسته ترین دانشمدان حوزه زیست فناوری کشور به تجربه سایر کشورهای جهان در این زمینه اشاره و بیان می‌کند: در هیچ قسمتی از دنیا تصمیم گیری در مورد تغذیه مردم یک کشور تنها از سوی یک سازمان صورت نمی‌گیرد و سازمان حفاظت محیط زیست براساس نظرات یک شخص اداره نمی‌شود بلکه براساس نظرات اعضا کمیته تخصصی و ارزیابی‌های قوی و کارشناسی صورت می‌گیرد.
این عضو گروه علوم پایه زیست شناسی فرهنگستان علوم به سابقه اظهارات آقای کلانتری در سال‌های گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: ایشان یکی از طرفداران محصولات تراریخته است، زمانی که هیچ سمتی در سازمان محیط زیست نداشت و تنها عضو خانه کشاورز ایران بود نیز در سخنرانی‌های متعدد از محصولات تراریخته حمایت می‌کرد در حالی که وقتی فردی در رشته خاصی تخصص ندارد و رشته اصلی او زراعت و کشاورزی است چطور می‌تواند در حوزه فناوری و سلامت نظر دهد. بر همین اساس اظهار نظرهای ایشان غیر تخصصی، غیر علمی و غیر منطقی است.
متولی زاده اردکانی که 30 سال تحصیل، تحقیق و کار در دانشگاه‌های معتبری مانند دانشگاه ویرجینیای غربی، پیتسبورگ و نورث وسترن شیکاگو، انستیتو ملی سلامت و انستیتو ملی سرطان آمریکا و همین‌طور سازمان غذا و داروی این کشور را در سوابق خود دارد، می‌گوید: از نظر علمی محیط زیست هر کشوری با کشور دیگر متفاوت است و ما نمی‌توانیم ذرتی که در برزیل و آرژانتین کاشته می‌شود در ورامین و خراسان نیز بکاریم و ادعا کنیم که همان ذرت است.
او ادامه میدهد: برخی ادعا می‌کنند که آمریکایی‌ها ذرت تراریخته را مصرف می‌کنند پس چرا ما مصرف نکنیم و معتقدند با توجه به اینکه یک کشور غربی از محصول تراریخته استفاده می‌کنند پس حتما مضراتی برای سلامتی ندارد در حالی که خود آمریکایی‌ها در یک چرخه اجباری قرار گرفته‌اند. بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها در آمریکا اعلام شد که بیش از 60 درصد مردم آمریکا اگر بدانند محصول عرضه شده جزو محصولات تراریخته است از تهیه و مصرف آن خودداری می‌کنند زیرا ریسک محصولات تراریخته برای شهروندان آمریکایی قابل هضم نیست.
متولی زاده اردکانی تاکید می‌کند: بر اساس مطالعات جهانی صورت گرفته ایران یکی از معدود سرزمین‌هایی است که بیش از 10 اقلیم و بیش از 8 هزار گونه گیاهی دارد بنابراین ایران از نظر پوشش گیاهی و تنوع زیستی یکی از پر تنوع‌ترین کشورهای جهان است. در ایران بیش از 400 رقم گندم وجود دارد که البته گندم هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است. یا در شمال ایران بیش از 200 رقم برنج وجود دارد که از نظر عطر و طعم و مواد طبیعی با یکدیگر متفاوت است. برهمین اساس از نظر ژنتیکی وقتی در کشوری این همه تنوع وجود دارد و طبیعت آن را می‌پذیرد نباید خللی به آن وارد کرد زیرا ممکن است یک آفت و ویروس در منطقه‌ای نفوذ کند و به یک نوع از برنج‌های شمال ایران آسیب بزند.
او ادامه میدهد: از نظر عقلانی تنوع زیستی باعث می‌شود تولید و مصرف در سایر مناطق ادامه داشته باشد. اما اگر یک نوع برنج تراریخته را در شمال ایران بکاریم در دراز مدت ژن برنج تراریخته بر سایر انواع برنج غالب می‌شود و تمام منطقه را پوشش میدهد به طوری که سرتاسر منطقه شمال ایران تنها یک نوع برنج کاشته می‌شود که این موضوع تنوع زیستی را تهدید می‌کند و ممکن است با بروز یک آفت در برنج با بحران غذایی مواجه شویم. برهمین اساس کشورهای مختلف سعی می‌کنند که تنوع زیستی و گیاهی داشته باشند تا در صورت بروز یک آفت سایر مناطق را از بحران و آسیب حفظ کنند.
منع کاشت محصولات ترارریخته در کشورهای توسعه‌یافته
این استاد دانشگاه یادآور می‌شود: هم اکنون بیش از 35 کشور جهان از جمله کشورهای اروپایی سوئیس، فرانسه، آلمان، روسیه و ایرلند منع کاشت محصولات تراریخته در محیط زیست را اعلام کرده‌اند و خود نیز از محصولات تراریخته در سطح محدودی استفاده می‌کنند اما برای کاشت این محصولات در سرزمین‌شان بسیار سخت‌گیر هستند، زیرا وقتی محصولی تراریخته را وارد می‌کنیم ژنی در طبیعت وارد می‌شود که دیگر نمی‌توانیم مانع گسترش و توسعه آن شویم این موضوع بانک ژنی کشور را تهدید می‌کند و اگر همه دنیا هم محصولات تراریخته بکارند ایران نباید در این زمینه وارد شود چون بیش از 8 هزار گونه گیاهی در ایران وجود دارد و کاشت محصولات تراریخته در ایران ریسک بسیار بالایی دارد.
او معتقد است که کاشت و مصرف محصولات تراریخته کل پوشش گیاهی و تنوع زیستی کشور را به مخاطره می اندازد. برهمین اساس سال گذشته در کمیسیون امنیت غذایی شورای عالی امنیت ملی و در حضور علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی به موضوع منع کاشت محصولات تراریخته اشاره کردم و گفتم در منطقه خاورمیانه 4 کشور رژیم صهیونیستی اسرائیل، ترکیه، عربستان و ایران است که در هر سه کشور قانون منع کاشت تراریخته اعمال می‌شود در حالی که در ایران می‌خواهد این محصولات را بکارند که دبیر شورای عالی امنیت ملی با توجه به اهمیت موضوع خواستار پیگیری و بررسی بیشتر شد.
متولی زاده اردکانی ادامه میدهد: کاشت و مصرف محصولات تراریخته ریسک و خطر ملی دارد و سلامت و جان 80 میلیون ایرانی را تهدید می‌کند بنابراین آیا تصمیم گیری در مورد سلامت مردم و محیط زیست کشور تنها باید به دست یک نفر باشد؟
عضو کمیته ایمنی و زیستی یادآور می‌شود: هیچ اطلاعی از وسعت و جغرافیای محل کاشت محصولات تراریخته در کشور در دست نیست همچنین براساس اعلام وزارت بهداشت هیچ ساختاری در کشور نداریم که بتوانیم محصولات تراریخته را ارزیابی و شناسایی کنیم و حتی در گمرکات کشور نمی‌توانند تشخیص دهند که کدام یک از محصولات تراریخته‌ای که وارد کشور می‌شود دارای مجوز است یا خیر.
متولی زاده اردکانی ادامه میدهد: به نظر می‌رسد دکتر کلانتری با اظهارات اخیرشان در صدا و سیما می‌خواهند راه را برای ورود و کاشت همه محصولات تراریخته باز کرده و مجوز کاشت و عرضه این محصولات را در کشور صادر کنند.
براساس این گزارش، با توجه به قانون منع کاشت مواد تراریخته در کشورهای اروپایی و غربی به نظر می‌رسد رئیس جدید سازمان حفاظت محیط زیست باید با پژوهشگران و محققان این حوزه و همچنین معصومه ابتکار در این زمینه مشورت کرده و پس از آن در رسانه ملی اظهار نظر کند زیرا تا پیش از این مضرات محصولات تراریخته مکرر از زبان رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست شنیده می‌شد و حتی تظاهرات اعتراض آمیز مردم جهان نشان میدهد که کاشت و مصرف چنین محصولاتی برای سلامتی انسان و طبیعت مضر است.
انتهای پیام/