بروجردی: آمادگی ایران برای انجام طرح‌های مشترک با کشور‌های منطقه در زمینه حفاظت و معرفی میراث مستند

به گزارش گروه فرهنگی آنا از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، اشرف بروجردی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در نشست منطقه‌ای یونسکو که با حضور روسای کمیته ملی حافظه جهانی کشورهای منطقه در سالن اندیشگاه فرهنگی این سازمان در حال برگزاری است، گفت: امروز در جهانی زندگی می کنیم که مخاطرات جهانی هرروز بر سختی های زیست مسالمت آمیز می افزاید. در این اوضاع چه چیزی جز میراث فرهنگی می تواند پیام آور صلح، دوستی و امید به جهانیان باشد.

او در ادامه گفت: دوسال قبل دبیرخانه برنامه حافظه جهانی در یونسکو کلیات سعدی را به‌عنوان میراث فکری بشریت به ثبت رساند. سعدی پیام آور برابری صلح و امید است. روی کلام انسانی سعدی همه انسان ها هستند. سخن سعدی در طول زمان نه تنها رنگ نباخته است بلکه به‌عنوان الگویی برای همزیستی مسالمت آمیز استفاده می شود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ادامه با سرودن بیت بنی آدم اعضای یکدیگرند، که در آفرینش ز یک گوهرند از سعدی گفت: در نگاه سعدی بین انسان ها هیچ تفاوتی وجود ندارد.

همه با هم به اعتبار انسان بودنشان برابرند

او در ادامه به شاهنامه یکی دیگر از آثار ثبت شده ایران در حافظه جهانی اشاره کرد و گفت: در ابتدای این اثر که 7 قرن پیش ثبت شده، با ستایش خرد آغاز شده است.

بروجردی تاکید کرد: بدون تردید پیام اصلی چنین آثاری به تنهایی متعلق به ایرانیان نیست؛ بلکه به همه انسان ها که در هر مکان و زمان زیست می کنند، تعلق دارد.

مشاور رئیس جمهور اضافه کرد: فارغ از مرزهای سیاسی و تعاملات جهان امروز همه این موارد در زمره میراث بشر قرار می‌گیرند.

بروجردی تاکید کرد: رسالت اصلی ما شناسایی، معرفی و سهولت دسترسی به این آثار است.

او در ادامه با تجلیل از یونسکو برای تاسیس حافظه جهانی گفت: حافظه جهانی میراث مستند مردم دنیا، نماد فرهنگی ملل مختلف جهان است که معرف بخش بزرگی از میراث فرهنگی دنیا است.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ادامه داد: این میراث مستند، کل تاریخ ثبت شده را در برمی‌گیرد و آثار به دلیل قدیمی یا جدید بودن از نظر دور نمی‌ماند.

مشاور رئیس جمهوری افزود: قسمت اعظمی از این میراث در کتابخانه ها، آرشیو ها، موزه ها، نهادهای شنیداری و دیداری و مراکز فرهنگی قرار دارند. امروزه خطرات متعددی این میراث مستند را تهدید می‌کنند. این خطرات شامل خطرات طبیعی مانند سیل و آتش سوزی و یا خطرات انسانی مانند جنگ و یا تاراج میراث فرهنگی می‌شوند.

بروجردی یادآور شد: باید توجه داشته باشیم که حفاظت از میراث از طریق آگاهی دولت ها و مردم میسر خواهد بود.

او در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در راستای اهداف برنامه حافظه جهانی و حفظ میراث مستند برنامه هایی را اجرا کرده است، گفت: ایران تا کنون 9 اثر به حافظه جهانی معرفی کرده است. همچنین در فهرست منطقه ای نیز 5 اثر و در سطح ملی بیش از 50 اثر معرفی و به ثبت رسیده است.
مشاور رییس جمهوری در ادامه با اشاره به اینکه در ایران میراث مستند در کتابخانه ها، آرشیو ها و مراکز متعدد نگهداری می‌شوند گفت: امیدوار هستیم در این نشست دوروزه با تبادل تجربیات ارزشمند گام های موثری برای حفاظت و دسترسی به میراث مستند منطقه‌ای برداشته شود.

او در ادامه در جایگاه رییس کمیته حافظه جهانی ایران گفت: آمادگی کشورم را برای همکاری های بیشتر و انجام طرح های مشترک با کشور های منطقه در زمینه حفاظت و معرفی میراث مستند اعلام می کنم.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ادامه به تجارب همکاری های بین المللی ایران در ثبت آثار مستند اشاره کرد و گفت: امیدوار هستم این نشست آغاز راهی برای نزدیکی و دوستی هرچه بیشتر کشورها شود تا بار دیگر شاهد رشد و شکوفایی آثار ماندگار باشیم.

در ادامه این برنامه استر کوئیش لاروش رئیس دفتر منطقه‌ای یونسکو ضمن بیان خاطراتی از روزهای آغازین فعالیتش در حفظ و نگهداری اسناد و حافظه جهانی گفت: میراث فرهنگی و تاریخی ما برای هویت ما مهم است و این مهم است که ما بتوانیم این میراث را حفظ و نگهداری کنیم و این مسئله در قلب اهداف یونسکو است.

لاورش گفت: دنیای امروز جنگ ها و غارت و ها و چپاول‌های بسیاری را به خود دیده است و این مسئله میراث مستند را تحت تاثیر قرار داده است. به همین منظور یونسکو به دنبال ایجاد همکاری با سازمان ها و نهادهای مختلف است و در سال 1992 برنامه حافظه جهانی را آغاز کردیم.

رئیس دفتر منطقه ای یونسکو درباره ضرورت حفظ اسناد تاریخی گفت:‌ رسیدن به صلح و آرامش در جهان تنها از راه حفظ هویت و میراث مشترک می باشد و تجربه به ما آموخته است که این مسئله فارغ از قومیت و مذهب باید باشد و وقتی در هر جایی از دنیا میراث مشترک از بین می رود همه دنیا آسیب می بیند. اسنادی که در آذربایجان است، اسنادی که در ایران و عراق هست و اسناد تاریخی دیگر، همه در هویت منطقه سهیم هستند و تاریخ مشترک آسیای مرکزی را تشکیل می دهند.

وی با اشاره به سفر قبلی خود به ایران گفت:‌ 4 سال پیش که به ایران آمدم، ایران تنها 4 سند ثبت شده داشت اما اکنون 9 سند ثبت شده دارد که آخرین سند آن مشترکا با آلمان ثبت شده است و این از این جهت مهم است که وقتی یک سندی به صورت مشترک ثبت می شود برای همه دنیا ثبت می شود و دیگر این بحث ها که این سند متعلق به کیست به حاشیه رانده می شود.

لاروش در پایان در پایان سخنانش اعلام کرد که یونسکو به دنبال تقویت همکاری ها برای حفظ اسناد در حاشیه جاده ابریشم است.

سعد الله نصیری قیداری، دبیر کمیته ملی یونسکو در ایران نیز در این برنامه ضمن تشکر از ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به خاطر میزبانی این جلسه گفت: ما از منظر دینی خداوند را به عنوان حافظ مستندات می شناسیم. در قرآن آمده است که ما قرآن را نازل کردیم و خودمان نیز از آن حفاظت می کنیم. از منظر دینی حفظ کتاب یک وظیفه دینی است.

قیداری گفت: من از سازمان یونسکو صمیمانه تشکر می کنم که به بحث حافظه جهانی توجه ویژه دارند. بعد از سال ها جنگ و خونریزی ، انسان به این نتیجه رسید که تنها راه صلح فرهنگ و دانش است.

وی در ادامه با قرائت 3 بیت شعری که از شاهنامه فردوسی در دیوار یکی از معابد در ژاپن خوانده بود گفت: در ورای هر جنگی آنچه که باقی می ماند و در جوامع مختلف نفوذ می کند فرهنگ است. آنچه که پایدار است فرهنگ است.

عارف نوشاهی نسخه شناس مطرح پاکستانی نیز در ادامه این نشست به ایراد سخن پرداخت. او که با موضوع میراث مشترک فارسی در شبه قاره هند در این نشست شرکت کرده بود گفت: تا زمان سلطه انگلیسی ها در شبه قاره هند زبان فارسی ، زبان مورد استفاده و رسمی بسیاری از مردم این منطقه بود. وجود هزاران نسخه خطی به زبان فارسی، هزاران کتاب چاپ شده به زبان فارسی گواهی بر این مدعاست.

وی با بیان اینکه رواج زبان فارسی منحصر به مسلمانان شبه قاره نیست گفت: در عصر گورکانان زبان رسمی درباره فارسی بوده است و به همین جهت همه مجبور بودند که این زبان را فرا بگیرند.

نوشاهی در بخش دیگری از سخنانش با بر شمردن کتاب ها و آثاری که در شبه قاره رواج و تاثیرگذاری دارند گفت: با اطمینان می گویم که تاثیری که جامی، سعدی، فردوسی، حافظ ، عطار و ... بر فرهنگ مردم شبه قاره گذاشته بسیاری بیشتر از آن چیزی است که بر فرهنگ حتی ایران گذاشته است. اندیشه های اندیشمندان بر بال زبان فارسی به شبه قاره هند رسیده است و مورد استفاده مردم قرار گرفته است. استنساخ نسخه های فارسی، چاپ و گسترش آثار فارسی و تدریس آن ها در خانقاه ها و مراکز دیگر و نیز هزاران تک نگاره‌هایی که در سال های اخیر درباره این آثار منتشر شده است گواه این مسئله است.

گفتنی است نشست منطقه‌ای یونسکو با حضور روسای کمیته ملی حافظه جهانی کشورهای منطقه به مدت دو روز در سالن اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می شود.