تخریب بناهای تاریخی، آیین سال‌های اخیر میراث فرهنگی
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، از چندی پیش شاهد تخریب خانه‌ها و بخش های تاریخی بناهای قدیمی بودیم که از این میان می توان به تخریب خانه تاریخی ماوثاله در تهران، خانه تاریخی تدین در نجف آباد، خانه تاریخی قلابدوزها در مشهد، خانه تاریخی خلیلیان در بابل، بخشی از خانه تاریخی ابرکوه در یزد، خانه تاریخی محله فهادان در یزد، تخریب سینما تهران(متعلق به جمال مجتهدی بود)، خانه احمدی بندرعباس در استان هرمزگان، خانه تاریخی امیرخسرو در تهران، تخریب حمام قاجاری خانه ابتهاج در تهران، تخریب حمام تاریخی جنت در تهران، تخریب مهدیه مشهد، تخریب خانه تاریخی محله عودلاجان در تهران، تخریب خانه فریدون سودآور (نماینده فروش اتومبیل‌ها و اتوبوس های مرسدس بنز)، تخریب عمارت‌های علی امینی و فخرالدوله در محله کهریزک تهران، تخریب 2 کنگره قلعه فلک الافلاک خرم آباد، تخریب خانه تاریخی توران در تهران، تخریب بافت تاریخی میبد استان یزد، تخریب ستاره‌های شش پر درب کوشک خیابان طیب اصفهان، باغ چمران جنوبی شیراز، تخریب مجسمه سردار اسعد بختیاری در جونقان چهارمحال و بختیاری اشاره کرد. این موضوع یکی از اتفاقات تکراری در حوزه میراث فرهنگی شده است به طوریکه تخریب بناهای تاریخی حتی برای مسئولان استان‌های نیز جای تعجبی باقی نگذاشته است. البته در این میان مسئولان نیز دستی بر آتش داشته‌اند و نمی‌توان صدور مجوزهایشان برای تخریب را نادیده گرفت برای مثال چندی پیش حکم تحریب خانه تاریخی میرزا کوچک‌خان به دست اولین شهردار فومن صادر شد که ویرانی این خانه قدیمی را در آینده‌ای نه چندان دور را بیشتر می‌کند.
در این میان اما خبر تخریب بنای میرزا یوسف خان شبان با قدمتی 150 سال، جزو آخرین اخبار ویرانی ابنیه تاریخی است. این خانه نیز بر اساس خواسته مالک در حالی که میراث فرهنگی استان اقدامات ثبت ملی آن را انجام داده بود در آخرین روز هفته گذشته مورد تخریب قرار گرفت. ظاهرا مالکان بناهای خصوصی دریافته‌اند که جمعه‌ها بهترین روز برای ویرانی بناها است، آنها از تعطیلی این روز استفاده می‌کنند تا به دور از نظارت یگان حفاظت و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی خانه‌ها و آثار تاریخی را ویران کنند.
طبق این رویداد، ولی جهانی سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا در خصوص آنچه در ساختمان شبان رخ داده است گفت: «کارهای ثبت این بنای قدیمی 6 ماه قبل انجام شده بود ولی مالک نسبت به این موضوع رضایت نداده بود، بر همین اساس پرونده در دست شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی در برای بررسی بود و طی دو مرتبه نیز نامه‌ای در این خصوص به شهرداری ارسال شد، تا حفظ بنای تاریخی تضمین شود.»
وی ادامه داد: «طبق اقدامات انجام شده هم مالک و هم شهرداری در جریان امر بودند، اما با وجود این‌که یگان حفاظت بازدید هر روزه از بناها دارد، از تعطیلی روز جمعه استفاده شد و بخش اعظم خانه‌تاریخی شبان تخریب شد. در ادامه با اطلاع یگان حفاظت مانع از تخریب دیگر بخش‌ها شدیم و با تنظیم شکایت، پرونده در دست دادگاه قرار گرفت.»
سرپرست میراث فرهنگی استان گیلان همچنین عنوان کرد: «در روند پرونده، نامه‌ای به معاونت عمرانی استانداری و دادستانی ارائه شد که در آن به این نکته اشاره شده که بناهایی که تا سال 1340 ساخته شده و جزو بناهای واجد ارزش تاریخی هستند، در صورت تخریب از سوی مالک، شهرداری را موظف می‌کند تا پروانه‌ای که برای ساخت صادرمی‌کند بر اساس نقشه قدیمی باشد و بناهای تاریخی به سبک سنتی‌شان ساخته شوند.»
وی در سخنانش بر این نکته تاکید کرد: «مالکان بناهای تاریخی نمی‌توانند هرآنچه که دلشان می خواهد را انجام دهند و با تخریب خانه‌های قدیمی برج‌سازی کنند.»
جهانی در صحبت‌هایش ضمن تاکید بر بازسازی بناهای قدیمی عنوان کرد: «استان گیلان نزدیک به 3000 اماکن تاریخی و 300خانه تاریخی دارد که این خانه‌ها در فرست آثار ملی به ثبت رسیده است. آنچه در بافت تاریخی قرار دارند عموماً در شهرهای لاهیجان، لنگرود، املش و رشت هستند که ما هرگونه دخل و تصرف در آنها را به شهرداری‌ها ابلاغ کرده‌ایم.»
وی با اشاره به این‌که تخریب بنای تاریخی شبان جزو اولین اتفاقاتی است که در راستای از بین بردن میراث فرهنگی در استان گیلان رخ داده است، تصریح کرد: «خانه میرزا که از بناهای قدیمی استان بود به مرور زمان دچار تخریب شده بود که ما بر اساس نقشه معماری آن را بازسازی کردیم. همچنین خانه موزه میراث روستایی استان که شامل 30 خانه است از جمله اماکن تاریخی هستند که در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده‌اند.»
لازم به یادآوری است، خانه «شبان» متعلق به «یوسف خان شفتی» در محله چهلتن (چله خانه) رشت است که در زمان نهضت جنگل، حکومت فومنات و شفت را از سوی دولت مرکزی بر عهده داشت. میرزا یوسف خان شبان نخستین شهردار فومن خانه پدری خود را در شهر رشت را که بعدها به عنوان خانه شبان معروف شد، به عنوان دفتر مراجعات مردمی در رشت مورد استفاده قرار می داد.
انتهای پیام/