دانشمندان ایرانی با خودباوری و بیداری درونی به کار علمی و کشف بپردازند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، مهدی گلشنی در نشست «علم و فن‌آوری در یک نگرش قرآنی» ضیافت اندیشه اساتید دانشگاه آزاد اسلامی همدان توضیحات اجمالی از سیر صعودی و نزولی رشد علم در جوامع اسلامی، ایران و غرب در دوران‌های مختلف ارائه کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: «دانشمندان بزرگی همچون ابوریحان بیرونی و خواجه‌نصیرالدین طوسی، با عینک اسلامی و جهان‌بینی دینی به پدیده‌های جهان می‌نگریستند و افرادی بودند که امور علمی را به تمام معنا با اسلوب علمی روز انجام می‌دادند و این وضعیت در جهان اسلام هم حاکم بود.»
وی تأکید کرد: «در ایران در دوران‌هایی که تضارب افکار زیاد بود (مانند دوران سامانیان و آل‌بویه)، بیشترین پیشرفت علم را شاهد بودیم و با خلافت متوکل عباسی و حاکمیت مکتب کلامی اشعری- که با فلسفه مخالفت داشت- علم در جهان اسلام رو به افول رفت به‌طوری‌که در عصر ملاصدرا که مصادف با پیدایش علوم جدید در غرب بود، علم در جهان اسلام و ایران در نقطه حضیض خود قرارگرفته بود.»
گلشنی به آغاز پیشرفت‌های علمی در غرب اشاره کرد و گفت: «علم در اروپا با افرادی همچون گالیله و نیوتن و رنه دکارت شروع به درخشش کرد و محیط فکری دران عصر هم مانند جهان اسلام، همان تفکر غالب عصر ابوریحان بیرونی و خواجه نصیر بود.»
چهرهٔ ماندگار عرصهٔ فیزیک کشور افزود: «نیوتن، موحدی بود که تمام دغدغه‌اش این بود که علم و دینش باهم منطبق شود اما یکصد سال بعد که مکانیک نیوتنی پیشرفت زیادی حاصل کرد، کم کم احساس استغنا از دین و خدا در علمای غرب پدیدار شد و دوره روشنگری، از انگلستان با مکتب دئیسم آغاز و در فرانسه منجر به انکار خدا شد.»
این استاد دانشگاه با تبیین جایگاه دین و خدا در روند پیشرفت علم در غرب گفت: «پیش‌بینی این بود که در قرن نوزدهم، دین برچیده خواهد شد ولی حوادثی همچون جنگ جهانی اول و دوم و پیدایش مکاتب مختلف فلسفه علم در نیمه دوم قرن بیستم، باعث شد تصویر از میان برداشته شدن دین برچیده شود.»
گلشنی با این تصریح که بسیاری از رموز را میتوان از قرآن و حدیث، استخراج کرد گفت: نباید از این نکته غافل شد که قرآن فرمان «قل سیرو فی الارض...» را برای ما صادر فرموده و از ما خواسته است خودمان لذت کشف را درک کنیم و تا کار علمی انجام ندهیم نمی‌‌توان به اینها رسید.
وی افزود: «در دورانی که ما علم را از غرب کپی کردیم، آن‌قدر تحت تأثیر تکنولوژی قرار گرفتیم که خود علم را فراموش کردیم یعنی به هیچ‌یک از سفارش‌های اسلام، علیرغم همه تأکیدات قران به علم، عمل نکردیم و با این‌همه نکات مثبت در دینمان، عقب ماندیم.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: «امروز عزمی لازم است تا دانشمندان ما با خودباوری و بیداری درونی به کار علمی و کشف بپردازند.»
وی تصریح کرد: «در جهان تخصصی ناگزیر امروز، باید وسعت دید داشت و برای دیگر رشته‌ها نیز شأن قائل شد و از این‌رو میان‌رشته‌ای‌ها بسیار رایج شده‌اند.»
استادتمام دانشگاه صنعتی شریف گفت: «در دوران تمدن اسلامی دانشمندان مسلمان به خاطر خدا دنبال علم می‌رفتند. هدفشان کشف آثار الهی در طبیعت بوده است و اینها نشانگر امکان وقوع تأثیرپذیری علم تجربی از ارزش‌ها و بینش‌های دینی و فلسفی است.»
گلشنی گفت: «در علوم انسانی، دخالت ارزش‌های دینی و دیدگاه‌های متافیزیکی در فعالیت‌های علمی بسیار وسیع‌تر است و به‌طور خلاصه به این نکته باید توجه داشت که هیچ‌دانشی فارغ از قضاوت‌های ارزشی نیست و تفاوت بین علوم انسانی و علوم طبیعی هم تنها در شدت و ضعف این اثرپذیری است.»
گلشنی تأکید کرد: «امروز 2 حقیقت روشن در جهان وجود دارد، یکی اینکه غرب از لحاظ علمی پیشرفت کرده است و اسلام عقب‌مانده ولی غربی‌ها به پوچی رسیده‌اند و این وظیفه مسلمانان است تا جامعه را به سمت‌وسوی تعالی سوق دهند.»
وی بیان کرد: «متأسفانه وضعیت فرهنگی جامعه بسیار آشفته است و باید اصلاح شود و این امر باید از آموزش پایه آغاز شود.»
انتهای پیام/